Wniosek w przedmiocie wskazania powiatu właściwego do ponoszenia wydatków na utrzymanie małoletniego S[...] w Regionalnej Placówce Opiekuńczo
Uzasadnienie strona 4/4

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), dalej w uzasadnieniu przywoływanej jako "p.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

Przez spór o właściwość, o którym mowa w art. 4 p.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej, jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia konkretnej sprawy (spór pozytywny) lub też żaden z nich nie uważa się za właściwy do jej załatwienia (spór negatywny). Spór między organami jednostek samorządu terytorialnego, niemającymi wspólnego dla nich organu wyższego stopnia, jest sporem o właściwość, rozstrzyganym przez sąd administracyjny (art. 22 § 1 pkt 1 k.p.a.). Rozstrzyganie sporów o właściwość należących do sądów administracyjnych objęte jest właściwością Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 p.p.s.a.).

Spór jaki zaistniał pomiędzy Powiatem O[...]m a Powiatem Ch[...] jest sporem negatywnym i dotyczy wskazania powiatu właściwego w sprawie ponoszenia wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o której mowa w art. 93 ust. 1 pkt 2 u.w.r. Trafnie wskazały organy, iż właściwość jednostek organizacyjnych w przedmiocie ponoszenia powyższych wydatków określa art. 191 u.w.r. Zgodnie z treścią tegoż przepisu, wydatki te ponosi powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej (ust. 1). Jeżeli nie można ustalić powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, właściwy do ponoszenia wydatków jest powiat miejsca jego ostatniego zameldowania na pobyt stały (ust. 2). Natomiast jeżeli nie można ustalić miejsca ostatniego zameldowania dziecka na pobyt stały, właściwy do ponoszenia wydatków jest powiat miejsca siedziby sądu, który orzekł o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej (ust. 3). W sprawach rozstrzygania sporów o właściwość powiatów oraz gmin obowiązanych do ponoszenia powyższych wydatków stosuje się przepisy K.p.a. (ust. 16). Należy także zauważyć, iż przepisy u.w.r. posługując się w art. 191 ust. 1 pojęciem "miejsce zamieszkania dziecka", nie definiują tego pojęcia, a to oznacza, że należy je rozumieć zgodnie z art. 26 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), dalej w uzasadnieniu przywoływanej jako "k.c.". Przepis ten wskazuje, że miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Zgodnie z § 2 tego przepisu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Z okoliczności badanej sprawy wynika, iż rodzice dziecka bezpośrednio przed urodzeniem dziecka nie posiadali wspólnego miejsca zamieszkania, a dodatkowo dziecko nie przebywało u żadnego z nich, bowiem po urodzeniu było cały czas hospitalizowane. W sprawie brak jest także informacji aby miejsce zamieszkania małoletniego określał sąd opiekuńczy. Powyższe oznacza, iż okoliczności sprawy uniemożliwiają wskazanie miejsca zamieszkania małoletniego przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej (art. 191 ust. 1 u.w.s. w związku z art. 26 § 1 i 2 k.c.). Należy także zauważyć, iż żaden z podmiotów pozostających w sporze nie wskazywał na fakt stałego zameldowania małoletniego lub jego rodziców. Tym samym także i ta okoliczność nie może determinować rozstrzygnięcia istniejącego sporu (art. 191 ust. 2 u.w.r.). Wypada zatem zgodzić się ze Starostą Ch[...], iż w badanej sprawie spór o właściwość winien zostać rozstrzygnięty w oparciu o regułę wskazaną w art. 191 ust. 3 u.w.r. Właściwy do ponoszenia wydatków będzie zatem powiat miejsca siedziby sądu, który orzekł o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej. W niniejszej sprawie był to Sąd Rejonowy w O[...].

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 4 w związku z art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a. oraz art. 191 ust. 3 u.w.r., wskazał Powiat O[...] jako właściwy w sprawie.

Strona 4/4