Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Egzekucyjne postępowanie, Bank
Tezy

Postępowanie egzekucyjne i przysługujące w jego toku środki do ochrony praw banku jako wierzyciela nie są właściwe w sprawie o stwierdzenie nieważności /art. 58 par. 2 i art. 83 Kc/ albo bezskuteczności /art. 59 Kc/ umowy o przelewie wierzytelności, z mocy której nastąpiło wyłączenie spod egzekucji.

Uzasadnienie strona 1/2

Wnioskiem z 19 kwietnia 1993 r. syndyk masy upadłości PPU Spółka z o.o. zwrócił się do Urzędu Skarbowego o wyłączenie spod egzekucji administracyjnej wierzytelności nabytych od PHU do Gminy B. z tytułu nakładów na tej nieruchomości związanych z wybudowaniem restauracji w B.

Spółka twierdziła, że wierzytelności nabyła na podstawie umowy zawartej 18 lipca 1992 r., natomiast egzekucja administracyjna z wniosku wierzyciela Banku S.A. została wszczęta 30 października 1992 r., a zatem wobec zajętej wierzytelności jest prawnie bezskuteczna.

Postanowieniem z 4 maja 1993 r. Urząd Skarbowy wyłączył spod zajęcia administracyjnego wartość nakładów PHU na wybudowanie restauracji w B. jako należących do Spółki.

Postanowienie to zaskarżył Bank zażaleniem, w którym zarzucił naruszenie art. 75 par. 1 Kpa i twierdził, że umowa z 18 lipca 1992 r. jest dotknięta nieważnością, ponieważ została podpisana tylko przez jednego członka zarządu PHU i była antydatowana. Jej wiarygodność podważa również nieuiszczenie opłaty skarbowej oraz fakt, że 18 września 1992 r. PHU zawarła drugą umowę o przelewie wierzytelności na Krystynę S.

Izba Skarbowa utrzymała w mocy zaskarżone postanowienie, wyrażając następujący pogląd prawny.

Umowa o przelewie wierzytelności z lipca 1992 r. jest skuteczna, bowiem została podpisana przez zastępcę prezesa Zarządu PHU, a następnie potwierdzona podpisem prezesa Zarządu Stefana S. Obaj wymieniem członkowie Zarządu zostali aresztowani 24 października 1992 r., wobec czego nie mogli zawrzeć umowy w okresie od 24 do 30 października 1992 r., tj. od daty aresztowania do daty wszczęcia egzekucji administracyjnej, a zatem zarzut antydatowania umowy w sposób uniemożliwiający egzekucję z praw objętych umową nie jest zasadny.

Nieuiszczenie opłaty skarbowej nie uzasadnia zarzutu nieważności umowy z tej przyczyny, skoro uiszczenie opłaty skarbowej nie stanowi warunku konstytutywnego zawarcia umowy.

Druga umowa, zawarta z Krystyną S., nie wywarła już skutków prawnych wobec wcześniejszego zbycia praw nią objętych. Zdaniem Izby Skarbowej, organ I instancji prawidłowo zebrał i ocenił materiał dowodowy, dotyczący zbycia przez egzekwowanego dłużnika wierzytelności do właściciela gruntu z tytułu wybudowania restauracji, przed wszczęciem egzekucji administracyjnej.

Powyższe postanowienie zaskarżył Bank do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargą, w której domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i twierdził, że umowa przelewu wierzytelności jest dotknięta nieważnością.

Organy egzekucyjne obu instancji dopuściły się naruszenia przepisów postępowania administracyjnego ignorując zarzut, iż wynikające z umowy z 18 lipca 1992 r. zobowiązanie nie jest zobowiązaniem PHU, lecz osobistym zobowiązaniem Stefana S., za które Spółka nie odpowiada. Umowa ta nie znalazła odbicia w dokumentacji Spółki i miała być zaliczką, wobec czego niezbędny był udokumentowany tytuł prawny tego zobowiązania. Izba Skarbowa, z naruszeniem art. 7 Kpa, nie czyniła w tym kierunku żadnych ustaleń. Nie przesłuchiwano także wskazanych przez Bank świadków na okoliczność, iż 18 lipca 1992 r. umowa przelewu wierzytelności nie była zawarta. Postępowanie PHU wskazywało na działanie zmierzające do pokrzywdzenia wierzyciela w osobie Banku, w którym zadłużenie PHU wynosi 1.673.000.000,- zł, bowiem PHU innego majątku nie posiada. Poręczycielami PHU byli właściciele Spółki, którym wysokość zadłużenia była znana, dlatego gdyby nawet uznać umowę przelewu wierzytelności za skuteczną, to w świetle art. 59 Kc. Bank jako wierzyciel może powołać się na działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego na podstawie art. 58 par. 2 Kc.

Strona 1/2