Referendarz sądowy Lucyna Picho Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. W. i J. W. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. W. i J. W. na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: 1. przyznać J. W. i J. W. prawo pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od wpisu sądowego. 2. w pozostałym zakresie odmówić przyznania J. W. i J. W. prawa pomocy.
W związku ze złożoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargą, na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, skarżący J. W. i J. W. zwrócili się o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu wyjaśnili, że pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z synem, który studiuje. Źródłem utrzymania rodziny jest dochód wnioskodawczyni uzyskiwany z tytułu umowy o pracę w wysokości [...] zł z którego komornik pobiera [...] zł. J. W. jest natomiast bezrobotny. Wnioskodawcy ujawnili, że posiadają majątek w postaci domu o powierzchni [...] m2 i działki o powierzchni [...] m2., jak również [...] udziału w prawie użytkowania wieczystego. J. W. i J. W. oświadczyli, że uzyskiwane dochody nie wystarczają na utrzymanie rodziny w związku z czym korzystają oni z pomocy finansowej [...] mieszkających za granicą.
Rozpoznając wniosek na wstępie należy zauważyć, że stosownie do treści przepisu art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270) dalej jako p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie częściowym (o co wnioskują J. W. i J. W.) obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w ocenie referendarza sądowego rozpoznającego wniosek istnieją podstawy do jego częściowego uwzględnienia, to znaczy do zwolnienia J. W. i J. W. od uiszczenia wpisu od skargi i odmowy zwolnienia od uiszczenia kosztów w pozostałym zakresie. Na wstępie należy zauważyć, że do kosztów sądowych zalicza się opłaty sądowe (w tym wpis i opłaty kancelaryjne) oraz zwrot wydatków (art. 211 powołanej ustawy). Nie ulega wątpliwości, iż na obecnym etapie postępowania sądowego konieczne będzie uiszczenie przez skarżących wpisu od skargi, którego wysokość wynosi 200 zł. Natomiast wysokość innych kosztów sądowych, np. opłat kancelaryjnych (m. in. opłat za wydanie kopii, czy odpisu dokumentu z akt sprawy - odpowiednio 2 lub 10 zł za każdą stronę dokumentu, opłaty za sporządzenie uzasadnienia wyroku -100 zł), czy wydatków (np. kosztów dojazdu do Sądu) nie jest obecnie znana, ponieważ zależna będzie od przebiegu sprawy. Zatem konieczność ich opłacenia powstanie być może w przyszłości na dalszym etapie postępowania sądowego. Podkreślić również należy, iż zasadą jest, że przyznanie prawa pomocy powinno być skierowane w pierwszej kolejności do osób, które znajdują się w bardzo trudnej sytuacji majątkowej. W przypadku skarżących brak jest podstaw do przyjęcia, że ich sytuacja majątkowa jest bardzo trudna. Co miesiąc uzyskują oni stały dochód, mają również zabezpieczone potrzeby bytowe, mogą liczyć na wsparcie rodzin. Nie można zatem stwierdzić, że pozostają w ubóstwie. To uzasadnia odmowę zwolnienia wnioskodawców ze wszystkich kosztów sądowych. Ponieważ jednak ujawniony dochód jest jedynym dochodem rodziny uwzględniając to, że z tej kwoty wnioskodawcy ponoszą koszty utrzymania, zakupu żywności itd. należy stwierdzić, że jednorazowe uiszczenie najwyższej opłaty spośród wszystkich kosztów sądowych, to jest wpisu od skargi w wysokości 200 zł stanowi znaczne obciążenie dla ich budżetu. A skoro od jego uiszczenia uzależnione jest rozpoznanie skargi, to odmowa zwolnienia od wpisu pozbawiałaby strony możliwości rozpoznania skargi przez sąd - zasadne jest zwolnienie skarżących z kosztów w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od uiszczenia wpisu. Pozostałe koszty, zdecydowanie niższe od kwoty wpisu, ponadto rozłożone w czasie (na etapie całego postępowania sądowego) pozostają w zakresie ich zdolności finansowych.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji.