Tezy

Ustalenie stanu faktycznego - będącego podstawą dla ewentualnego określenia podatku dochodowego z nie ujawnionych źródeł dochodu powinno nastąpić bez naruszania przepisów postępowania administracyjnego.

Sentencja

uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie strona 1/2

G. i A. B. w 1991 r. zakupili samochód osobowy marki "Mercedes 190" za kwotę 190.000.000 zł plus opłata skarbowa 3.900.000 zł - razem wydali na zakup samochodu kwotę 193.900.000 zł. Samochód ten sprzedali i dnia 8.3. kupili samochód "Mercedes 250 TD" za kwotę 260 mln zł plus opłata skarbowa 7.600.000 zł, tj. wydali łącznie 267.600.000 zł. Urząd Skarbowy w W. dokonał rozliczenia wydatków i dochodów za okres 2 lat 1991-92 i decyzją z 26.7.1993 r. wymierzył małżonkom B. podatek od dochodów, nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach dochodu, za lata 1991-92 łącznie. Na skutek odwołania podatników organ odwoławczy uchylił decyzję organu I instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając sprawę ponownie, decyzją z 26.10.1993 r. Urząd Skarbowy w W. wymierzył małżonkom B. podatek dochodowy za rok 1991 od dochodu, nie znajdującego pokrycia z ujawnionych źródeł dochodu, w kwocie 74.960.000 zł. Według poczynionych ustaleń faktycznych podatnicy nie udowodnili uzyskania dochodów, niezbędnych do nabycia w 1991 r. samochodu marki "Mercedes 190" i nadwyżka ich wydatków nad dochodami wyniosła 158.615.000 zł. Zdaniem organu I instancji, podatnicy mogli do tego roku zaoszczędzić zaledwie 28.585.000 zł, przy czym nie dano wiary twierdzeniom podatnika, że po śmierci ojca uzyskał zbiory filatelistyczne i numizmatyczne, które sprzedał uzyskując około 160 mln zł, a nadto mieszkał na gospodarstwie swej matki i odnosił korzyści z prowadzenia szklarni i z pensji żony pracującej jako nauczycielka. Dochody z pensji i ze szklarni ustalił organ we własnym zakresie, a twierdzenie o sprzedaży znaczków i eksponatów numizmatycznych uznał za nieprawdziwe z uwagi na nieprowadzenie postępowania spadkowego po zmarłym ojcu podatnika.

Wniesione przez podatników odwołanie nie zostało uwzględnione i decyzją z 24.2.1994 r. Komisja Odwoławcza przy Izbie Skarbowej w P. utrzymała w mocy orzeczenie organu I instancji, stwierdzając, co następuje. Podatnicy nie posiadają książeczek oszczędnościowych, ani konta bankowego, z których wyciągi mogłyby uprawdopodobnić ich twierdzenia o posiadanych zasobach finansowych ze spadku po ojcu, po śmierci którego nie prowadzili postępowania spadkowego. Analiza dochodów i wydatków za ostatnie 5 lat, a zatem za okres od 1.1.1987 r. do 31.12.1991 r. wykazała, że podatnicy wydatkowali o 158.615.000 zł więcej niż posiadali, kwota zaoszczędzona wykazana, wynosiła zaledwie 28.584.618 zł. W 1991 r. podatnicy zakupili także samochód marki "Golf" za kwotę 42 mln zł plus 5.200.000 zł opłata skarbowa, który sprzedali w tymże 1991 r. za cenę 50 mln zł i ten obrót był przy wyliczeniu przychodów z nie ujawnionych źródeł dochodu uwzględniony. Organ odwoławczy potwierdził prawidłowość pozostałych ustaleń organu I instancji i podzielił stanowisko tego organu co do niewiarygodności odziedziczenia walorów, mogących przynieść dochód rzędu 160 mln zł. Powyższą decyzję zaskarżyli podatnicy do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargą, opartą na zarzucie naruszenia art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1 i 3 oraz art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350/ przez ich zastosowanie do zdarzeń zaszłych przed wejściem w życie ustawy. Nadto zarzucili naruszenie art. 7 ust. 8 i 9 ustawy o podatku dochodowym z dnia 16 grudnia 1972 r. /t.j. Dz.U. 1989 nr 27 poz. 147 ze zm./ przez ich błędną interpretację oraz naruszenie zasad postępowania wyrażonych w art. 7, art. 77 par. 1, art. 80 i art. 10, art. 81 Kpa, przez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności faktycznych, dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego i nie dania wyrazu w uzasadnieniu decyzji przyczynom, z powodu których twierdzenia podatnika uznano za nieprawdziwe. Na tej podstawie podatnicy domagali się uchylenia zaskarżonej decyzji i twierdzili in fine skargi, że wskazane naruszenie prawa w zaskarżonej decyzji uzasadnia żądanie nieważności decyzji jako środka dalej idącego. Zarzuty skarżących sprowadzają się do twierdzenia, że dochody liczone były dowolnie, np. od sprzedaży samochodu "VW Golf" pobrano opłatę skarbową od kwoty 65 mln zł, uznając cenę z umowy za zaniżoną, mimo to do dochodów podatników policzono kwotę o 15 mln mniejszą. Biorąc za podstawę ustaleń dochody w kwocie 78.584.618 zł organa podatkowe pominęły różnicę w wysokości 115.415.382 zł i wyliczyły wadliwie różnicę w wysokości 158 mln zł. Organ odwoławczy, z zupełnie niezrozumiałych powodów, kwotę oszczędności określił na 28.585.000 zł, dopuszczając się sprzeczności między treścią rozstrzygnięcia a uzasadnieniem decyzji. Organy podatkowe bez uzasadnionych podstaw nie uwzględniły środków pochodzących ze sprzedaży zbiorów znaczków pocztowych i numizmatów. Twierdzenie, że skoro nie było prowadzone postępowanie spadkowe, to nie można przyjąć, że ojciec podatników pozostawił synowi zbiory znaczków i numizmaty nie da pogodzić się z zasadą z art. 86 Kpa, według której organ podatkowy uznając niewyjaśnienie powyższych okoliczności, powinien dopuścić dowód z przesłuchania stron. Skarżący twierdzą, że pieniądze swe lokowali w samochody, sprzedawane po roku lub 2 po to, by kupować lepsze i zyskiwać na cenie, która stale rosła. Powszechna jest praktyka gromadzenia oszczędności, bez zakładania kont bankowych, względnie książeczek PKO, dlatego fakt, że podatnicy takich książeczek nie przechowywali i nie okazali organowi podatkowemu nie wystarczał do rozsądnej oceny ich dochodów ze wszystkich wskazywanych źródeł.

Strona 1/2