Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Wroczyński, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Owsińska Gwiazda (sprawozdawca), Sędzia WSA Leszek Kobylski, Protokolant specjalista Mariola Pronobis, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 maja 2020 r. w Radomiu sprawy ze skargi J. D. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] grudnia 2019 r. znak [...] w przedmiocie umorzenia nienależnie pobranego zasiłku chorobowego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] października 2019 r. znak [...]
Przedmiotem skargi J. D. (dalej także: Skarżący) jest decyzja Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z [...] grudnia 2019 r., wydana po rozpoznaniu wniosku Skarżącego z [...] października 2019 r. o ponowne rozpatrzenie sprawy, wniesionego od decyzji z [...] października 2019 r. Decyzją tą Prezes KRUS utrzymał w mocy decyzję własną z [...] października 2019 r. w sprawie umorzenia nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w wysokości [...] zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2018, poz. 2096 ze zm.; dalej: "k.p.a.") i art. 41a ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2017, poz. 2336 ze zm.; dalej: "u.u.s.r.").
Powyższe decyzje zostały wydane w oparciu o następujące ustalenia:
Prezes KRUS decyzją z [...] października 2019 r. na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 10 i art. 41a ust. 1 pkt 2 u.u.s.r. odmówił Skarżącemu umorzenia kwoty z tytułu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w wysokości [...] zł. W uzasadnieniu podniósł, iż decyzją z [...] października 2018 r. Placówka Terenowa w L. ustaliła skarżącemu nadpłatę z tytułu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okresy od 8 sierpnia 2016 r. do 3 lutego 2017 r. w kwocie [...] zł oraz od 1 sierpnia 2017 r. do 9 stycznia 2018 r. w kwocie [...] zł (łącznie [...] zł). Nadpłata powstała w wyniku uchylenia decyzji z [...] lipca 2015 r. w przedmiocie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na wniosek od [...] lipca 2015 r. w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt III AUa z 4 lipca 2018 r., ustalającym Skarżącemu prawo do emerytury rolniczej od 9 lipca 2015 r. Organ wskazał, iż [...] października 2018 r. kwota [...] zł została przeksięgowana z nadpłaty składek ubezpieczeniowych na koncie skarżącego i zaliczona na nienależnie pobrany zasiłek chorobowy.
[...] listopada 2018 r. (jak wskazał organ w uzasadnieniu decyzji z [...].10.2019 r.) winno być: [...] października 2018r. Skarżący wystąpił z wnioskiem o umorzenie ww. kwoty w związku z trudną sytuacją rodziny spowodowaną chorobami żony, córki i swoją oraz ponoszonymi z tego tytułu wydatkami. Decyzją z [...] grudnia 2018 r. Prezes KRUS utrzymał w mocy decyzje własną z [...] listopada 2018 r. w sprawie odmowy umorzenia nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w kwocie jw. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 8 maja 2019 r. uchylił decyzje Prezesa KRUS z [...] grudnia 2018 r. i [...] listopada 2018 r.
Organ wskazał, że podczas przeprowadzonej [...] sierpnia 2019 r. i [...] września 2019 r. wizytacji w gospodarstwie domowym Skarżącego ustalono, że Skarżący mieszka w nowo otynkowanym domu piętrowym w stanie dobrym, posiada budynek gospodarczy, garaż oraz szopy na drewno, a także ciągnik pług, brony, kultywator, wóz do ciągnika. Organ wskazał także, iż Skarżący jest właścicielem gruntów o pow. 0,64 ha fiz. tj. 0,3855 ha przel. oraz las 1,07 ha - (współwłasność). W gospodarstwie uprawiane są pszenżyto, ziemniaki i warzywa, hodowane są kury i kaczki. Z informacji Skarżącego wynika, że nie uzyskuje żadnych dochodów z ww. gospodarstwa, a jedynie na własne potrzeby. Skarżący podczas wizytacji ponownie zwrócił uwagę na własne problemy zdrowotne oraz małżonki i córki. Poinformował, że na wizyty lekarskie u chirurga naczyniowego i neurologa wydał ok. [...] zł. Załączył zaświadczenia lekarskie, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz karty leczenia z placówek medycznych. Z dokumentów tych wynika, że Skarżący posiada lekki stopień niepełnosprawności, jego żona umiarkowany stopień niepełnosprawności w związku z czym nie wymagają oni opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczona możliwością do samodzielnej egzystencji. KRUS ustalił, że problemy zdrowotne Skarżącego, jego żony i córki istniały już przed momentem powstania nadpłaty zasiłku chorobowego. Organ uznał, że sytuacja zdrowotna rodziny Skarżącego jest trudna ale stabilna i nie ma wpływu na podjęcie pozytywnej decyzji o umorzeniu nienależnie pobranego zasiłku. W związku z ponoszonymi z tego tytułu kosztami przedłożył paragony z apteki na zakupione leki dla rodziny od lutego do lipca 2019 r. na kwotę [...] zł. Na potwierdzenie ponoszonych wydatków związanych z kosztami utrzymania rodziny i zaspokajaniem potrzeb bytowych do akt sprawy dołączył dowody świadczące o ponoszonych wydatkach: wywóz nieczystości - [...] zł, (4 miesiące), ok. 25 zł na miesiąc; faktury za energię od 6.12.2018 r. do 5.02.2019 r. - [...] zł, od 3.10.2018 r. do 3.04.2019 r. - [...] zł, od 6.04.2019 r. do 5.06.2019 r. - [...] zł od 6.06.2019 r. do daty nie wskazano - [...] zł; podatek rolny - marzec 2019 r. - [...] zł oraz [...] zł ([...] zł : 6 osób, ponieważ Skarżący jest współwłaścicielem w 1/6 części), faktura za węgiel opałowy (sierpień 2019 r.) - [...] zł (wydatek na rok 2019/2020); opłaty za gaz [...] zł/miesiąc; opłata za wodę - [...] zł/ 3 miesiące; wydatki na środki piorące [...] zł/miesiąc. Organ podał, że zgodnie z oświadczeniem skarżącego miesięczne wydatki na żywność w jego rodzinie wynoszą [...] zł, ale nie przedstawiono rachunków. Zdaniem organu w/w kwota może być zawyżona zwłaszcza, że Skarżący hoduje zwierzęta, uprawia owoce, warzywa. Oświadczenia dotyczące kosztów na produkty żywnościowe i środki piorące są zawyżone, sprzeczne z doświadczeniem życiowym i wiedzą organu na temat życia trzyosobowej rodziny mieszkającej na wsi. Analizując miesięczne wydatki stałe dla rodziny Skarżącego wskazał, że wynoszą one ok. [...] zł miesięcznie. Podniósł, że Skarżący nie ma zaległości w opłacaniu rachunków.