Tezy

Obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje w chwili zaistnienia jednego ze zdarzeń ustanowionych w art. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej.

Rozwiązanie umowy dzierżawy przed upływem okresu, na jaki została zawarta, nie stanowi podstawy do proporcjonalnego ograniczenia kwoty opłaty skarbowej.

Sentencja

oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/2

Pismem z 3.11.1992 r. W. K. wystąpił do Urzędu Skarbowego o zwrot opłaty skarbowej uiszczonej w kwocie 23.250.000 zł od umowy dzierżawy działki gruntu zawartej ze Spółdzielnią Mieszkaniową w celu wybudowania pawilonu handlowego. Wobec niewywiązywania się przez Spółdzielnię z warunków umowy, W. K. umowę wypowiedział, na co Spółdzielnia wyraziła zgodę pismem z 17.8.1992 r., zwracając część uiszczonego czynszu dzierżawnego.

Urząd Skarbowy decyzją z 4.12.1992 r. odmówił uchylenia decyzji wydanej w sprawie wymiaru opłaty skarbowej i wskazał na przepis art. 13 ust. 1 pkt 3 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej, stosownie do którego opłata skarbowa podlega zwrotowi tylko w przypadku nieważności czynności cywilnoprawnej lub stwierdzenia tej nieważności prawomocnym orzeczeniem sądu.

Odwołując się od decyzji Urzędu Skarbowego, W. K. wnosił o jej uchylenie twierdząc, że w sprawie niniejszej czynność cywilnoprawna była nieważna; została przez strony rozwiązana, co jest równoznaczne z jej nieważnością dla stron umowy oraz dla Urzędu Skarbowego i co powinno spowodować zwrot uiszczonej od tej czynności opłaty skarbowej.

Izba Skarbowa decyzją z 19.2.1993 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. Wskazano, iż ani czynność cywilnoprawna w tej sprawie zawarta nie była nieważna, ani nie stwierdzono jej nieważności w drodze orzeczenia sądu, jak również nie uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli. Umowa dzierżawy została rozwiązana na wniosek W. K. za zgodą Spółdzielni Mieszkaniowej, co spowodowało ustanie skutków prawnych oświadczenia woli, a nie ich unieważnienie.

W skardze wniesionej do NSA na decyzję Izby Skarbowej, W. K. domagał się jej uchylenia; jeżeli zaś nie istnieją podstawy prawne do orzeczenia zwrotu pobranej opłaty skarbowej - sugerował zmianę ustawy o opłacie skarbowej jako niesprawiedliwej dla obywateli.

Organ odwoławczy w odpowiedzi na skargę wnosił o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy o opłacie skarbowej. Przepis art. 1 ust. 1 ustawy zawiera wykaz sytuacji, których zaistnienie powoduje powstanie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej. I tak, opłacie skarbowej podlegają: działania stron podejmowane w sprawach indywidualnych z zakresu administracji państwowej, czynności cywilnoprawne, dokumenty oraz orzeczenia sądów. Przepis ten w pkt 2 lit. "b" przewiduje pobranie opłaty skarbowej od umowy dzierżawy. Z mocy omawianego przepisu, już samo zawarcie czynności cywilnoprawnej, jako wystąpienie jednego ze zdarzeń wskazanych w tym przepisie, powoduje powstanie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej. Zatem tylko wyraźny przepis ustawy może ukształtować uprawnienie strony do żądania zwrotu uiszczonej opłaty skarbowej. Sytuacje, w których można dochodzić zwrotu opłaty, zostały wyczerpująco uregulowane w przepisie art. 13 ustawy o opłacie skarbowej.

Strona 1/2