Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Rafał Batorowicz po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia [...] Belgia od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt 3/I SA/Po 1266/02 w sprawie ze skargi [...], Belgia na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w Warszawie z dnia 20 marca 2002 r. sygn. akt [...] w przedmiocie wymiaru cła postanawia: - oddalić zażalenie - U Z A S A D N I E N I E Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne toczące się przed tym sądem skutkiem skargi [...] Belgium [...], Belgia na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w Warszawie z dnia 20 marca 2002 r. nr [...] w przedmiocie wymiaru cła. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia sąd pierwszej instancji powołał art. 125 § 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.). Z uzasadnienia postanowienia wynikało, że przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu zawisła sprawa ze skargi [...] Belgium NV w [...], Belgia na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie z dnia 20 września 2003 r., wydaną w trybie wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 20 marca 2002 r. nr [...]. Sąd uznał, że rozstrzygnięcie w sprawie ze skargi na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 20 marca 2002 r. zależne było od wyniku postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie ze skargi na decyzję wydaną w trybie wznowienia postępowania. [...] Belgium NV w [...], Belgia wniosło zażalenie na to postanowienie domagając się jego uchylenia. Uzasadniając zażalenie strona skarżąca podnosiła, że decyzja wydana w trybie wznowienia postępowania potwierdziła jedynie wadliwość wcześniejszej decyzji ostatecznej, a nadto że to ewentualne uchylenie ostatnio wymienionej decyzji spowoduje bezprzedmiotowość postępowania ze skargi na decyzję zapadłą w trybie wznowienia w związku z czym zależność wyników postępowań sądowoadministracyjnych była odwrotna od tej jaką sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia o zawieszeniu postępowania. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Jak wynika z treści art. 125 § 1 pkt 1 P.p.s.a. zasadniczą przesłanką fakultatywnego zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego na podstawie tego przepisu jest prejudycjalność innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Zatem, obowiązkiem sądu pierwszej instancji była ocena czy uprzednie rozstrzygnięcie określonego zagadnienia uzasadniało wstrzymanie czynności w postępowaniu sądowoadministracyjnym do czasu rozstrzygnięcia tej kwestii i czy zagadnienie to miało charakter odrębny od rozpatrywanej sprawy oraz czy stanowiło przeszkodę dla rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy (por. T. Woś, Hanna Krysiak-Malczyk, Marta Romańska Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa, 2005 r., str. 400-4001). Stan faktyczny sprawy niniejszej wskazywał, że już po wniesieniu skargi zaszły szczególnego rodzaju okoliczności. Doszło bowiem do wznowienia z urzędu postępowania zakończonego zaskarżoną decyzją ostateczną, a następnie wydania w trybie wznowienia decyzji, którą w części uchylono zaskarżoną decyzją i orzeczono w tej części co do istoty sprawy. Nie zachodziła konkurencja trybów nadzwyczajnych, do której wprost odnosi się art. 56 P.p.s.a. Skutkiem wydania w trybie wznowienia decyzji o charakterze reformatoryjnym doszło natomiast do sytuacji, w której zaskarżone rozstrzygnięcie w uchylonej części przestało funkcjonować w obrocie. Wydana w trybie wznowienie postępowania decyzja ostateczna stała się przedmiotem zaskarżenia do sądu administracyjnego, a tym samym przedmiotem odrębnego postępowania stała się kwestia zachodzenia przesłanek wznowieniowych, do czego w innych przypadkach mógłby sąd ustosunkować się również w trybie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b/ P.p.s.a. Poza zakres badania sądu wyprowadzona została również niezwykle skomplikowana i sporna kwestia dopuszczalności wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną zaskarżoną do sądu administracyjnego (por. m.in. wyrok NSA z 20 lipca 1984 r., III SA 508/84, ONSA 1984 r. nr 2, poz. 63; uchwała 7 SSN z 15 października 1992 r., III AZP 18/92, OSNCP 1993 r. nr 5, poz. 67). W takich szczególnych warunkach, mimo skutków wywołanych ostateczną decyzją wydaną w trybie wznowienia postępowania, nie można było kierować się zasadą trwałości decyzji ostatecznych i poprzestać na stwierdzeniu, że zaskarżona wcześniejsza decyzja w części przestała istnieć, co skądinąd prowadziłoby do umorzenia postępowania sądowoadministracyjnego w części dotyczącej przedmiotu uchylenia decyzją wydaną w trybie wznowienia. Wbrew stanowisku strony skarżącej niedopuszczalna byłaby ocena zgodności z prawem decyzji z pominięciem skutków decyzji wydanej w trybie wznowienia postępowania zakończonego zaskarżoną decyzja skoro, jak to wyjaśniono, decyzja ostateczna w części przestała funkcjonować w obrocie skutkiem uchylenia. Z wymienionych powodów za trafny uznać należało pogląd sądu pierwszej instancji co do prejudycjalności postępowania sądowo-administracyjnego zmierzającego do kontroli zgodności z prawem późniejszej decyzji. Dlatego też oddalono zażalenie na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 P.p.s.a.
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 4 sierpnia 2005 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie:
Sędzia NSA Rafał Batorowicz po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2005 r.
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia [...] NV w [...], Belgia od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt 3/I SA/Po 1266/02 w sprawie ze skargi [...] NV w [...], Belgia na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w Warszawie z dnia 20 marca 2002 r. sygn. [...] w przedmiocie wymiaru cła postanawia:
- oddalić zażalenie -
U Z A S A D N I E N I E
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne toczące się przed tym sądem skutkiem skargi [...] NV w [...], Belgia na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w Warszawie z dnia 20 marca 2002 r. nr [...] w przedmiocie wymiaru cła.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia sąd pierwszej instancji powołał art. 125 § 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.). Z uzasadnienia postanowienia wynikało, że przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu zawisła sprawa ze skargi [...] NV w [...] Belgia na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie z dnia 20 września 2003 r., wydaną w trybie wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 20 marca 2002 r. nr [...]. Sąd uznał, że rozstrzygnięcie w sprawie ze skargi na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 20 marca 2002 r. zależne było od wyniku postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie ze skargi na decyzję wydaną w trybie wznowienia postępowania.
[...] Belgium NV [...], Belgia wniosło zażalenie na to postanowienie domagając się jego uchylenia.
Uzasadniając zażalenie strona skarżąca podnosiła, że decyzja wydana w trybie wznowienia postępowania potwierdziła jedynie wadliwość wcześniejszej decyzji ostatecznej, a nadto że to ewentualne uchylenie ostatnio wymienionej decyzji spowoduje bezprzedmiotowość postępowania ze skargi na decyzję zapadłą w trybie wznowienia w związku z czym zależność wyników postępowań sądowoadministracyjnych była odwrotna od tej jaką sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia o zawieszeniu postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Jak wynika z treści art. 125 § 1 pkt 1 P.p.s.a. zasadniczą przesłanką fakultatywnego zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego na podstawie tego przepisu jest prejudycjalność innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Zatem, obowiązkiem sądu pierwszej instancji była ocena czy uprzednie rozstrzygnięcie określonego zagadnienia uzasadniało wstrzymanie czynności w postępowaniu sądowoadministracyjnym do czasu rozstrzygnięcia tej kwestii i czy zagadnienie to miało charakter odrębny od rozpatrywanej sprawy oraz czy stanowiło przeszkodę dla rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy (por. T. Woś, Hanna Krysiak-Malczyk, Marta Romańska Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa, 2005 r., str. 400-4001).