Jeżeli od bezprawnego opuszczenia zakładu karnego upłynął okres 6 miesięcy, a faktycznego miejsca pobytu nadal nie można ustalić, wówczas istnieje podstawa wymeldowania przewidziana w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych /Dz.U. 1984 nr 32 poz. 174/.
uchyla zaskarżoną decyzję kierownika Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Dzielnicowego w W. w przedmiocie odmowy wymeldowania Leszka M. z pobytu stałego w lokalu przy ul. G. 293/8a w W.
Teresa M. zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję kierownika Biura Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych Urzędu Miejskiego w W. z dnia 20 listopada 1989 nr EDO-VI-6214/2/185/89 utrzymującą w mocy decyzję kierownika Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Dzielnicowego w W. z dnia 17 października 1989 r. nr WSA-6212/32/89 w przedmiocie odmowy wymeldowania Leszka M. z pobytu stałego w lokalu przy ul. G. 293/8a w W.
W postępowaniu wyjaśniającym organy ustawiły, że najemczynią lokalu jest Teresa M., a Leszek M. utracił uprawnienie do przebywania w tym lokalu na skutek rozwiązania małżeństwa. Nie opuścił jednak dobrowolnie miejsca pobytu stałego, bowiem odbywa karę pozbawienia wolności, której koniec przypada na dzień 1 czerwca 1992 r. Wprawdzie bezprawie nie powrócił z udzielonej mu przepustki /19 czerwca 1989 r./ i obecnie przebywa na wolności, ale aktualnym miejscem jego pobytu pozostaje nadal zakład karny. Nie zachodzi więc przesłanka wymeldowania z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Teresa M. przedstawia swoją sytuację rodzinną i mieszkaniową. Mieszka wraz z 2 dzieci w małym mieszkaniu zakładowym o charakterze rotacyjnym. Powrót do tego mieszkania byłego męża, kryminalisty nadużywającego alkoholu, jest niedopuszczalny. Uważa zatem, że jako żyjąca uczciwie matka samotnie wychowująca dzieci, ma prawo do ochrony ze strony Państwa i urzędów. Odpowiadając na skargę organ II instancji podnosi, że Leszek M. nie opuścił dobrowolnie miejsca pobytu stałego, aktualnie miejsce jego pobytu jest znane. Nie ma więc zastosowania art. 15 ust. 2 ustawy. Naczelny Sąd Administracyjny w rozważaniach nad stanem faktycznym i prawnym tej sprawy doszedł do następujących ustaleń i wniosków. Stosownie do treści art. 196 par. 1 Kpa sąd administracyjny kontroluje na skutek wniesionej skargi jedynie legalność, a więc zgodność z prawem zaskarżonej decyzji wydanej przez organ administracji państwowej. Granicą ochrony udzielanej przez Państwo i jego organy jest obowiązujące prawo, nie zaś subiektywne poczucie krzywdy osoby oczekującej na taką ochronę. Według postanowień ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych /t.j. Dz.U. 1984 nr 34 poz. 174/ wykonanie obowiązku meldunkowego polega na zameldowaniu lub wymeldowaniu się stosownie do zmiany miejsca pobytu stałego lub czasowego. Dokonanie czynności meldunkowej bez oświadczenia woli /zgłoszenia/ osoby, na której ciąży ten obowiązek, może nastąpić tylko w sytuacjach określonych ustawą. Taką możliwość wymeldowania na wniosek osoby trzeciej mającej w tym interes prawny /strony/ albo też z urzędu przewiduje jedynie przepis art. 15 ust. 2 ustawy. Zobowiązuje on organy administracji państwowej do wydania na wniosek strony lub z urzędu decyzji w sprawie wymeldowania w dwojakiego rodzaju sytuacjach. Po pierwsze - przewidziany skutek powinien nastąpić wówczas, gdy osoba, której postępowanie dotyczy, utraciła uprawnienia do przebywania w lokalu /art. 9 ust. 2 ustawy/ i bez wymeldowania opuściła dotychczasowe miejsce pobytu. Po drugie - takie rozstrzygnięcie należy podjąć także wobec osoby, która bez wymeldowania się opuściła dotychczasowe miejsce pobytu stałego i nie przebywa w nim co najmniej przez okres 6 miesięcy, a nowego miejsca jej pobytu nie można ustalić.