Referendarz sądowy Grzegorz Antas Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J. M. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość postanawia: przyznać prawo pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego, o którego wyznaczenie zwrócić się do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
Wnioskiem z 23 kwietnia 2010 r., uzupełnionym pismem z 21 maja 2010 r., J. M. wniósł o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie ze skargi na decyzję Ministra Infrastruktury z [...] stycznia 2010 r. w przedmiocie ustalenia odszkodowania za przejęcie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości pod rozbudowę drogi krajowej nr [...].
W uzasadnieniu wniosku oraz w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach sporządzonym na urzędowym formularzu PPF wnioskodawca podał, że został zwolniony z zakładu karnego, w którym od lipca 2008 r. odbywał karę pozbawienia wolności. Nie posiada żadnych zaoszczędzonych środków pieniężnych i pozostaje bez pracy. Osiąga miesięczny dochód z tytułu otrzymywanego świadczenia rentowego w wysokości 540 zł. Nie jest to jednak kwota, którą może swobodnie dysponować, albowiem, jak wyjaśnił, wymienione świadczenie rentowe, z uwagi na zadłużenie skarżącego, podlega potrąceniu komorniczemu (o 160 zł). Z wniosku wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z matką, od której uzyskuje pomoc finansową.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, przysługuje osobie, która wykaże że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Mając na uwadze tak wyznaczone kryterium oceny zasadności przyznania prawa pomocy, zgłoszone przez wnioskodawcę żądanie uznać należało za uzasadnione, albowiem przyjęte w niniejszej sprawie ustalenia odnoszące się do sytuacji majątkowej skarżącego oraz jego możliwości finansowych wskazują, że nie jest on w stanie ponieść samodzielnie jakichkolwiek kosztów postępowania sądowego w sprawie dotyczącej oceny legalności decyzji o ustaleniu odszkodowania. Uwzględnieniu podlega przede wszystkim ta istotna dla kierunku rozstrzygnięcia okoliczność, że wnioskodawca, po odbyciu kary pozbawienia wolności, pozostaje aktualnie bez pracy, utrzymując się z niewielkiego świadczenia rentowego. Jego wysokość pozwala w zasadzie wyłącznie na zaspokojenie podstawowych potrzeb związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Nie jest natomiast adekwatna do ustalonej wysokości wpisu sądowego (708 zł) oraz kosztów ustanowienia pełnomocnika. Skarżący nie posiada oszczędności i tego rodzaju składników majątku, które mogłyby służyć sfinansowaniu kosztów postępowania w terminie przewidzianym na dokonanie czynności, do której został wezwany (uiszczenie wpisu od skargi). Pomoc otrzymywana od matki ma charakter doraźny i nie może być traktowana jako źródło pokrycia kosztów postępowania.
Wprawdzie decyzja przyznająca odszkodowanie składającemu wniosek o prawo pomocy jest ostateczna, niemniej jednak uwzględnić należało to, że kwota ta ma charakter sporny, jak też fakt, że z okoliczności sprawy nie wynika, aby przyznane ww. decyzją środki zostały skarżącemu wypłacone. W ocenie referendarza sądowego, nie można wymagać od wnioskodawcy, by do sfinansowania kosztów rozstrzygnięcia o legalności decyzji przyznającej określone środki finansowe, którą skarżący zaskarżył do sądu administracyjnego, służyły pieniądze z odszkodowania, które zostało określone tą właśnie zakwestionowaną decyzją. Zwrócić uwagę należy na to, że na podstawie art. 132 ust. 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), jeżeli decyzja, na podstawie której wypłacono odszkodowanie, zostanie uchylona lub stwierdzona zostanie jej nieważność, osoba, której wypłacono odszkodowanie zobowiązana jest do jego zwrotu, co istotne - po waloryzacji odszkodowania na dzień zwrotu. Wniesienie skargi na decyzję przyznającą odszkodowanie, przy jednoczesnej rezygnacji z dobrowolnego wykonania decyzji, polegającego na skorzystaniu z przyznanego uprawnienia, w celu niedoprowadzenia do wystąpienia skutku wskazanego w art. 132 ust. 3a cyt. ustawy, nie pozwala nadać środkom finansowym pochodzącym z odszkodowania cechy "środków pozostających w swobodnej dyspozycji" podmiotu występującego o prawo pomocy.
Mając na uwadze powyższe względy, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.