Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Dziedzic - Chojnacka Sędziowie Sędzia WSA Tomasz Sałek (spr.) Sędzia WSA Dorota Pawłowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 września 2021 r. sprawy ze skargi E. S. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego uchyla zaskarżoną decyzję
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej też jako "organ" lub "Prezes NFZ") pismem z dnia [...] lutego 2021 roku zawiadomił E. S. (dalej też jako "skarżąca" lub "strona") o wszczęciu, na podstawie art. 109 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 1285 ze zm. - dalej "ustawa o świadczeniach") oraz art. 61 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 735, dalej też jako "k.p.a."), postępowania administracyjnego, mającego na celu wydanie decyzji ustalającej dla skarżącej obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od dnia 28 grudnia 2018 roku.
Prezes NFZ wskazał w powyższym piśmie, że wszczęcie przez niego postępowania zainicjowane zostało pismem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej też jako "ZUS") z dnia [...] stycznia 2021 roku. ZUS podniósł w swym piśmie, że skarżąca posiada 99% udziałów w spółce P. Sp. z o. o. a udział innych wspólników ma charakter iluzoryczny. W związku z tym, zdaniem ZUS, spółkę P. należy traktować jak spółkę jednoosobową a skarżąca, pomimo ciążącego na niej obowiązku, nie została zgłoszona do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, jako jej wspólnik.
W toku postępowania skarżąca podniosła, że na gruncie polskiego prawa, nie istnieje pojęcie "wspólnika iluzorycznego". Strona wskazała również, że T. S., będący drugim wspólnikiem w spółce, posiadając 1 % udziałów w spółce, ma realny wpływ na działalność spółki, na dowód czego przedłożyła akt notarialny potwierdzający nabycie nieruchomości przez spółkę.
Skarżąca wyjaśniła, że T. S. jest zatrudniony w spółce P. na stanowisku kierowcy, ale zakres jego obowiązków jest większy, m. in. jest on odpowiedzialny za zatrudnionych w spółce pracowników (może podpisywać umowy o pracę, wypowiedzenia, pracownicy spółki ustalają z nim grafik, urlopy i "inne sprawy" związane z zatrudnieniem).
Decyzją z dnia [...] kwietnia 2021 roku nr [...], Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, działając na podstawie art. 104 § 1 i 2 k.p.a. oraz art. 109 ust. 1, 3 i 6, art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c), art. 69 ust. 1 oraz art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach, ustalił, że skarżąca była objęta obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od 28 grudnia 2018 r. do dnia wydania przedmiotowej decyzji. Organ wskazał, że na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach, osoba spełniająca przesłanki do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z więcej niż jednego tytułu, winna opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne z każdego z tych tytułów odrębnie. Z kolei zgodnie art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ww. ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. W myśl art. 5 pkt 21 cyt. ustawy, za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą uważa się osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 423 ze zm., dalej też w skrócie jako "u.s.u.s."). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się między innymi wspólników jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z kolei analizując stosunek udziałów, jakimi dysponują wspólnicy spółki P. i czynności jakie w ramach prowadzenia spółki podejmują wspólnicy, organ uznał, że wskazują one na dokonanie przez wspólników czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy. Zarówno ilość posiadanych udziałów, jak również czynności podejmowane przez T. S. nie wskazują, że ma on jakikolwiek wpływ na działalność spółki, co czyni stronę w pełni decydującą o działalności spółki. Jest ona Prezesem Zarządu spółki i posiadając 99% udziałów, powinna być traktowana jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. Ponieważ kapitał zakładowy spółki wynosi 5 000 złotych, wartość jednego udziału wynosi 50 złotych. W związku z tym, biorąc pod uwagę wartość udziału, jakim dysponuje T. S., nie można również mówić o jego istotnym wkładzie w majątek spółki. Zdaniem Prezesa NFZ, T. S., w ramach swojej pracy, wykonywał czynności związane z wykonywanymi przez niego obowiązkami pracowniczymi. Dlatego też, zdaniem organu, pomimo, że skarżąca nie odkupiła od T. S. 1% jego udziałów, strony dokonując tej transakcji, miały na celu obejście obowiązków zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.