Świadczenie usług opiekuńczych z pomocy społecznej jest odpłatne, jeżeli w rodzinie uprawnionego dochód na osobę przekracza wysokość najniższej emerytury.
Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. przyznał Romanowi O. pomoc społeczną w formie usług opiekuńczych, ustalając odpłatność w wysokości 5 procent kosztu usługi, tj. 0,15 zł za 1 godzinę /pełny koszt usługi 3 zł za godzinę/.
Roman O. zakwestionował zasadność obciążenia go częściowo kosztami przyznanej pomocy społecznej, podnosząc w odwołaniu, iż znajduje się w trudnej sytuacji życiowej i materialnej, gdyż od 25 lat jest inwalidą I grupy i utrzymuje się wyłącznie ze świadczeń rentowych.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. nie uwzględniło zarzutów odwołania i utrzymało w mocy decyzję Dyrektora stwierdzając, że wydatki na usługi opiekuńcze i lecznicze - w myśl obowiązujących przepisów - podlegają zwrotowi w części lub całości od świadczeniobiorcy, jeżeli dochód na osobę w rodzinie przekracza wysokość najniższej emerytury. Roman O. otrzymuje rentę w wysokości 340,33 zł /brutto/, co w dacie orzekania w II instancji, stanowiło 159 procent kwoty najniższej emerytury, a zatem naliczenie odpłatności w wysokości 5 procent kosztu usługi nie narusza obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Roman O. podtrzymał swoje dotychczasowe zarzuty. Jest inwalidą cierpiącym na bezwład kończyn dolnych i ponosi duże wydatki na zakup lekarstw. Odebrano mu ryczałt pieniężny na paliwo, z którego korzystał jako inwalida I grupy, w związku z tym wzrosły koszty utrzymania pojazdu, musi bowiem nie tylko opłacać składki PZU i ponosić koszty napraw pojazdu, ale również pokrywać koszty paliwa, na które dawniej miał ryczałt. W tych okolicznościach obciążenie go częściową odpłatnością za przyznaną usługę opiekuńczą uważa za bezpodstawne.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny, kontrolując zaskarżoną decyzję pod kątem jej legalności, nie dopatrzył się naruszenia prawa. Pomoc w formie usługi opiekuńczej przyznano skarżącemu na podstawie art. 17 i art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1993 r. nr 13 poz. 60 ze zm./, po ustaleniu, że spełnia on warunki do uzyskania takiej pomocy. W myśl art. 34 ust. 1 cytowanej ustawy wydatki na usługi opiekuńcze podlegają zwrotowi w części lub całości, jeżeli dochód na osobę przekracza wysokość najniższej emerytury. O tym, jaka część wydatków podlega zwrotowi, rozstrzyga gmina /art. 34 ust. 3 ustawy/.
Stosownie do przepisów uchwały Zarządu Miasta J. z dnia 11.05.1994 r. nieodpłatne świadczenia opiekuńcze z funduszów opieki społecznej przysługują jedynie osobom, których dochód na jednego członka rodziny nie przekracza najniższej emerytury /par. 1 ust. 2/. Natomiast w pozostałych przypadkach świadczenia w postaci usług opiekuńczych są odpłatne, przy czym wysokość ich określa organ pomocy społecznej "na podstawie wywiadu środowiskowego oraz sytuacji osoby uprawnionej i jej rodziny" /par. 1 ust. 1/. Jak wynika z niewadliwych ustaleń organu odwoławczego - w okresie poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji wysokość świadczenia rentowego pobieranego przez skarżącego Romana O. wynosiła 340,33 zł, co w zestawieniu z najniższą emeryturą wyrażało się wskaźnikiem 159 procent A więc pobierane przez niego świadczenie przekraczało najniższą emeryturę o 59 procent Zatem ustalenie odpłatności za usługę opiekuńczą w wysokości 5 procent kosztu tej usługi nie narusza prawa. Zaskarżona decyzja z punktu oceny jej legalności jest więc niewadliwa i nie może być wzruszona.