skargę Przedsiębiorstwa Kompleksowej Automatyzacji w W. na decyzję Izby Skarbowej w P. w przedmiocie podatku dochodowego za 1990 r.
Tezy

1. Darowizny dokonane przez przedsiębiorstwo państwowe, mające na celu umożliwienie pracownikom nabycia akcji w procesie jego prywatyzacji, nie mogą być uznane za darowizny na cel społecznie użyteczny.

2. Tylko te darowizny na rzecz fundacji i organizacji społecznych korzystają z ulgi, które miały cel społecznie użyteczny /art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. nr 3 poz. 12 ze zm./.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Przedsiębiorstwa Kompleksowej Automatyzacji w W. na decyzję Izby Skarbowej w P. z dnia 21 października 1991 r. w przedmiocie podatku dochodowego za 1990 r.

Uzasadnienie strona 1/6

Na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego /Dz.U. nr 24 poz. 123 ze zm./ Rada Pracownicza Przedsiębiorstwa Kompleksowej Automatyzacji w W. uchwałą nr 33/IV/91 z dnia 31 stycznia 1991 r. postanowiła o darowaniu z zysku 1990 r. kwoty 2 000 000 000 zł na rzecz Fundacji Własności Prywatnej z siedzibą w P. Kwota darowizny "(...) jest wsparciem działań prywatyzacyjnych w Przedsiębiorstwie".

Urząd Skarbowy w P. decyzją z dnia 6 marca 1991 r. nr USI-DP-1/730-W/8/91, wydaną na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./, orzekł, że Przedsiębiorstwo Kompleksowej Automatyzacji obniżyło należny podatek dochodowy od osób prawnych za 1990 r. o 800 000 000 zł. Rozstrzygnięcie swe organ podatkowy uzasadnia tym iż w deklaracji podatku dochodowego za 1990 r. stwierdzono odliczenie od dochodu darowizny w wysokości 2 000 000 000 zł na rzecz Fundacji, której zadaniem jest zbieranie środków finansowych i wspomaganie procesu prywatyzacji. Zdaniem urzędu, takie postępowanie stanowi naruszenie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. nr 3 poz. 12 ze zm./. Zgodnie z tym przepisem odliczeniu od dochodu podlegają darowizny na cele społecznie użyteczne, w tym również na rzecz organizacji społecznych i fundacji, co oznacza, że odliczone od dochodu mogą być wyłącznie darowizny na rzecz fundacji ustanowionej do realizacji celów społecznie użytecznych. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach /Dz.U. nr 21 poz. 97/ wymienia fundacje społecznie i gospodarczo użyteczne. W związku z tym, że Fundacja występująca w sprawie powołana została do realizacji celów gospodarczo użytecznych, darowizna na jej rzecz nie mieści się w kategorii darowizn, które mogą być odliczone od dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

W odwołaniu od powyższej decyzji Przedsiębiorstwo Kompleksowej Automatyzacji podnosi, że jednym z celów Fundacji Własności Prywatnej jest działalność gospodarcza. Wykorzystanie środków pieniężnych przekazanych tej Fundacji jest możliwe tylko przez pracowników Przedsiębiorstwa w formie pożyczki lub darowizny. Pomoc taka nie może dotyczyć bezpośrednio Przedsiębiorstwa, dlatego przez swoje działanie Fundacja wspomaga działalność gospodarczą nowo powstałych spółek. Jednakże jest to wspomaganie zawsze przez pracowników /akcjonariuszy/ spółki, a to jest już działalność społecznie użyteczna. Stanowi to pomoc dla przyszłych akcjonariuszy w zapewnieniu środków na zakup akcji. Ponadto w sprawie przyjęcia sprawozdania finansowego za 1990 r. z ewentualnymi zmianami w stosunku do ustaleń biegłych księgowych zawartych w orzeczeniu Przedsiębiorstwo powinno otrzymać decyzję Izby Skarbowej w P., a skutkiem tych zmian mogłaby być decyzja wykonawcza Urzędu Skarbowego w P.

Izba Skarbowa w P. decyzją nr IS-DPI-732-14/91 z dnia 21 października 1991 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. Uzasadnia to tym, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. nr 3 poz. 12 ze zm./ przedsiębiorstwo państwowe mogło przekazać darowiznę na rzecz fundacji i odliczyć od dochodu przed opodatkowaniem kwotę tej darowizny w wysokości nie przekraczającej 10 procent dochodu, ale tylko wówczas, gdy była ona przeznaczona na cel społecznie użyteczny. Istotą zaś działalności określonej jako "społecznie użyteczna" jest nadrzędność jej funkcji kulturalno-socjalnych nad ekonomicznymi. Nie może to być zatem działalność nastawiona na uzyskiwanie dochodów bądź tworzenie źródeł przychodów, i to zarówno przez jej organizatorów, jak i przez osoby korzystające z wyników tych działań. Za cele społecznie użyteczne - zdaniem Izby - należy uznać cele oświatowe, kulturalne, naukowe, naukowo-techniczne, kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, charytatywne, kultu religijnego, ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów. Wymienione cele społecznie użyteczne są realizowane w szczególności w ramach działalności statutowej przez organizacje społeczne i fundacje i dlatego w wyżej cytowanym przepisie wymieniono te jednostki. Izba Skarbowa podkreśla dalej, że z rezultatów tej działalności korzystają różne grupy społeczne, bez uzależnienia od członkostwa konkretnej organizacji czy fundacji realizującej wymienione cele. Dlatego też, skoro darowizna udzielona Fundacji Własności Prywatnej miałaby służyć gromadzeniu środków finansowych na zakup na przykład akcji przez członków tej Fundacji lub inne osoby, to ze względu na ekonomiczny charakter akcji /są one potencjalnym źródłem przysparzania majątku właścicielom/ darowizny takie nie mogą być uznane za służące do realizacji celów społecznych, nie można zatem stosować do tego typu darowizn postanowień art. 16 ust. 1 pkt 3 powyższej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Strona 1/6