Ustalenie przepisu prawa, na podstawie którego można skutecznie żądać czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu sprzecznych z potrzebami danej osoby, oznacza istnienie interesu prawnego w postępowaniu administracyjnym.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 1999 r. sprawy ze skargi Agencji Celnej "JAS-FBG" S.A w P.-Ś. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 28 maja 1997 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji - uchyla zaskarżoną decyzję wraz z poprzedzającą decyzją Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 16 kwietnia 1997 r. (...); (...).
Decyzją z dnia 28 maja 1997 r. (...) Prezes Głównego Urzędu Ceł utrzymał w mocy własną decyzję z dnia 16 kwietnia 1997 r. (...) o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Urzędu Celnego w T. z dnia 16 grudnia 1996 r. (...) wobec stwierdzenia, że wniosek pochodził od podmiotu nie będącego stroną ani pełnomocnikiem strony w sprawie.
Z uzasadnienia rozstrzygnięcia wynika, że w dniu 25 maja 1996 r. Dyrektor Urzędu Celnego w Rz. przekazał Dyrektorowi UC w T. towar - części samochodowe, celem wywozu za granicę.
W toku postępowania ustalono, że przedmiotowy towar nie został wywieziony poza polski obszar celny.
W związku z powyższym Urząd Celny w T. zawiadomił w dniu 28 października 1996 r. dokonującego obrotu towarowego z zagranicą Aleksandra E. o wszczęciu postępowania celnego.
Decyzją ostateczną z dnia 16 grudnia 1996 r. (...) organ celny dokonał wymiaru cła i objął nim podmiot, który dokonał obrotu towarowego z zagranicą, to jest Aleksandra E., w którego imieniu zgłoszenia celnego do przewozu w tranzycie dokonała agencja celna "JAS-FBG" S.A., na podstawie upoważnienia z dnia 25 maja 1996 r.
Zgodnie z tym upoważnieniem, agencja celna uprawniona była do "zgłaszania oraz złożenia zabezpieczenia majątkowego za przesyłkę".
Zgodnie z art. 118 ust. 1 i art. 116 ustawy Prawo celne z dnia 28 grudnia 1989 r. /Dz.U. 1994 nr 71 poz. 312 ze zm./, agencja celna działa na zlecenie podmiotu dokonującego obrotu towarowego z zagranicą i w zakresie udzielonego jej na piśmie upoważnienia.
W ramach czynności jakie agencja celna może podejmować, nie ma wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji.
W sprawie wymiaru cła stroną jest Aleksander E., i tylko on może zwrócić się o wszczęcie postępowania zmierzającego do stwierdzenia nieważności decyzji wymierzającej należności celne.
Prezes GUC stwierdził ponadto, iż dokument SAD z dnia 25 maja 1996 r. daje podstawę do uznania agencji "JAS FBG" S.A. za gwaranta należności celnych oraz, że agencja ta złożyła zabezpieczenie majątkowe w postaci gwarancji ubezpieczeniowych z tytułu tzw. odpowiedzialności przekazowej, to jest na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy - Prawo celne.
W skardze na powyższą decyzję Agencja Celna "JAS-FBG" S.A, z siedzibą w P. wniosła o jej uchylenie. Zarzuciła organowi celnemu naruszenie przepisu art. 28 Kpa, przez niezasadną odmowę uznania Agencji za stronę postępowania.
Stwierdziła, iż skoro musi liczyć się z wezwaniem do zapłaty należności celno-podatkowych wynikających z decyzji, to ma interes prawny w tym, aby w wyniku postępowania zapadło rozstrzygnięcie określonej treści, a zatem muszą mieć prawo domagania się wydania rozstrzygnięcia i skarżenia zapadłych decyzji.
W odpowiedzi na skargę Prezes Głównego Urzędu Ceł wniósł o jej oddalenie.
Podtrzymał argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Żądanie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wszczyna tego rodzaju postępowanie /art. 157 par. 2 i art. 61 par. 3 Kpa/, o ile wniesione zostało przez osobę będącą stroną w rozumieniu art. 28 Kpa.