Uznanie, że wynajem i dzierżawa obiektów stanowiły działalność gospodarczą Gminy, a nie czerpanie pożytków z prawa własności tych rzeczy w rozumieniu art. 53 par. 2 Kc jest wątpliwe i nie znajduje potwierdzenia w ustalonych faktach ani nie zostało przekonywająco uzasadnione. Sam fakt ujęcia najmu i dzierżawy w klasyfikacji GUS nie przesądza o uznaniu tych czynności za działalność gospodarczą.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Urzędu Miasta i Gminy B.-S. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 5 czerwca 1998 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej z Urzędu Kontroli Skarbowej w K. z dnia 31 marca 1998 r. (...); (...).
Inspektor Kontroli Skarbowej z Urzędu Kontroli Skarbowej w K. decyzją z dnia 31 marca 1998 r. wydaną na podstawie art. 10 ust. 2 i art. 27 ust. 5 i 6 oraz 8 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ określił zobowiązanie podatkowe Gminy B.-S. będące zaległością w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące od stycznia do grudnia 1995 r. w podanych kwotach /łączna kwota wyniosła 104.727,10 zł./ wraz z odsetkami..
W wyniku kontroli skarbowej przeprowadzonej w 1997 r. ustalono, że Gmina B.-S. w 1994 r. uzyskała ze sprzedaży towarów i usług co najmniej 2.038.000.000 st.zł. /sprzedaż obiektów magazynowo-garażowych/. Przekroczenie wartości sprzedaży ponad 800.000.000 st.zł. zobowiązywało Gminę na podstawie art. 14 ustawy do opodatkowania podatkiem VAT czynności określonych w art. 2 ustawy gdyż od 1 stycznia 1995 r. stała się ona podatnikiem VAT. Gmina nie wykonała jednak ciążących na niej obowiązków i nie dokonała zgłoszenia rejestracyjnego /art. 9 ust. 1/, nie składała w urzędzie skarbowym miesięcznych deklaracji podatkowych /art. 10 ust. 1/, nie obliczała i nie wpłacała podatku należnego /art. 26/, nie prowadziła też ewidencji, o której mowa w art. 27 ust. 4.
Na podstawie dowodów źródłowych dokumentujących sprzedaż towarów i usług ustalono że w 1995 r. Gmina sprzedała:
- nieruchomości /budynki, garaże, lokale użytkowe/ wcześniej dzierżawione za łączną kwotę 243.651,59 zł.
- usługi z tytułu dzierżawy i najmu na łączną kwotę 8.744,61 zł.
Podatek należny obliczono według stawki 22 procent od obrotu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT od sprzedaży za poszczególne miesiące i zgodnie z par. 21 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 8 grudnia 1994 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (...) /Dz.U. nr 133 poz. 688 ze zm./.
W oparciu o art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (...) /Dz.U. nr 137 poz. 640/ nie ustalono dodatkowego zobowiązania w podatku VAT, bowiem art. 27 ust. 5 w brzmieniu obowiązującym w 1995 r. nie przewidywał sankcji w sytuacji występującej w sprawie.
W odwołaniu od decyzji organu I instancji Gmina domagała się jej uchylenia wyjaśniając, że nie naliczała i nie odprowadzała podatku od sprzedaży i dzierżawy mienia komunalnego ponieważ w 1995 r. były wątpliwości, czy przepisy ustawy VAT dotyczą gmin. Skarżąca podniosła, że sprzedaż mienia komunalnego była klasyfikowana przez GUS jako usługa administracji państwowej zwolniona od podatku VAT, nie była to więc działalność gospodarcza. Ponadto skarżąca wyjaśnia, że sprzedaż dotyczyła obiektów starych, ponad 50-letnich, otrzymanych przez Gminę z mocy ustawy po byłej Jednostce Armii Radzieckiej i nie była obliczona na zysk, lecz na cele związane z realizacją zadań własnych Gminy skierowanych na zaspokojenie zbiorowych potrzeb bytowych ludności. W celu zachęcenia nabywców do inwestowania i stwarzania miejsc pracy zmniejszających bezrobocie /36 procent w 1993 r./ mienie komunalne było sprzedawane na raty nawet na okres 10 lat. W związku z tym Gmina nie uzyskała w 1995 r. kwot należnych z tytułu sprzedaży, uzyskała natomiast cel o charakterze publicznym w postaci rozwoju gospodarczego gminy i spadku bezrobocia.