Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Gierak-Podsiadły, Sędziowie sędzia WSA Izabela Ostrowska, sędzia WSA Grzegorz Rudnicki (spr.), , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 19 listopada 2021 r. sprawy ze skargi J. M. na postanowienie Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z dnia [...] marca 2021 r. znak [...] w przedmiocie uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji, II. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz J.M. kwotę 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie.
Zaskarżonym postanowieniem z [...] marca 2021 r., znak [...] Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (dalej: "Minister") po rozpatrzeniu zażalenia J. M., reprezentowanej przez adwokata M. P., na postanowienie [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (dalej: DWKZ") z [...] sierpnia 2020 r., znak: [...] - utrzymał w mocy ww. postanowienie.
Uzasadniając postanowienie Minister wyjaśnił, że po rozpatrzeniu wniosku Wójta Gminy [...] z 5 sierpnia 2020 r. DWKZ odmówił uzgodnienia projektu decyzji o ustaleniu warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie 4 silosów typu "ARAJ" do przechowywania zboża, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną na działce nr [...], obręb [...], gm. [...]. W ocenie organu, układ ruralistyczny miejscowości O. pozostał w dużej mierze niezakłócony - zatyla działek, zgodnie z regułami kompozycji przestrzennej stanowią dominujący obszar "zielony" (z przeznaczeniem na uprawy). W granicach historycznego układu ruralistycznego zachował się pierwotny układ funkcjonalny dawnych parcel, skala i lokalizacja zabudowy, co wpływa też na walory widokowe miejscowości, z wyraźnie dominującą sylwetą kościoła w panoramie wsi. Wyjątek stanowi współczesne zagospodarowanie przedmiotowej i sąsiadującej nieruchomości (działek nr [...], [...]), ulokowanych w centralnej części miejscowości po wschodniej stronie "nawsia". Opisana kompozycja przestrzenna, cenna w skali lokalnej, została miejscowo naruszona przeskalowanym względem ustanowionej tradycją sylwety wysokościowej, kubaturowym zagospodarowaniem. Powstały tu dysharmonizujące obiekty budowlane i urządzenia z nimi związane - min. silosy o wysokości 23 m i niższe o wysokości 12 m oraz towarzyszące im urządzenia i hale magazynowe. Budowa bazy suszarniczo-magazynowej w centrum zachowanego zabytkowego układu wsi w znaczący sposób naruszyła jego wartości, wprowadzając dysonans wysokościowy i formalny w jednorodnej zabudowie miejscowości. Silosy widoczne z trzech stron w widoku z dróg najazdowych na wieś tworzą jedyny konflikt przestrzenny w tradycyjnym krajobrazie, gdyż pozostała zabudowa w rejonie działek [...] i [...] nie przekracza dwu kondygnacji naziemnych i wysokości 9 metrów. Jednak, chociaż zrealizowane już silosy spowodowały niekorzystne przekształcenia zabytkowego układu ruralistycznego, to nie powinny one stanowić pretekstu dla kolejnych szkodzących zabytkowi przekształceń, tym bardziej, że powstały bez akceptacji organów ochrony zabytków. Dlatego nowa zabudowa powinna swymi parametrami nawiązywać do zabudowy historycznej i jej gabarytów, nie pogarszając stanu już wykształconego. Przedmiotowa inwestycja jest elementem godzącym w wartości chronionego układu ruralistycznego, co potwierdza nawet treść uzgadnianego projektu decyzji w punkcie 2c jej ustaleń. Projektowane silosy są wprawdzie elementem pokrewnym już istniejącym na działkach nr [...] i [...] obiektom, ale całkowicie obcym historycznemu sposobowi zagospodarowania całej miejscowości, w tym parametrom architektonicznym historycznych obiektów gospodarczych, których wysokość oscyluje wokół 9 metrów.