Obowiązkiem udowodnienia okoliczności, o których mowa w art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./ obciążona jest osoba, która ma być pozbawiona uprawnień kombatanckich.
Przepis ten stanowi wyjątek od uregulowanej w art. 77 par. 1 Kpa zasady, zgodnie z którą na organie administracji państwowej spoczywa obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego.
Odstępstwo od tej zasady dotyczy wyłącznie obowiązku przedłożenia przez stronę dowodów potwierdzających okoliczności wskazane w art. 21 ust. 3 powołanej ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Kazimierza P. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 2 grudnia 1998 r. (...) w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich uchyla zaskarżoną decyzję (...).
Zaskarżoną decyzją z dnia 2.12.1998 r. (...), wydaną na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 w zw. z art. 127 par. 3 Kpa, Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych orzekł o utrzymaniu w mocy własnej decyzji z dnia 6.07.1998 r. (...) o pozbawieniu Kazimierza P. uprawnień kombatanckich.
W uzasadnieniu tej decyzji organ orzekający wskazał, że Kazimierz P. uprawnienia kombatanckie miał przyznane przez ZBoWiD z tytułu działalności w ruchu oporu. Posiadanych uprawnień został pozbawiony z mocy powołanej decyzji z dnia 6.07.1998 r. ze względu na ustalenie w oparciu o pismo z UOP z dnia 24.03.1998 r. Podkreślił, że komisja składająca się z przedstawicieli stowarzyszeń kombatanckich wydała negatywną opinię w jego sprawie stwierdzając, że przedstawione dowody i wyjaśnienia nie pozwalają na przyjęcie, aby podczas pełnienia służby w strukturach organów bezpieczeństwa publicznego Kazimierz P. wykonywał wyłącznie zadania nie związane ze zwalczaniem organizacji lub osób działających na rzecz suwerenności RP. W tym stanie faktycznym sprawy organ orzekający uznał, że brak jest podstaw do zastosowania art. 21 ust. 3 cyt. ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./, wobec czego pozbawienie uprawnień znajdowało oparcie w art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. "a" w zw. z art. 21 ust. 2 pkt 4 lit. "a" tej ustawy.
Na ostateczną decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Kazimierz P. wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W skardze podnosi zarzut naruszenia przepisów ustawy, w szczególności art. 21 ust. 2 pkt 4 lit. "a", a to wobec nieprzedstawienia mu zarzutów ewentualnego wykonywania zadań związanych ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zastosowano wobec niego zasadę odpowiedzialności zbiorowej sprzeczną z prawem międzynarodowym w tym Europejską Kartą Praw Człowieka i Obywatela, a ponadto z Konstytucją RP. Pełniąc służbę w organach bezpieczeństwa wykonywał jedynie prace pomocnicze, techniczne, biurowe, ewidencyjne i kartotekowe, a także jako klasyfikator-daktyloskop.
W odpowiedzi na skargę Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wnosił o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko i podnosząc argumenty zbieżne z przytoczonymi w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna. Z załączonej do akt sprawy deklaracji członkowskiej wynika, że skarżący w okresie od czerwca do 20 grudnia 1944 r. pełnił służbę wojskową w Armii Ludowej /żołnierz AL/ i z tego tytułu nabył uprawnienia kombatanckie. Po sforsowaniu frontu na przyczółku sandomierskim w drugiej połowie grudnia 1944 r. przydzielony został do Sztabu Partyzanckiego pod Lublinem, a następnie skierowany na kurs do Oficerskiej Szkoły Korpusu Bezpieczeństwa w L. Po wyzwoleniu Warszawy organizował Urząd Kontroli Pracy w W., a następnie pełnił służbę w WUBP w K. i kolejno w PUBP we W. oraz w MBP do momentu zwolnienia ze względów zdrowotnych, tj. 30.11.1952 r. W piśmie Urzędu Ochrony Państwa z dnia 24.03.1998 r. zawarto informację o przebiegu służby skarżącego w organach bezpieczeństwa publicznego, z której wynika, że był słuchaczem Centralnej Szkoły Oficerów PB, a następnie inspektorem Centralnego Biura Kontroli Prasy MBP, Wojewódzkiego Biura Kontroli Pracy w K., a ponadto od 15.11.1945 r. w MBP w II Departamencie jako pracownik kartoteki, daktyloskop klasyfikator, młodszy referent i referent.