l. Właściwą drogą dochodzenia zwrotu świadczeń nienależnie pobranych przed dniem 1 grudnia 1991 r. z Funduszu Pracy jest droga procesu cywilnego.
2. W sytuacji gdy wypłata zasiłku dla bezrobotnego z Funduszu Pracy dokonana została na podstawie decyzji administracyjnej o przyznaniu zasiłku, warunkiem żądania zwrotu tego świadczenia jako nienależnie przyznanego jest stwierdzenie nieważności bądź uchylenie tej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał ze względów formalnych zasadność skargi Alfreda K. na decyzję Wojewody J-kiego z dnia 7 stycznia 1992 r. w przedmiocie obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z Funduszu Pracy i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego w B. - obie w części dotyczącej ustalenia obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z Funduszu Pracy. W pozostałej części - na podstawie art. 207 par. 5 Kpa - skargę oddalił.
Alfred K. był zatrudniony w Zakładach Stolarki Budowlanej w R. do dnia 31 stycznia 1991 r.; z tym dniem stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron na wniosek pracownika. Ponadto Alfred K. był właścicielem gospodarstwa rolnego położonego w R., składającego się z działek gruntowych nr 38, 41 i 42, o ogólnej powierzchni 2,51 ha, a powierzchni przeliczeniowej 1,43 ha. Nieruchomość tę Alfred K. przekazał w formie darowizny na rzecz żony - Otylii K. aktem notarialnym sporządzonym w Państwowym Biurze Notarialnym w Z. dnia 13 lutego 1991 r.
Dnia 14 lutego 1991 r. Alfred K. zgłosił się w Rejonowym Biurze Pracy w B. jako bezrobotny poszukujący pracy i został wpisany do rejestru bezrobotnych. W karcie rejestracyjnej podpisał oświadczenie, że nie jest właścicielem ani posiadaczem /samoistnym, zależnym/ gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 1 ha i nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej pracy lub działalności; ponadto oświadczył, że o wszelkich zmianach danych w karcie niezwłocznie poinformuje biuro pracy. Jednocześnie złożył wniosek w sprawie ustalenia uprawnień do zasiłku rodzinnego na syna Tobiasza K., urodzonego dnia 3 maja 1985 r. W ust. 1-4 tego wniosku stwierdził, że matką Tobiasza jest żona wnioskodawcy Otylia K., zamieszkała w R., która nie pracuje. Na podstawie decyzji wydawanych przez Kierownika Urzędu Rejonowego w B. Alfredowi K. wypłacono w czasie od dnia 14 lutego do dnia 11 września 1991 r. sumę 4 833 650 zł tytułem zasiłku dla bezrobotnych i zasiłku rodzinnego na syna.
Ostatnia decyzja, przyznająca Alfredowi K. zasiłek za okres od dnia 13 sierpnia do dnia 11 września 1991 r., została wydana w dniu 9 września 1991 r. na podstawie art. 10 pkt 4 i art. 15 ustawy z dnia 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu /Dz.U. nr 75 poz. 446 ze zm./.
W zaświadczeniu z dnia 23 września 1991 r. nr FB.IV.3252/154/91 Urząd Gminy i Miasta W. stwierdził, że Alfred K. i jego żona Otylia podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, będącego własnością żony. Jednocześnie Urząd Gminy i Miasta anulował swoje wcześniejsze zaświadczenie z dnia 12 września 1991 r., w którym stwierdzono, że Alfred K. nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Oświadczeniem z dnia 10 października 1991 r. Alfred K. Zobowiązał się zwrócić pobrane zasiłki, zaznaczając jednak, że nie ma gotówki.
Decyzją z dnia 20 listopada 1991 r. nr BP.9112/379/91/14 Kierownik Urzędu Rejonowego w B., na podstawie art. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu /Dz.U. nr 75 poz. 446 ze zm./, orzekł o wygaśnięciu prawa Alfreda K. do zasiłku dla bezrobotnych z dniem 12 września 1991 r. i o zwrocie świadczenia pobranego nienależnie z Funduszu Pracy za okres od dnia 14 lutego do dnia 11 września 1991 r. w wysokości 4 833 650 zł. Przesłanką tej decyzji była okoliczność, że Alfred K. złożył w dniu 14 lutego 1991 r. niezgodne z prawdą oświadczenie, iż nie jest posiadaczem gospodarstwa rolnego, mimo że był posiadaczem gospodarstwa o powierzchni przeliczeniowej 1,43 ha.