Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t
Tezy

Powstanie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej "z chwilą wypłacenia należności" o której mowa w art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23/ oznacza chwilę wypłacenia należności komitentowi.

Uzasadnienie

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 765 Kc zawierającego regulację materialnoprawną umowy komisu, jest nią umowa, w której przyjmujący zlecenie /komisant/ zobowiązuje się za wynagrodzeniem /prowizja/ w zakresie działania swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie /komitenta/ lecz w imieniu własnym. Komisant nabywa roszczenie o zapłatę z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz albo cenę /art. 772 Kc/. Prowizja ma charakter wynikowy, który polega na tym, że z reguły należy się ona komisantowi dopiero od wykonanej umowy przez niego zawartej. Na gruncie prawa podatkowego opłatę skarbową uiszcza komitent. Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o opłacie skarbowej podstawę obliczenia opłaty skarbowej ustala komisant i pobiera ją od komitenta. Komisant jest płatnikiem opłaty skarbowej. Komisant uiszcza opłatę skarbową obliczoną od przychodu uzyskanego przez komitenta po potrąceniu pobranej prowizji w terminie 10 dni następnego miesiąca po upływie miesiąca, w którym pobrano opłaty /art. 12 ustawy o opłacie skarbowej/. Minister Finansów w zarządzeniu z dnia 21 lipca 1989 r. w sprawie sposobu pobierania, uiszczania i zwrotu opłaty skarbowej nałożył w par. 15 następujące obowiązki na komisantów:

- pobieranie opłaty skarbowej gotówką,

- obliczanie i pobieranie należnej opłaty skarbowej przy wypłacie należności za nabyte, przyjęte do sprzedaży rzeczy ruchome,

- dokonywanie na dokumentach stwierdzających zawarcie umowy adnotacji o pobraniu opłaty skarbowej,

- prowadzenie rejestru opłaty skarbowej,

Powyższy stan prawny obowiązywał w okresie, w którym zawierano zakwestionowane umowy komisu. Obowiązywał wówczas również art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o opłacie skarbowej wedle którego, podstawę obliczenia opłaty skarbowej od czynności cywilnoprawnych stanowi przy umowie komisu przychód uzyskany przez komitenta po potrąceniu prowizji pobranej przez komisanta. Przed uzyskaniem przez komitenta przychodu nie można ustalić podstawy obliczenia opłaty skarbowej. Przychodem są natomiast otrzymane lub pozostawione do dyspozycji komitenta /dającego zlecenie/ pieniądze i wartości pieniężne. Oznacza to, że obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje, gdy płatnikiem są komisanci, z chwilą wypłacenia należności /komitentowi/. Takie uregulowanie zostało wprowadzone ustawą z dnia 28 grudnia 1989 r. o zmianie ustawy o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 74 poz. 443/.

Art. 5 pkt 4 tej ustawy przyjął jednak zupełnie inną, bardziej precyzyjną regulację powstania obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej od czynności cywilnoprawnej /umowy komisu/. Nie oznacza to, że art. 5 pkt 4 ustawy o opłacie skarbowej w brzmieniu obowiązującym w 1989 r. w inny sposób regulował powstanie tego obowiązku. Ustawodawca uzależniał powstanie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej przy umowie komisu od chwili dokonania czynności cywilnoprawnej. Kodeks cywilny zna pojęcie wykonania czynności cywilnoprawnych. "Dokonanie" nie jest pojęciem prawa cywilnego; w znaczeniu słownikowym dokonanie to tyle, co: zrobić co, doprowadzić do skutku, urzeczywistnić, osiągnąć, spełnić. Oznacza też czynność skończoną. Jakaś czynność /również cywilnoprawna, np. umowa komisu/ jest skończona, gdy komisant wypłaci należności komitentowi. Ustawodawca zorientował się w błędzie redakcyjnym, który nie przystawał do przepisów wykonawczych i od 1990 r. zredagował art. 5 pkt 4 ustawy o opłacie skarbowej w sposób nie budzący wątpliwości interpretacyjnych. Nie oznacza to jednak, że art. 5 pkt 4 ustawy w brzmieniu obowiązującym w 1989 r. przyjmował, że obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej przy czynnościach cywilnoprawnych powstaje z chwilą zawarcia umowy komisu.

Strona 1/1