1 Pominięcie księgi podatkowej jako dowodu w prowadzonym postępowaniu podatkowym nie stwarza "automatycznie" podstawy do szacunkowego obliczenia podstawy opodatkowania. Niezbędne jest jeszcze wykazanie braku lub podważenie wiarygodności źródłowej dokumentacji podatkowej.
2. Pominięcie księgi podatkowej jako dowodu w postępowaniu podatkowym na zasadzie art. 169 par. 2 Kpa musi być poprzedzone analizą zapisów księgi, a nie analizą wyjaśnień podatników.
uchyla zaskarżone decyzje oraz poprzedzające je decyzje organu I instancji..
Skarżący - E.A. i A.S. prowadzili w 1994 r. i 1995 r. działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej "D" w S., w zakresie przędzalniczym, dziewiarstwa i handlu. W dniach 23 marca - 26 kwietnia 1995 r. Urząd Skarbowy w Ch. przeprowadził w spółce kontrolę podatkową. Decyzjami z 12 lipca 1995 r. ustalił E.A. podatek dochodowy za 1994 r. w kwocie 3.913,40 zł i wobec A.S. W kwocie 3.585,10 zł, wyliczając szacunkowy dochód na każdego ze wspólników w kwocie 17.002,40 zł /170.024.000 starych zł/. Decyzjami z 19 lipca 1995 r. Urząd określił wspólnikom zobowiązanie w podatku dochodowym za okres od 1 stycznia do 23 marca 1995 r. w kwotach po 695 zł od szacunkowo obliczonego dochodu każdego ze wspólników osiągniętego z działalności gospodarczej w kwocie 4.542 zł. Jako podstawę prawną swych decyzji Urząd Skarbowy wskazał art. 45 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ oraz art. 169 par. 1 i par. 2 Kpa i art. 11 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./.
I. Zaskarżonymi decyzjami z 25 października 1995 r. Izba Skarbowa w Ch., po rozpoznaniu odwołań skarżących, utrzymała w mocy decyzje Urzędu Skarbowego w Ch. z 12 lipca 1995 r. wydane w przedmiocie ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r.
W uzasadnieniach swych decyzji Izba stwierdziła, że przyczyną nieuznania ksiąg podatkowych za dowód w postępowaniu podatkowym była wadliwość ksiąg polegająca na zawyżeniu przychodu o kwotę 445.200 st. zł poprzez wpisanie kwot przychodu brutto zamiast netto, zaksięgowaniu po stronie kosztu zakupu środka trwałego podlegającego amortyzacji oraz zawyżeniu remanentu końcowego z 31 grudnia 1994 r. na skutek sporządzenia go w cenach sprzedaży zamiast według kosztu wytworzenia. Równocześnie analiza ksiąg podatkowych, zeznań i wyjaśnień podatników wskazała, zdaniem Izby, na brak źródła sfinansowania wydatków, w przypadku E.A. wyliczonych na kwotę 133.870.300 st. zł, a w przypadku A.S. na kwotę 170.024.244 st. zł. W ocenie Izby, podstawę prawną pominięcia ksiąg jako dowodu w postępowaniu podatkowym stanowiła treść art. 169 par. 2 Kpa, gdyż podatnicy nie wyjaśnili źródeł dochodu pozwalających na wydatkowanie powyższych kwot, co w konsekwencji spowodowało ustalenie podstawy opodatkowania w drodze szacunkowej. Izba stwierdziła, że wybór metody szacunkowej należy do swobodnego uznania organu, a ustalenie dla każdego ze wspólników szacunkowego dochodu z działalności gospodarczej w kwocie 170.024.000 st. zł oparte zostało na informacjach A.S. dotyczących poniesionych przez niego wydatków z uwzględnieniem źródeł ich finansowania, gdyż z umowy spółki wynika, iż dochody dzielone są po połowie. Za wydatki A.S. poniesione w 1994 r. w łącznej kwocie 247.744.244 st. zł uznano: spłatę kredytu - 40.000.000 st. zł, utrzymanie rodziny - 57.600.000 st. zł, zakup środków trwałych - 76.995.400 st. zł, składki ZUS - 25.416.900 st. zł, podatek dochodowy z umowy zlecenia - 144.000 st. zł oraz sfinansowanie działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę podatnika - 47.587.944 st. zł, natomiast jako źródła sfinansowania tych wydatków uznano: pobrany kredyt - 60.000.000 st. zł, dochód z gospodarstwa rolnego - 17.000.000 st. zł oraz dochód z umowy zlecenia - 720.000 st. zł. Dochód każdego ze wspólników spółki obliczony więc został jako różnica wydatków A.S. i posiadanych na ich sfinansowanie środków.