Nie ustalono w sprawie, czy istotnie uzyskiwana /przez uprawnioną - przyp. aut. komentarza/ emerytura nie wystarczała na zaspokojenie jej podstawowych potrzeb. W tych okolicznościach twierdzenie organu odwoławczego o powstaniu po stronie osoby skarżącej obowiązku alimentacyjnego nie znajduje uzasadnienia w stanie faktycznym ustalonym przez organy podatkowe. Zaskarżona decyzja narusza prawo, gdyż z przyczyn nieuzasadnionych skarżącemu odmówiono odliczenia od dochodu renty na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./.
Organ podatkowy I instancji w styczniu 2000 r. określił podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1998 r. Urząd skarbowy zakwestionował bowiem dokonanie przez podatnika odliczeń od dochodu kwoty wydatkowanej przez niego z tytułu rent ustanowionych na rzecz matki podatnika. Renty te ustanowione zostały aktami notarialnymi. Urząd skarbowy stwierdził, iż renty powyższe nie mogą być uznane za trwały ciężar w rozumieniu przepisu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W odwołaniu od powyższej decyzji, podatnik domagał się jej uchylenia z uwagi na nieprawidłowości rozstrzygnięcia dotyczącego ulgi podatkowej z tytułu ustanowienia i wypłacania renty umownej.
Organ odwoławczy początkowo przekazał sprawę organowi pierwszej instancji celem uzupełnienia materiału dowodowego, w zakresie związanym z umową renty. W trakcie postępowania ustalono, iż przyrzeczone świadczenie zostało wypłacone. Uprawniona z tytułu renty - matka podatnika -uzyskała w tym okresie /1998 r./ również dochody z tytułu ubezpieczenia społecznego w kwocie około 12 tysięcy zł.
Organ odwoławczy podtrzymał decyzję organu I instancji, wskazując jednak na fakt, iż istniejąca pomiędzy stronami umowy renty więź rodzinna przesądza o tym, iż spełnione przez podatnika - tytułem umowy renty - świadczenie pieniężne w istocie stanowi wypełnienie, ciążącego na podatniku z mocy ustawy, obowiązku alimentacyjnego. W związku z tym, jak stwierdził organ odwoławczy, skoro matka podatnika przeznaczyła uzyskaną rentę na zakup lekarstw i na opiekę medyczną, to podatnik zobowiązany był do jej alimentacji, które to świadczenia - z uwagi na to, iż nie wynikają z wyroku sądowego - nie podlegają odliczeniu od dochodu.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez podatnika do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W skardze podatnik zarzucił rażące naruszenie prawa w zakresie odliczania rent umownych. Wskazał również, iż nie ciążył na nim obowiązek alimentacyjny względem matki.
Izba skarbowa w odpowiedzi na skargę podatnika, wniosła o jej oddalenie, powtarzając swoją wcześniejszą argumentację.
Sąd po rozpoznaniu skargi przyznał rację podatnikowi, uchylając zaskarżoną decyzję i umarzając postępowanie w sprawie. Jak wskazano w uzasadnieniu - istnienie obowiązku alimentacyjnego nie znalazło potwierdzenia w materiale dowodowym zebranym w sprawie. W ocenie sądu nie udowodniono, aby osoba uprawniona do alimentów /matka podatnika/ znajdowała się w niedostatku, co jest przesłanką konieczną dla powstania obowiązku alimentacyjnego po stronie zobowiązanego /czyli w tym wypadku podatnika/. Nie ustalono w sprawie bowiem tego, czy otrzymywane przez matkę podatnika świadczenia z ubezpieczenia społecznego wystarczały na zaspokojenie jej potrzeb życiowych, i czy w związku z tym nie popadała ona w niedostatek.
Komentarz. Kubacki Ryszard.
Powyższy wyrok zapadł na tle nieaktualnego już - od 1 stycznia 2001 r. - stanu prawnego. Dotyczy on bowiem możliwości odliczania od dochodów wydatków z tytułu rent i innych trwałych ciężarów opartych na tytule prawnym, nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów oraz alimentów, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, w wysokości ustalonej w wyroku alimentacyjnym.