Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Sałek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Aneta Lemiesz Sędzia WSA Sławomir Kozik po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 listopada 2021 r. sprawy ze skargi U. w [...] na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz U. w [...] kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
U. w O. (dalej także jako "skarżący" lub "płatnik") wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej w skrócie także jako "Prezes NFZ" lub "Organ") z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...].
Jako podstawę prawną zaskarżonej decyzji organ wskazał art. 102 ust. 5 pkt 24 i ust. 7, art. 109 oraz art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 1285 ze zm.- dalej "ustawa o świadczeniach").
Zaskarżoną decyzją organ stwierdził, że A. S. (dalej także jako "uczestniczka postępowania", "zainteresowana" lub "ubezpieczona") podlegała w okresie od dnia 3 marca 2016 roku do dnia 4 kwietnia 2016 roku obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej zawartej w dniu 3 marca 2016 roku z płatnikiem, oznaczonej numerem [...]. Przedmiotem powyższej umowy było wykonanie na rzecz zamawiającego (płatnika) dzieła oznaczonego jako Redakcja "[...]". Organ uznał bowiem, że powyższa umowa, wbrew swej nazwie, była typową umową starannego działania. Z kolei zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o świadczeniach, obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu w rozumieniu kodeksu cywilnego.
Organ podkreślił, że zgodnie z art. 627 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2020 roku, poz. 1740 ze zm., dalej też jako "Kc") w ramach umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Dzieło może mieć charakter materialny jak i niematerialny, zaś sama umowa o dzieło jest umową rezultatu. Dzieło powinno mieć byt samoistny niezależny od działania wykonawcy i możliwość uzyskania samodzielnej wartości w obrocie. Dzieło musi również istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Dzieło polega na jego stworzeniu bądź przetworzeniu go do takiej postaci, w jakiej poprzednio nie istniało. Wykonanie oznaczonego dzieła stanowi zatem efekt pracy twórczej o możliwym do określenia momencie początkowym i końcowym, gdzie w momencie ukończenia dzieła nie istnieje jego ; należność od twórcy, staje się ono wartością autonomiczną w obrocie. Rezultat umowy o dzieło powinien być obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. Z kolei wykonywanie określonej czynności, czy też szeregu powtarzających się czynności bez względu na to jaki rezultat czynność ta przyniesie jest właściwe dla umów, co do których mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia.
Zdaniem organu, sporna umowa nie precyzuje natomiast efektu dzieła, nie wskazuje też w żaden sposób, jakie czynności miałyby wchodzić w szeroko rozumianą redakcję gazety.
Prezes NFZ zaznaczył, że wśród ogólnie dostępnych informacji dotyczących zakresu czynności redaktora, można znaleźć czynności polegające na: poprawianiu błędów językowych i stylistycznych, poprawianiu budowy całej publikacji - porządkowaniu i ujednolicaniu składników tekstu, uzupełnianiu składników brakujących, dbałości o logiczną konstrukcję utworu, poprawieniu błędów merytorycznych, uzgadnianiu z autorem zasadności naniesionych poprawek i ustalanie wersji ostatecznej itp. W tym przypadku czynności polegające na przeprowadzeniu redakcji gazety nie niosą ze sobą żadnego rezultat ucieleśnionego w jakiejkolwiek postaci. Są to wyłącznie staranne działania prowadzącego redakcję. Rezultatem pracy wykonującej umowę nie były nowe, nie funkcjonujące w obrocie byty a przedmiot umowy nie mógł zostać obiektywnie zweryfikowany. W ocenie organu, zebrany materiał dowodowy nie daje przy tym podstaw do uznania, iż wypłata i wysokość wynagrodzenia uzależnione były od określonych efektów pracy uczestniczki. Tym samym pomiędzy wysokością wypłacanego wykonawcy wynagrodzenia, a jakością wykonanego "dzieła" - dokonania redakcji gazety, nie było żadnej zależności i nie była ona w żaden sposób weryfikowana.