1. Warunek określony w art. 98 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ należy uznać za spełniony nie tylko wtedy, gdy uchwała została podjęta przed wniesieniem skargi, ale także wtedy, gdy podjęta została wprawdzie po wniesieniu skargi, lecz przed upływem 30-dniowego terminu do zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego i przesłana została sądowi administracyjnemu w terminie wyznaczonym do uzupełnienia braków formalnych skargi.
2. Zarząd gminy, jako organ rady gminy, uprawniony jest z mocy art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym do podjęcia uchwały stanowiącej podstawę do zaskarżenia do sądu administracyjnego rozstrzygnięcia organu nadzorczego, stwierdzającego nieważność uchwały rady, jeżeli co innego nie wynika ze statutu gminy bądź innej uchwały rady gminy.
3. Odnotowane w protokole z posiedzenia zarządu gminy postanowienie o wniesieniu skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie organu nadzorczego i w protokole z sesji rady o jednogłośnym przyjęciu przez radnych projektu skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego są w istocie uchwałami stanowiącymi podstawę do wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego w rozumieniu art. 98 ust. 3 zdanie drugie ustawy o samorządzie terytorialnym.
4. Rada gminy i zarząd gminy jako organy, a wójt lub burmistrz jako jej reprezentant z mocy art. 31 cytowanej ustawy oraz ustanowieni przez nich pełnomocnicy, a także kierownik gminnej jednostki organizacyjnej, nie będącej przedsiębiorstwem, utworzonej na podstawie art. 9 ust. 1 cytowanej ustawy, wyrażają wolę tej samej osoby prawnej, jaką jest gmina, i na podstawie przepisów ustawy o samorządzie terytorialnym nie można wykluczyć uprawnień organów gminy do oddziaływania na treść umów cywilnoprawnych, które zawierają wójt lub burmistrz, wyznaczony przez nich pełnomocnik bądź kierownik gminnej jednostki organizacyjnej.
5. Przepisy art. 4 ust. 1 i art. 38 ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania /Dz.U. nr 32 poz. 160/ w brzmieniu ustalonym art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 34 poz. 198/ oraz art. 12 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 r. /Dz.U. nr 89 poz. 518/ wykluczają dopuszczalność wprowadzenia przez organy gminy opłat za miejsce w przedszkolach, przeznaczonych na sfinansowanie kosztów utrzymania przedszkoli.
Zasada ta nie wyłącza jednak możliwości ustalenia opłat za świadczenia przedszkoli, które nie mieszczą się w zakresie ich zadań opiekuńczo-wychowawczych, a w szczególności za żywienie dzieci.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu przy udziale prokuratora Prokuratury Wojewódzkiej we Wrocławiu sprawy ze skargi Miasta i Gminy Z. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody w O. z dnia 16 kwietnia 1991 r. Nr ON-IV-0914/34/91 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Nr IX/63/91 Rady Miejskiej w Z. z dnia 13 marca 1991 r. w sprawie opłat za korzystanie z usług w placówkach oświatowo-wychowawczych - uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody w O.
I. Rada Miejska w Z. uchwałą Nr IX/63/91 z dnia 13 marca 1991 r. w sprawie opłat za korzystanie z usług w placówkach oświatowo-wychowawczych, podjętej na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 8 i art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./, ustaliła wysokość opłaty za miejsce w żłobku i przedszkolu w wysokości 200 proc. zasiłku rodzinnego /par. 1 ust. 1/.
W uchwale tej postanowiono ponadto m.in., że:
- zwrot kosztów związanych z pokryciem surowca zostanie uwzględniony od następnego dnia po otrzymaniu informacji o udokumentowanej chorobie dziecka, pobycie w sanatorium lub urlopie rodziców /par. 1 ust. 3/;
- rodziny w trudnej sytuacji finansowej mogą ubiegać się o pomoc w Ośrodku Pomocy Społecznej /par. 1 ust. 4/;
- wprowadza się pełną odpłatność za wyżywienie pracowników placówek oświatowo-wychowawczych /par. 2 ust. 1/;
- zwolnieniu od opłaty za wyżywienie podlega szefowa kuchni i pomoc kuchenna /par. 2 ust. 2/;
- uchwała wchodzi w życie z mocą od dnia 1 kwietnia 1991 r. /par. 4/ i podlega wywieszeniu na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Gminy oraz w placówkach oświatowo-wychowawczych /par. 5/.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 16 kwietnia 1991 r. Nr ON-IV-0914/34/91 Wojewoda w O. na podstawie art. 91 ust. 1 w związku z art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ stwierdził nieważność powyższej uchwały.
Zdaniem Wojewody w O. powołane w uchwale przepisy ustawy o samorządzie terytorialnym ani przepisy ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach /Dz.U. nr 27 poz. 195/ nie dają podstaw do ustalania w formie cen urzędowych opłat za korzystanie z usług w placówkach oświatowo-wychowawczych. Zagadnienie to może być rozwiązane tylko w drodze umowy zawieranej pomiędzy dyrektorem placówki a rodzicami, wysokość zaś opłaty powinna wynikać z kalkulacji kosztów związanych z utrzymaniem dziecka w żłobku lub przedszkolu.
Rada Gminy nie jest również uprawniona do cofania pracownikom oświatowo-wychowawczym uprawnień do korzystania z posiłków. Prawo to przyznane zostało tym pracownikom przepisami zarządzenia Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 8 stycznia 1982 r. w sprawie organizacji placówek wychowania przedszkolnego /Dz.Urz.MOiW nr 1 poz. 1/, które wydane zostało w oparciu o delegację zawartą w ustawie z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania /Dz.U. nr 32 poz. 160 ze zm./.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody w O. zaskarżyły do Naczelnego Sądu Administracyjnego Miasto i Gmina Z., wnosząc o jego uchylenie. Skarżący zarzuca, że Rada Miejska z mocy art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie terytorialnym realizuje zadania związane m.in. z prowadzeniem przedszkoli i innych placówek oświatowo-wychowawczych i w ramach tych zadań uprawniona jest do ustalania odpłatności za żłobki i przedszkola. Pogląd ten został potwierdzony w piśmie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 14 marca 1991 r. Nr DF-II-3155/11/90.
Natomiast wynikające z postanowienia ust. 59 załącznika Nr 2 do zarządzenia Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 8 stycznia 1982 r. /Dz.Urz.MOiW nr 1 poz. 1/ uprawnienie pracowników pedagogicznych i administracyjno-obsługowych do ulgowych posiłków ma charakter fakultatywny i Rada Gminy nie była tym przepisem związana.