Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Antoni Hanusz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia K. L. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 6 października 2008 r. sygn. akt I SA/Rz 714/06 w zakresie oddalenia wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi K. L. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia 4 września 2007 r. nr [...] w przedmiocie podatku od środków transportowych za lata 2001 - 2003. postanawia: oddalić zażalenie.
II FZ 620/08
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 6 października 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w sprawie o sygnaturze I SA/Rz 714/06, oddalił wniosek K. L. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika, w sprawie ze skarg na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia 4 września w przedmiocie zobowiązania w podatku od środków transportowych za lata 2001, 2002 i 2003. We wniosku PPF o przyznanie prawa pomocy z dnia 18 lipca 2008r. skarżący K.L. wystąpił o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego/adwokata. Skarżący podał, że pobiera emeryturę w kwocie 1413, 19 zł, która zaspokaja wyłącznie jego potrzeby życiowe gdyż jak podał, nie pozostaje z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym. Ponosi także koszty ochrony zlicytowanej przez komornika nieruchomości (stan po przybiciu) i dlatego nie jest w stanie udźwignąć kosztów postępowania sądowego w sprawach zawisłych przed sądem administracyjnym. W domu mieszkalnym, który stanowi majątek skarżącego zamieszkuje była żona z dziećmi. Jako załączniki przedłożono kserokopie zeznania PIT-36, przekazów pocztowych pobieranego świadczenia, a także szczegółowe wyjaśnienia co do sytuacji życiowej i materialnej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wskazał, że nie zachodzą w rozpoznawanej sprawie przesłanki uzasadniające zwolnienie skarżącego z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, o których mowa w art. 246 § 1 u stawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1290 ze zm.,) dalej u.p.p.s.a. Analizując złożone oświadczenie, Sąd zważył, że skarżący nie wykazał, iż nie jest w stanie uiścić należnych opłat sądowych i kosztów pełnomocnika z wyboru. Sąd argumentował także, że skarżący pobiera emeryturę, której wysokość nie odbiega od przeciętnego tego typu świadczenia. Ponadto, jak wskazał Sąd, skarżący prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu uzyskał według zeznania podatkowego przychód w kwocie 3.982 zł. W zażaleniu na powyższe postanowienie K.L. domagał się uchylenia tego rozstrzygnięcia oraz przyznania mu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika. Argumentował, iż jego sytuacja materialna uzasadnia zwolnienie go od obowiązku partycypowania w kosztach postępowania. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a zatem należało je oddalić. Stosownie do art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, dalej u.p.p.s.a.), osobie fizycznej prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Wykazanie okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy, z punktu widzenia treści art. 246 § 1 u.p.p.s.a. należy do obowiązku podmiotu ubiegającego się o przyznanie tego prawa. Strona ma zatem obowiązek wykazania, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania lub ich części albo że nie ma adekwatnych środków na poniesienie tych kosztów. Sąd natomiast rozpoznając wniosek zobowiązany jest wskazać z jakich względów uznał, że żądanie strony zasługuje bądź nie zasługuje na uwzględnienie. Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy należy z jednej strony uwzględnić wysokość kosztów postępowania, jakie strona musi ponieść, a z drugiej jej sytuację finansową, na którą składają się przede wszystkim uzyskiwane przez stronę dochody. Informacje niezbędne dla oceny zasadności wniosku o przyznanie prawa pomocy strona postępowania ma obowiązek przedstawić w urzędowym formularzu wniosku, wykazując tym samym, że spełnia przesłanki przyznania jej prawa pomocy wynikające z art. 246 u.p.p.s.a. Zasadą bowiem jest, że wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru (art. 252 § 2 u.p.p.s.a.). Jeśli natomiast w ocenie sądu informacje w nim zawarte okażą się niewystarczające lub wzbudzą wątpliwości, sąd może w trybie art. 255 u.p.p.s.a. wezwać stronę do złożenia dodatkowych oświadczeń i dokumentów. Niezłożenie ich przez skarżącego skutkuje rozpoznaniem wniosku na podstawie informacji zebranych w aktach sprawy. Sąd administracyjny pierwszej instancji rozpoznał wniosek K.L. o przyznanie prawa pomocy w prawidłowy sposób. Uwzględnił bowiem dane wskazane przez skarżącego we wniosku o przyznanie prawa pomocy dotyczące jego stanu majątkowego i rodzinnego oraz słusznie uznał, że z punktu widzenia norm art. 246 § 1 u.p.p.s.a. wniosek skarżącego o zwolnienie go z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania nie był uzasadniony. Z uwagi na powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny działając w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 2 u.p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.