Nie można uznać, iż przewidziany termin w art. 250 par. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926/ rozpoczął bieg lub upłynął przed datą wejścia jej w życie, to jest przed 1 stycznia 1998 r.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Expol s.c. Stanisław W. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 25 sierpnia 2000 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej opłaty manipulacyjnej dodatkowej - stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 29 listopada 1999 r. (...); (...).
Stanisław W. złożył skargę na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 25 sierpnia 2000 r. (...) utrzymującą w mocy decyzję własną z 29 listopada 1999 r. (...) odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Urzędu Celnego w G. (...) z 10 grudnia 1992 r. w części dotyczącej wymiaru opłaty manipulacyjnej dodatkowej.
Opłatę tę wymierzono Skarżącemu 10 grudnia 1992 r. z tytułu niewykonania obowiązku celnego określonego w art. 42 ustawy Prawo celne. Skarżący był przewoźnikiem towaru; uznano, iż wykonywał na własny rachunek obrót towarowy. Przepis umożliwiający nałożenie opłaty manipulacyjnej dodatkowej został uznany za niekonstytucyjny mocą orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 1994 r. U 7/93. Był to par. 20 rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 22 sierpnia 1990 r. w sprawie dozoru i kontroli celnej oraz poboru opłat /Dz.U. nr 61 poz. 357 ze zm./.
Skarżący wystąpił o stwierdzenie nieważności decyzji nakładającej na niego zapłatę wspomnianych opłat w dniu 9 września 1999 r. Organ administracji decyzją z 29 listopada 1999 r. odmówił stwierdzenia nieważności. Przyczyną odmowy /tak też sprawę ujmuje zaskarżona decyzja i odpowiedź na skargę/ była okoliczność, że od 1 stycznia 1998 r. procedurę w sprawach celnych reguluje Ordynacja Podatkowa. Zawiera ona art. 250, który głosi, iż organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej, jeżeli od ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym doręczono decyzję, upłynęło 5 lat Stosując ten przepis do sytuacji, w jakiej znalazł się Skarżący organy administracji celnej odmówiły stwierdzenia nieważności decyzji, uznając, iż termin, o którym mowa w art. 250 Ordynacji podatkowej, upłynął z końcem roku 1997.
Skarżący polemizuje z takim sposobem stosowania art. 250 Ordynacji podatkowej stwierdzając, iż termin przewidziany w art. 250 Ordynacji podatkowej może być stosowany do sytuacji zaistniałych po wejściu w życie ordynacji, tj., po 1 stycznia 1998 r. Do argumentacji w tej kwestii organy administracji celnej nie ustosunkowały się. Dodatkowo Skarżący podnosi, że nałożenie na niego obowiązku ponoszenia opłaty manipulacyjnej dodatkowej było niezasadne, skoro był w pierwotnej sprawie celnej przewoźnikiem, a nie osobą, która na własny rachunek dokonuje obrotu towarowego. W tym upatruje naruszenia art. 77 Kpa /w tym trybie była wydawana pierwotna decyzja w sprawie/, co - jego zdaniem - także jest wystarczające do umotywowania zarzutu nieważności decyzji nakładającej opłatę manipulacyjną.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje.
Skarga jest zasadna. Podstawową kwestią w sprawie jest zagadnienie obowiązywania i stosowania w czasie Ordynacji Podatkowej.
Akt ten wszedł w życie 1 stycznia 1998 r. Od tego momentu też istnieje powinność jego stosowania. Jednakowoż to stwierdzenie bynajmniej nie wyczerpuje problemu zakresu stosowania tego aktu w czasie. Zdarza się bowiem, iż akt normatywny bywa stosowany poza zakresem swego obowiązywania: czy to po jego uchyleniu /z racji reguły prawa międzyczasowego: dalszego działania ustawy dawnej/ czy też przed wejściem w życie /w wypadku retroaktywności właściwej, polegającej na wstecznym działaniu prawa/. Rozbieżność między obowiązywaniem i stosowaniem /gdy idzie o czas/ aktu normatywnego jest więc wynikiem działania reguł prawa intertemporalnego /międzyczasowego/. Reguły te są kreowane przez ustawodawcę w każdym akcie normatywnym odrębnie. Nie ma w tym zakresie reguł normatywnych powszechnie wiążących, poza regułą art. 42 ust. 1 zd. 1 Konstytucji /dotyczącą zakazu retroaktywności w zakresie karania/.