Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. Z. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 lutego 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 15/09 o odrzuceniu skargi A. Z. na cofnięcie przez Prokuratora Apelacyjnego w Warszawie zezwolenia na dalsze odbywanie pozaetatowej aplikacji w Prokuraturze Rejonowej [...] postanawia: oddalić skargę kasacyjną
Postanowieniem z dnia 4 marca 2005 r., sygn. akt II SA 3983/03 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę A. Z. na cofnięcie przez Prokuratora Apelacyjnego w Warszawie zezwolenia na dalsze odbywanie pozaetatowej aplikacji w Prokuraturze Rejonowej [...]. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, iż cofnięcie zezwolenia nie jest decyzją administracyjną, ani innym aktem lub czynnością, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego, w związku z czym skarga w tym zakresie jest niedopuszczalna.
Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej A. Z. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 7 listopada 2008 r. sygn. akt I OSK 1236/08 uchylił zaskarżone postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu NSA stwierdził, iż sąd pierwszej instancji dokonał błędnej wykładni przepisów zawartych w ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 ze zm.). Uregulowania tej ustawy świadczą, iż w toku postępowania zarówno kwalifikacyjnego, jak i cofnięcia aplikantowi zezwolenia na odbywanie aplikacji pozaetatowej rozstrzygana jest indywidualna sprawa z zakresu administracji publicznej. Przepisy ustawy o prokuraturze nie przewidziały cofnięcia zezwolenia na dalsze odbywanie pozaetatowej aplikacji w formie decyzji administracyjnej, nie wskazały też sposobu odwołania. Jednakże czynność, która wprawdzie nie ma charakteru decyzji czy postanowienia, ale jest podejmowana w sprawach indywidualnych ma charakter publicznoprawny i dotyczy uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów ustawy o prokuraturze. Dlatego, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżącemu służyło odwołanie do Prokuratora Generalnego, jako organu instancyjnie nadrzędnego w stosunku do Prokuratora Apelacyjnego, zgodnie z ogólną normą wynikającą z art. 127 § 2 k.p.a. i zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Tym samym NSA uznał, że nie został wyczerpany tok postępowania odwoławczego poprzedzającego możliwość skorzystania przez A. Z. z sądowej kontroli aktu administracyjnego wydanego przez organ administracji publicznej (postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 czerwca 2008 r., sygn. akt P 15/06). Jednocześnie NSA stwierdził, że Sąd pierwszej instancji niezasadnie odrzucił skargę A. Z. ze względu na uznanie, iż sprawa niniejsza nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym postanowieniem z dnia 11 lutego 2009 r. odrzucił skargę A Z. Sąd podkreślił, że zgodnie z treścią art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej "p.p.s.a."), "sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny". Kierując się wytycznymi Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd podniósł, iż przyznane ustawą o prokuraturze prokuratorowi apelacyjnemu kompetencje w zakresie postępowania kwalifikacyjnego (ustalanie listy osób zakwalifikowanych do odbycia aplikacji, mianowania na aplikantów prokuratorskich), jak i cofnięcia aplikantowi zezwolenia na odbywanie aplikacji pozaetatowej świadczą, iż podejmowane przez niego czynności i działania skierowane są na rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy z zakresu administracji publicznej pomimo, iż czynności te nie przybierają formy decyzji czy postanowienia. Czynności te bowiem dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Dlatego też Sąd uznał, iż rozstrzygnięcie Prokuratora Apelacyjnego z dnia [...] lipca 2003 r. o cofnięciu skarżącemu w dniu 1 sierpnia 2003 r. zezwolenia na dalsze odbywanie aplikacji w Prokuraturze Rejonowej [...] jest czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. W związku z tym, w celu skorzystania przez skarżącego z sądowoadministracyjnej weryfikacji działania Prokuratora Apelacyjnego, konieczne jest wyczerpanie toku postępowania odwoławczego. Sąd wskazał, w ślad za wytycznymi Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż skarga A. Z. z dnia 14 października 2003 r. na cofnięcie przez Prokuratora Apelacyjnego zezwolenia na odbywanie pozaetatowej aplikacji jest przedwczesna, bowiem skarżącemu służyło odwołanie do Prokuratora Generalnego, jako organu instancyjnie nadrzędnego w stosunku do Prokuratora Apelacyjnego. A zatem, zdaniem Sądu, należało uznać, że nie został wyczerpany tok postępowania odwoławczego i skarga jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 w związku z art. 52 § 1 p.p.s.a.