Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Janina Antosiewicz po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2013 r., sygn. akt II SAB/Wa 457/12 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi W. S. na bezczynność Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 24 sierpnia 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.
Pismem z dnia 25 października 2012 r. W. S. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 24 sierpnia 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II WSA w Warszawie z dnia 28 listopada 2012 r. skarżący został wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od przedmiotowej skargi, w wysokości 100 zł, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi.
Pismem z dnia 6 grudnia 2012 r., uzupełnionym wnioskiem z dnia 6 grudnia 2012 r., skarżący zwrócił się do WSA w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
W uzasadnieniu wniosku wskazał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną, czwórką małoletnich dzieci oraz rodzicami. Oświadczył, że na dochody rodziny składają się miesięcznie: emerytury rolnicze jego rodziców po 992,93 zł brutto oraz zasiłki rodzinne na czworo dzieci - w łącznej wysokości 524 zł. Podał, że łączny dochód w gospodarstwie domowym wynosi 2.509,86 zł brutto (2.314,19 netto) miesięcznie i że rodzina utrzymuje się z emerytur rolniczych oraz z otrzymywanych zasiłków na dzieci. Dodatkowo wskazał, że posiada dom o powierzchni 200 m² oraz nieruchomość rolną o powierzchni 10,8845 ha (5,1755 ha przeliczeniowego na potrzeby podatku gruntowego, w tym 1,6 ha lasu). Jednocześnie stwierdził, że gospodarstwo rolne, którym zajmuje się z żoną, nie przynosi dochodu, a uzyskiwane plony przeznaczane są w całości na potrzeby rodziny. Również posiadany las nie zapewnia dodatkowych dochodów, ale jest z niego pozyskiwane drewno na opał. Wyjaśnił, że jego żona, jako jedyna z rodziny, posiada konto w banku, w celu otrzymywania zasiłków na dzieci. Podniósł też, że rodzina nie korzysta z sieci gazowej, a jedynie używa butli gazowych, co kosztuje 100 - 150 zł miesięcznie. Opłaca również rachunki za energię elektryczną w kwocie około 400 zł miesięcznie, natomiast woda jest czerpana z własnej studni. Dodatkowo oświadczył, że jego obecny stan zdrowia wymaga leczenia i nie pozwala na wykonywanie pracy na roli.
Postanowieniem z dnia 26 lutego 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił W. S. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. W ocenie Sądu, po przeanalizowaniu argumentów wnioskodawcy oraz załączonych przez niego dokumentów, należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie nie wykazał on, iż spełnia przesłankę warunkującą przyznanie mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Wnioskodawca i jego rodzina nie żyją w ubóstwie. Co prawda, deklarowany dochód w przeliczeniu na jednego członka rodziny nie jest duży, jednak należy zwrócić uwagę, że skarżący jest właścicielem nieruchomości - domu, w którym mieszka, o powierzchni 200 m², oraz nieruchomości rolnej o powierzchni 10,8845 ha (5,1755 ha przeliczeniowego na potrzeby podatku gruntowego, w tym 1,6 ha lasu), która, jak wynika z oświadczenia, nie przynosi dochodu, zaspakaja jedynie bieżące potrzeby rodziny. Zgodnie z orzecznictwem sądowym, posiadanie majątku, w szczególności nieruchomości, w zasadzie wyłącza możliwość przyznania prawa pomocy. Skoro W. S. posiada gospodarstwo rolne, to może rozporządzać nim w sposób przynoszący mu dochody, np. wykorzystywać w produkcji rolnej. Należy też mieć na uwadze, że powyższa nieruchomość położona jest w sąsiedztwie dużego miasta, co niewątpliwie wpływa na jej "atrakcyjność gospodarczą" i stwarza wiele możliwości jej wykorzystania. Podkreślenia wymaga, że udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, gdy zdobycie przez nią środków na koszty postępowania w inny sposób jest rzeczywiście (obiektywnie) niemożliwe. To, że strona korzysta z majątku nieruchomego w sposób nieprzynoszący dochodu, nie zmienia faktu, że może on być wykorzystany jako zabezpieczenie pożyczki czy kredytu, jeśli właścicielowi brakuje pieniędzy na koszty postępowania. Niewykorzystywanie zatem posiadanego majątku, w sytuacji gdy obiektywnie jest to możliwe, należy ocenić jako świadome pozbawianie się środków koniecznych do zaspokajania potrzeb swoich i rodziny, ale i do prowadzenia spraw sądowych (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2010 r. o sygn. I OZ 110/10, publ. https://cbois.nsa.gov.pl).