1. Termin do podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego art. 190 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw /t.j. Dz.U. 2003 nr 159 poz. 1547 ze zm./ jest terminem instrukcyjnym, co oznacza, że organ stanowiący może skutecznie podjąć taką uchwałę również po terminie 1 miesiąca.
2. Uchwała rady gminy stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego, z powodu niezaprzestania działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminnego, ma charakter deklaratoryjny i tym samym wywołuje skutki ex tunc, czyli od dnia, w którym upłynął 3-miesięczny termin do zaprzestania tego rodzaju działalności gospodarczej. Orzecz. w sprawach Samorządowych 2004 nr 4 poz. 108
Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2003 r. na rozprawie sprawy ze skargi Regionalnej Izby Obrachunkowej w R. na uchwały (...) Rady Gminy P. z dnia 16 kwietnia 2003 r. w przedmiocie sprawozdania z wykonania budżetu za rok 2002 i absolutorium dla wójta gminy - stwierdza nieważność zaskarżonych uchwał.
Na sesji w dniu 16 kwietnia 2003 r. Rada Gminy P. podjęła następujące uchwały:
1. (...) w sprawie rozpatrzenia sprawozdania z wykonania budżetu Gminy za rok 2002. Z treści tej uchwały wynika m.in., że powyższa Rada przyjęła sprawozdanie przedstawione przez Wójta Gminy z wykonania budżetu za rok 2002. W par. 2 podano, że za przyjęciem sprawozdania głosowało 14 radnych, a jeden wstrzymał się od głosu. Rada liczy 15 radnych;
2. (...) w sprawie udzielenia absolutorium Wójtowi Gminy P. za rok 2002. za udzieleniem absolutorium głosowało 13 radnych, dwóch zaś wstrzymało się od głosu.
Na powyższe uchwały Regionalna Izba Obrachunkowa w R. wniosła skargę /opatrzoną datą 10 czerwca 2003 r./. W uzasadnieniu skargi przytoczyła, że przedmiotowe uchwały wpłynęły do Regionalnej Izby Obrachunkowej w R. w dniu 30 kwietnia 2003 r. Kolegium Izby badało te uchwały w dniu 13 maja 2003 r., ale nie znalazło wówczas podstaw do wszczęcia postępowania nadzorczego.
W dniu 16 maja 2003 r. wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej kopia pisma wiceprzewodniczącego Rady Gminy P., w której zasygnalizował, że sesja Rady wyznaczona na dzień 16 kwietnia 2003 r. była zwołana przez przewodniczącego, któremu wygasł mandat z mocy ustawy z dniem 31 marca 2003 r.
Sesję Rady Gminy P., która odbyła się w dniu 16 kwietnia 2003 r., zwołał X.Z. /wyjaśnienie Wójta Gminy P. z dnia 27 maja 2003 r. i oświadczenie X.Z. z dnia 9 czerwca 2003 r./. X.Z. jako radny Gminy P. złożył ślubowanie w dniu 19 listopada 2002 r. /protokół z sesji Rady z dnia 19 listopada 2002 r./. Wymieniony prowadził działalność gospodarczą z wykorzystaniem majątku gminy przed rozpoczęciem wykonywania mandatu i nie zaprzestał tej działalności w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania /protokół z sesji Rady z dnia 16 kwietnia 2003 r./.
Rada Gminy P. uchwałą (...) z dnia 24 maja 2003 r. w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego na podstawie art. 24 ustawy o samorządzie gminnym stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego X.Z.
W związku z powzięciem przez Radę Gminy na sesji w dniu 16 kwietnia 2003 r. wiadomości o wygaśnięciu mandatu X.Z., obrady prowadziła wiceprzewodnicząca Rady M.N., X.Z. zaś, mimo że utracił mandat radnego, uczestniczył w sesji i brał udział w głosowaniu nad przedmiotowymi uchwałami, jedynie wstrzymał się od głosu, a wynika to z treści wymienionych uchwał. Z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 214 poz. 1806/ wynika, że jeżeli do dnia wejścia w życie tej ustawy, tj. do dnia 1 stycznia 2003 r., radny jednostki samorządu terytorialnego wybrany w wyborach przeprowadzonych dnia 27 października 2002 r. nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia jednostki samorządu terytorialnego, obowiązany jest wykonać te obowiązki w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie wymienionej ustawy.