Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Wieczorek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Izabela Głowacka - Klimas Sędzia WSA Piotr Borowiecki po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 28 września 2016 r. sprawy ze skargi D. Sp. z o.o. z siedzibą w Rz. na postanowienie Komisji Nadzoru Finansowego z dnia [...] grudnia 2015 r., Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania oddala skargę w całości
Postanowieniem z [...] grudnia 2015 r. Nr [...] Komisja Nadzoru Finansowego (dalej KNF), działając w oparciu o art. 61a § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 11 ust. 1, 5 i 6 ustawy z 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 614), utrzymała w mocy postanowienie Komisji Nadzoru Finansowego z [...] kwietnia 2015 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania z wniosku D. Sp. z o.o. z siedzibą w R. (dalej skarżąca) w sprawie nakazania F. S.A. z siedzibą w K., na podstawie art. 227a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2014 r., Nr 157 ze zm.), zaprzestania działań sprzecznych z przepisami prawa lub zasadami uczciwego obrotu, w razie stwierdzenia takich działań w wyniku postępowania kontrolnego; nałożenia na F. SA sankcji określonych w art. 228 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych tj. wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia albo nałożeniu kary pieniężnej do wysokości 500 000 złotych lub obu tych sankcji łącznie, w razie stwierdzenia, że działania podejmowane przez F. SA naruszają przepisy prawa; nakazania [...] Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu, na podstawie art. 228 ust. 2a ustawy o funduszach inwestycyjnych zmiany statutu, w razie stwierdzenia, że statut ten zawiera postanowienia niezgodne z przepisami ustawy; nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, na podstawie art. 228 ust. 5 zdanie 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku jej wydania.
W dniu 12 marca 2015 r. do KNF wpłynął wniosek skarżącej o wszczęcie postępowania kontrolnego wobec F. SA z siedzibą w K. celem ustalenia, czy podejmowane przez F. SA działania nie naruszają przepisów prawa lub zasad uczciwego obrotu; nakazanie F. SA, na podstawie art. 227a ust. 1 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych zaprzestania działań sprzecznych z przepisami prawa lub zasadami uczciwego obrotu, w razie stwierdzenia takich działań w wyniku postępowania kontrolnego; nałożenia na F. SA sankcji określonych w art. 228 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, tj. wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia albo nałożeniu kary pieniężnej do wysokości 500 000 zł lub obu tych sankcji łącznie, w razie stwierdzenia, że działania podejmowane przez F. SA naruszają przepisy prawa; nakazanie [...] Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu, na podstawie art. 228 ust. 2a ww. ustawy, zmiany statutu, w razie stwierdzenia, że statut ten zawiera postanowienia niezgodne z przepisami ustawy; nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, na podstawie art. 228 ust. 5 zdanie 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku jej wydania. W uzasadnieniu wniosku skarżąca wskazała, że w jej ocenie, działania podejmowane przez F. wyczerpują znamiona działań sprzecznych z zasadami uczciwego obrotu oraz są sprzeczne z przepisami prawa.
Oceniając wniosek skarżącej, postanowieniem z [...] kwietnia 2015 r. KNF, odwołując się do brzmienia art. 61a § 1 k.p.a., odmówiła wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie zastosowania środków nadzoru następczego polegającego na nałożeniu obowiązku lub cofnięciu uprawnienia. Odwołując się do treści art. 227a ust. 1 pkt 1, 2 i 3, art. 228 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 oraz art. 228 ust. 2a ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz powołanych w ich treści uprawnień i sankcji, organ wskazał, że mogą być one zastosowane wyłącznie z urzędu. Podkreślił ponadto, że sposób uruchomienia procesu stosowania norm administracyjnego prawa materialnego jest z reguły określony wyraźnie w przepisach prawa. Zaznaczył również, że można też wskazać na regulacje, z których nie wynika wprost lub wyraźnie, czy inicjatywa uruchomienia procesu stosowania norm administracyjnego prawa materialnego należy do organu administracji, czy też do podmiotu zainteresowanego - adresata decyzji administracyjnej. Taka sytuacja, zdaniem organu, występuje w przypadku art. 227a ust. 1 pkt 1, art. 228 ust. 1 pkt 1, 2 oraz 3 oraz w art. 228 ust. 2a i ust. 5 zdanie 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, gdzie ustawodawca posłużył się zwrotem "Komisja może", co sugeruje działanie w ramach uznania administracyjnego. W takich wypadkach przyjmuje się, że jeśli proces ten ma być uruchomiony w celu udzielenia uprawnienia bądź zwolnienia z obowiązku, to inicjatywa wszczęcia postępowania leży po stronie potencjalnego beneficjanta, którym jest przyszły adresat decyzji. Jeśli zaś sprawa ma dotyczyć nałożenia obowiązku bądź cofnięcia uprawnienia, wówczas należy przyjąć, że uruchomienie procesu stosowania norm administracyjnego prawa materialnego leży w gestii właściwego organu administracji publicznej, a więc następuje z urzędu. Organ podkreślił, że przepisy art. 227a ust. 1 pkt 1, art. 228 ust. 1 pkt 1, 2 oraz 3 oraz art. 228 ust. 2a i ust. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych dotyczą środków nadzorczych, zatem jak w przypadku wymierzenia sankcji administracyjnych, wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie użycia opisywanych w nich środków następuje z urzędu. KNF może zainicjować postępowanie administracyjne w celu zbadania, czy zachodzą okoliczności opisane w ww. przepisach, które mogą uzasadniać zastosowanie przewidzianych w tych przepisach środków nadzoru. W konsekwencji, zdaniem organu, złożenie wniosku o wszczęcie postępowania przez podmiot, który nie jest stroną w sprawie zastosowania wspomnianych środków nadzorczych, w postępowaniu, wszczynanym w świetle prawa z urzędu, nie wszczyna postępowania administracyjnego w tym przedmiocie.