Tezy

Wierzytelność pieniężna jest prawem majątkowym, a regułą jest, że od umów sprzedaży lub zamiany prawa majątkowego pobiera się opłatę skarbową, w tym również od umów przenoszących odpłatnie własność wierzytelności /art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej - Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./.

Sentencja

oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/3

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej, opłacie skarbowej podlegają czynności cywilnoprawne polegające na zawieraniu umów sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Mylny jest pogląd strony skarżącej, że przytoczony przepis prawny odnosi się wyłącznie do umów sprzedaży odpowiadających wymogom art. 535 Kc. Gdyby tak było w istocie, ustawodawca nie zamieściłby w art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej sformułowania "i praw majątkowych". Ograniczyłby stosowanie tego przepisu do "umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy". Przepis art. 535 Kc, obowiązujący w brzmieniu nadanym mu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny /Dz.U. nr 3 poz. 11/ normuje bowiem wyłącznie kwestię sprzedaży rzeczy. Stanowi on, że przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący - rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa przelewu /cesji/ wierzytelności nie jest umową zawartą na podstawie art. 535 Kc i w tym zakresie skarżący ma rację.

Nie można jednak zgodzić się z poglądem, że żadna umowa dotycząca przelewu wierzytelności nie podlega opłacie skarbowej, bo jest to umowa nienazwana.

W myśl art. 509 par. 1 Kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią z wyjątkiem przypadków, w których sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelewu wierzytelności można dokonać w drodze różnych umów: umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności na rzecz nabywcy /art. 510 par. 1 Kc/. Jeżeli umowa darowizny, której przedmiotem jest przelew wierzytelności albo inna umowa nie wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a-k" cyt. ustawy nie będzie podlegać opłacie skarbowej, to jednak przelew wierzytelności dokonany w formie umowy sprzedaży lub zamiany będzie tej opłacie podlegać, albowiem umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i spraw majątkowych wymieniona wśród czynności cywilnoprawnych, od których opłata skarbowa jest pobierana /art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. a/. Wszakże okoliczność, iż wierzytelność pieniężna jest prawem majątkowym nie może nasuwać jakichkolwiek wątpliwości.

A zatem regułą jest, że od umowy sprzedaży lub zamiany prawa majątkowego pobiera się opłatę skarbową, w tym również od umów przenoszących odpłatnie własność wierzytelności.

Od powyższej reguły ustawodawca przewidział pewne wyjątki wymienione w art. 3 powołanej ustawy. Wśród tych wyjątków - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej w brzmieniu art. 33 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania /Dz.U. nr 21 poz. 86/ - wymieniono "umowy sprzedaży zawierane w wykonywaniu działalności gospodarczej /wytwórczej, budowlanej, handlowej i usługowej/. Innymi słowy umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych, jeżeli są zawierane w wykonywaniu działalności gospodarczej, nie podlegają opłacie skarbowej.

Strona 1/3