1. Z powyższych przepisów - w zestawieniu z odpowiednimi przepisami ustawy - wynika, że rejestracja automatu lub urządzenia do gier wymaga: 1) przeprowadzenia odpowiednich badań technicznych automatu lub urządzenia do gier, 2) wydania na tej podstawie pozytywnej opinii przez jednostkę badającą, 3) potwierdzenia rejestracji w formie poświadczenia przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Żadna z tych czynności nie ma charakteru władczego aktu administracyjnego. Badania techniczne automatu lub urządzenia do gier mają charakter aktu wiedzy, który znajduje wyraz w opinii jednostki badającej. Na tej podstawie dokonywany jest wpis odpowiedniego automatu do rejestru, co znajduje potwierdzenie w formie poświadczenia wydawanego przez właściwego naczelnika urzędu celnego. W ocenie Sądu, poświadczenie ma w zasadzie charakter zaświadczenia, o którym mowa w art. 306a ustawy-Ordynacja podatkowa; różnice dotyczą treści tego aktu i jego funkcji w obrocie prawnym - przechowywanie przez podmiot eksploatujący automat lub urządzenie do gier aktualnego poświadczenia rejestracji tego automatu lub urządzenia do gier w miejscu jego eksploatacji jest prawnym warunkiem eksploatacji automatu lub urządzenia do gier.
2. Postępowanie sprawdzające jest wszczynane w zasadzie na wniosek podmiotu: 1) posiadającego koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach, 2) zainteresowanego prowadzeniem tej działalności na określonych automatach przez określony okres, 3) zobowiązanego do poniesienia kosztów rejestracji automatów i urządzeń do gier. W drodze wyjątku powołane przepisy ustawy dopuszczają wszczęcie postępowania sprawdzającego z urzędu, na żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego, w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że zarejestrowany automat lub urządzenie do gier nie spełnia warunków określonych w ustawie.
3. Podmiotem prowadzącym postępowanie sprawdzające jest naczelnik właściwego urzędu celnego, a wnioskodawcą - podmiot wnoszący o zarejestrowanie automatu lub zainteresowany utrzymaniem jego eksploatacji. Podmiot ten jest niewątpliwie stroną postępowania sprawdzającego, toczącego się przed naczelnikiem urzędu celnego. Natomiast jednostka badająca nie ma przymiotu strony postępowania sprawdzającego, gdyż w tym postępowaniu wyraża wyłącznie opinię, stanowiącą dla organu orzekającego podstawę do poświadczenia rejestracji (odmowy rejestracji) automatu lub urządzenia do gier, przesądzającą o dopuszczeniu go do eksploatacji.
4. Z powołanych przepisów ustawy o grach hazardowych wynika, że podstawowe kryteria udzielenia upoważnienia jednostce badającej odnoszą się przede wszystkim do poziomu jej fachowości (art. 23f ust. 1 pkt 1 i 2), z drugiej zaś strony - do jej bezstronności, wyrażającej się głównie w autonomii względem podmiotów prowadzących działalność w zakresie gier hazardowych oraz ich organizacji i stowarzyszeń, mającej konkretny wymiar podmiotowy (zakaz określonych relacji).
5. Reasumując, w świetle art. 23f ustawy o grach hazardowych upoważnienia do badań technicznych automatów i urządzeń do gier, udzielane jednostce badającej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, mają formę czynności materialno-technicznych, dokonywanych w ramach postępowań wewnątrzadministracyjnych, których wyniki, w formie wykazu jednostek badających upoważnionych do badań technicznych automatów i urządzeń do gier są podawane do publicznej wiadomości, na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra. Natomiast w odniesieniu do postępowań, w których zapada odmowa przyznania jednostce badającej tego statusu, jak i do postępowań cofających upoważnienie, ustawa o grach hazardowych wymaga formy decyzji. Za takim rozwiązaniem przemawia przede wszystkim potrzeb kontroli rozstrzygnięć negatywnych - odmawiających przyznania lub cofających uprawnienie.
6. Z żadnych przepisów ustawy o grach hazardowych nie wynika bowiem jakiekolwiek uprawnienie dla podmiotu eksploatującego automaty do zainicjowania postępowania w sprawie upoważnienia dla określonej jednostki badającej, udziału w takim postępowaniu czy złożenia wniosku o cofnięcie jednostce badającej takiego upoważnienia. Byłoby to bowiem - w płaszczyźnie wykładni celowościowej - oddanie podmiotowi eksploatującemu automaty uprawnień do wyznaczania podmiotów, których opinia przesądza o możliwości eksploatacji tych automatów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Romanowski Sędziowie Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka Sędzia WSA Zbigniew Rudnicki (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Karolina Pilecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2012 r. sprawy ze skargi F. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Ministra Finansów z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania oddala skargę
Postanowieniem Ministra Finansów z dnia [...] maja 2012 r., wydanym na podstawie art. 165a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) w zw. z art. 8 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.), odmówiono F. Sp. z o.o. z siedzibą w W. wszczęcia postępowania w sprawie cofnięcia jednostce badającej - Izbie Celnej w P. - upoważnienia do badań technicznych automatów i urządzeń do gier.
W uzasadnieniu przypomniano, że dnia [...] marca 2012 r. do Ministerstwa Finansów wpłynął wniosek F. Sp. z o.o. z dnia [...] lutego 2012 r., o cofnięcie jednostce badającej - Izbie Celnej w P. - upoważnienia do badań technicznych automatów i urządzeń do gier, z uwagi na niespełnianie przez tę jednostkę wymogów określonych w art. 23f ust. 1 pkt 4 ustawy o grach hazardowych.
W uzasadnieniu przedmiotowego wniosku Spółka wyraziła zastrzeżenia co do bezstronności jednostki badającej - Izby Celnej w P., podając to jako przesłankę uzasadniającą cofnięcie przez Ministra Finansów upoważnienia dla wskazanej jednostki badającej. Podniesiono okoliczność zaangażowania organu administracji publicznej, jakim jest Dyrektor Izby Celnej w P. (jak wskazuje Spółka "będący jednocześnie piastunem «urzędu» Izby Celnej w P."), w spory prawne z F. Sp. z o.o., będące obecnie na etapie sądowo-administracyjnym (podkreślono, iż "Część tych sporów, dotyczy spraw cofnięcia rejestracji automatów o niskich wygranych, czyli w istocie spraw, w których kluczowym dowodem są opinie jednostek badających (...).").
Z ustawowej definicji strony w postępowaniu podatkowym oraz odesłania zawartego w art. 8 ustawy o grach hazardowych, powołując się na literaturę przedmiotu wnioskodawca wywodzi, iż interes prawny F. Sp. z o.o. do wystąpienia z niniejszym wnioskiem skonkretyzowany jest m.in. w przepisie art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej.
Spółka wskazuje, iż jeżeli "naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych (jako organy odwoławcze) prowadzą np. postępowania w sprawie cofnięcia rejestracji automatów do gier lub automatów o niskich wygranych, zaś warunkiem sine qua non wydania rozstrzygnięcia w takiej sprawie jest przeprowadzenie badania kontrolnego (...) lub sprawdzającego (...) przez upoważnioną jednostkę badającą i w istocie na opinii jednostki z takiego badania organ w znacznej mierze ma opierać rozstrzygnięcie (...), to trudno mówić o bezstronnym rozstrzygnięciu, jeżeli byłoby ono oparte na opinii jednostki badającej w stosunku do której są uzasadnione zastrzeżenia co do jej bezstronności".
Podnosi również okoliczność, iż w ramach prowadzonego postępowania w sprawie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych otrzymała żądanie Naczelnika Urzędu Celnego w Ł. udostępnienia urządzenia do badania sprawdzającego przez Izbę Celną w P. Jak wskazuje Spółka, intencją wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem jest "zapewnienie jej ochrony wynikającej m.in. z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej uprawnienia do bezstronnego rozstrzygnięcia zarówno w sprawie prowadzonej przez Naczelnika Urzędu Celnego w Ł, w ramach której skierowano przedmiotowe wezwanie, jak również w innych podobnych sprawach".