Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. L., J. L. i J. L. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 2295/06 odmawiające J. L. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi E. L., J. L. i J. L. na postanowienie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o żądanej treści postanawia oddalić zażalenie NSA/post. 1 - postanowienia
Postanowieniem z dnia 21 września 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 2295/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił J. L. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi E. L., J. L. i J. L. na postanowienie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o żądanej treści. W uzasadnieniu wskazano, że J. L. nie jest skarżącym w rozumieniu art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), ponieważ nie ma interesu prawnego do wniesienia skargi w przedmiotowej sprawie. Zaskarżone bowiem przez niego postanowienie zostało adresowane do E. L. - skarżącej w niniejszej sprawie i dotyczy jedynie sfery jej praw i obowiązków. Nie ma natomiast związku pomiędzy chronionym przez przepisy prawa materialnego interesem prawnym J. L. a zaskarżonym przez niego postanowieniem. Sąd wskazał, że w takim stanie rzeczy skarga J. L. jest oczywiście bezzasadna, a wobec tego zgodnie z art. 247 p.p.s.a. skarżącemu nie przysługuje prawo pomocy.
W zażaleniu na powyższe postanowienie zarzucono Sądowi I instancji naruszenie prawa procesowego, materialnego a zwłaszcza zasady równości. Autor zażalenia podniósł, że zarówno E. L. jak i J. L. oraz J. L. mają interes prawny w przedmiotowej sprawie. Wskazano, że ze względu na okres oczekiwania na rozstrzygnięcie oraz błędne, sprzeczne z prawem działania orzekających w niej organów sprawa powinna być prowadzona na koszt organu lub państwa. Wniesiono o ,,zmianę, unieważnienie i uchylenie" w/w postanowienia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Art. 247 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zezwala na nieprzyznanie prawa pomocy w razie oczywistej bezzasadności skargi strony, co oznacza, że przesłanką tego nieprzyznania jest oczywista bezzasadność skargi, a oczywistość ta nie budzi żadnych wątpliwości.
Zgodnie z art. 50 § 1 p.p.s.a. uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Wskazać trzeba, iż mieć interes prawny oznacza tyle co wykazać związek między chronionym przez przepisy prawa materialnego interesem prawnym a aktem lub czynnością organu administracji publicznej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż J. L. nie jest skarżącym w przedmiotowej sprawie, ponieważ nie ma interesu prawnego aby wnieść skargę na postanowienie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o żądanej treści. Z takim stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego należy się zgodzić. Zaskarżone postanowienie zostało adresowane do E. L. i dotyczy jedynie sfery jej praw i obowiązków. W żaden sposób natomiast nie wpływa na prawa i obowiązki J. L., co oznacza iż nie ma on interesu prawnego we wniesieniu skargi w przedmiotowej sprawie. Z tego natomiast wynika, iż J. L. nie jest stroną w niniejszej sprawie. Okoliczność ta przesądza o oczywistej bezzasadności jego skargi, co uzasadnia odmowę przyznania mu prawa pomocy na podstawie art. 247 p.p.s.a. Z tego względu zaskarżonemu postanowieniu WSA nie można postawić zarzutu naruszenia prawa.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.