Zgoda /lub jej brak/ zarządu miasta na zaniechanie poboru podatku stanowiącego dochód gminy powinna być wyrażona w uchwale tego organu, która może być zaskarżona do sądu administracyjnego w trybie przepisu art. 101 ustawy samorządowej.
Skoro bowiem uchwała zarządu gminy jest dla organu podatkowego wiążąca, to osoba zainteresowana zawartym w niej rozstrzygnięciem powinna mieć możliwości żądania jej zweryfikowania w trybie postępowania sądowego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Anastazji K. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 15 kwietnia 1991 r. Nr PO-824/M/9/91 w przedmiocie odmowy zaniechania poboru podatku z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia nieruchomości -
I. uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w W. z dnia 13 lutego 1991 r. nr US II-823/3/91;
II. zasądził od Izby Skarbowej w W. na rzecz Anastazji K. kwotę 130.000 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania poniesionych w sprawie.
Postanowieniem z dnia 2 października 1990 r. Sąd Rejonowy w W. stwierdził, iż Anastazja K. nabyła w drodze zasiedzenia nieruchomość w W. przy ul. P., składającą się z budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego, garażu oraz działki o powierzchni 1489 m2. Według operatu szacunkowego biegłego wartość tej nieruchomości została ustalona na kwotę 152.764.000 zł, natomiast wysokość podatku - na kwotę 18.331.700 zł. W dniu 5 grudnia 1990 r. Anastazja K. powołując się na trudną sytuację materialną, złożyła w Urzędzie Skarbowym wniosek o zaniechanie poboru należnego podatku. Decyzją z dnia 13 lutego 1991 r. Nr US.4-823/3/91 Urząd ten odmówił wnioskodawczyni zaniechania poboru podatku, uzasadniając tę odmowę brakiem społecznego i gospodarczego uzasadnienia, gdyż należny podatek znajduje pełne zabezpieczenie w wartości nabytego nieodpłatnie majątku. W odwołaniu od tej decyzji Anastazja K. podniosła, że stanowisko organu I instancji nie uwzględnia jej trudnej sytuacji życiowej, zwłaszcza finansowej, jej wieku i stanu zdrowia. Izba Skarbowa utrzymała jednak zaskarżone rozstrzygnięcie w mocy wskazując, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./ zaniechanie ustalenia i poboru podatku może nastąpić w wypadkach gospodarczo lub społecznie uzasadnionych, a także gdy wymagają tego inne szczególne okoliczności. Powołany przepis pozostawia do uznania organów podatkowych, czy w konkretnej sprawie istnieją przesłanki gospodarcze, społeczne lub inne szczególne okoliczności uzasadniające zaniechanie poboru zobowiązań podatkowych. Zważywszy, że skarżąca weszła w posiadanie majątku o znacznej wartości bez poniesienia jakichkolwiek wydatków, brak jest - zdaniem organu odwoławczego - podstaw do podjęcia decyzji pozytywnej. Dodatkową przesłanką takiego sposobu rozstrzygnięcia sprawy była negatywna opinia wyrażona w piśmie Urzędu Miejskiego w W. z dnia 7 lutego 1991 r. Nr Fn.VIII-3254/4/9, dla którego wpływy z tego podatku stanowią dochód własny; opinia ta w myśl art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 r. oraz o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 89 poz. 518/ jest dla organów podatkowych wiążąca.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Anastazja K. wniosła o uchylenie decyzji ostatecznej Izby Skarbowej, powtarzając zarzuty z odwołania wniesionego od decyzji organu podatkowego I instancji.
W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa wniosła o jej oddalenie z przyczyn wywiedzionych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przepis art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./ pozostawił uznaniu organów podatkowych zaniechanie w całości lub w części ustalania zobowiązań podatkowych i poboru podatków w wypadkach, o których mowa w ust. 1 tego przepisu, w stosunku do poszczególnych podatników, zwłaszcza gdy pobranie podatku mogłoby zagrozić egzystencji podatnika w granicach określonych przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia.