Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Andrzej Kania, Sędzia WSA - Jolanta Bożek, Sędzia WSA - Joanna Zabłocka (spr.), Protokolant - Mariusz Dzierzęcki, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 września 2008 r. sprawy ze skargi E. R. i J. R. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o przyznaniu płatności bezpośrednich do gruntów rolnych; oddala skargę
Zaskarżoną decyzją nr [...] z dnia [...] grudnia 2007 r. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa utrzymał w mocy decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w W. z dnia [...] października 2007 r. o odmowie wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w P. z dnia [...] maja 2005 r. przyznającej W. S. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na 2005 r.
Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym:
E. i J. R. dnia [...] lipca 2006 r. złożyli do Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego ARiMR wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w P. z dnia [...] maja 2005 r. przyznającej W. S. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na 2005 r. W uzasadnieniu wniosku podnieśli, że są właścicielami części działek zadeklarowanych przez W. S. we wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych za 2005 r. oraz, że działki te były w posiadaniu i użytkowaniu wnioskodawców. E. i J. R. nie złożyli wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do tych działek za 2005 r. W związku z informacjami zawartymi w ww. wniosku E. i J. R., Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR wszczął z urzędu postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w P. z dnia [...] maja 2005 r. przyznającej W. S. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na 2005 r. W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR ustalił, że sporne działki były w 2005 r. użytkowane rolniczo przez W. S., w związku z czym stwierdził brak przesłanek do unieważnienia decyzji przyznającej W. S. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych i [...] lutego 2007 r. wydał decyzję o odmowie stwierdzenia nieważności ww. decyzji.
Jednocześnie decyzją z dnia [...] października 2007 r. Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR odmówił E. i J. R. wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności ww. decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w P. ze względu na brak przymiotu strony. Od decyzji tej E. i J. R. wnieśli do Prezesa ARiMR odwołanie, w którym podnieśli, iż decyzja o przyznaniu płatności bezpośrednich W. S. wydana została z rażącym naruszeniem prawa oraz , że posiadają interes prawny w stwierdzeniu nieważności tej decyzji, ponieważ W. S. otrzymał dopłaty bezpośrednie również do gruntów stanowiących ich własność, a przyznanie płatności bezpośrednich skutkuje uznaniem go za posiadacza i osobę władającą gruntami, których właścicielami są wnioskujący.
W uzasadnieniu decyzji, orzekający jako organ II instancji Prezes ARiMR wyjaśnił, że wydanie rozstrzygnięcia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w tej sprawie, nie jest wynikiem dokonania przez organ oceny wystąpienia bądź nie wystąpienia przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji określonych w art. 156 K.p.a., a jedynie skutkiem ustalenia, że osoby które wniosły żądanie stwierdzenia nieważności decyzji nie są stronami postępowania, ponieważ ewentualne ujawnienie wad stanowiących podstawę stwierdzenia nieważności decyzji i w konsekwencji stwierdzenie nieważności decyzji wpływałoby wyłącznie na prawa i obowiązki W. S., a nie E. i J. R., którzy nie składali wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich. Prezes ARiMR wyjaśnił również, iż stroną w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji jest strona postępowania zwykłego zakończonego wydaniem kwestionowanej decyzji oraz każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczyć mogą skutki stwierdzenia nieważności decyzji. Prezes ARiMR przytoczył wyrok NSA z dnia 14 kwietnia 2000 r. syg.akt III S.A. 1876/99 wyjaśniający, że "Stwierdzenie interesu prawnego sprowadza się do ustalenia związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa administracyjnego materialnego a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającą na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację prawną tego podmiotu w zakresie jego pozycji materialnoprawnej. Jeżeli natomiast akt stosowania danej normy prawnej nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę sytuacji prawnej danego podmiotu, to nie można mówić o interesie prawnym strony, a co za tym idzie - o statusie strony w postępowaniu, w którym dochodzi do konkretyzacji danej normy prawnej".