1. Każdy - czyj interes prawny lub uprawnienie zostało naruszone z uwagi na niewykonanie przez organy gminy czynności nakazanych prawem lub podejmowanie przez nie czynności prawnych lub faktycznych naruszających prawa osób trzecich - może wnieść skargę do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./, a zatem po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia.
2. Prawo do otrzymania informacji, służące mieszkańcom gminy, nie ma charakteru absolutnego i podlega różnego rodzaju ustawowym ograniczeniom, wynikającym m.in. z potrzeby ochrony obrotu gospodarczego, ochrony tajemnicy państwowej i służbowej, ochrony praw innych osób, w tym ochrony dóbr osobistych.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 1996 r. sprawy ze skargi Zenona M. na odmowę udostępnienia protokołów z po siedzeń Zarządu Miasta Ł. - oddalił skargę.
Zenon M. pismem z dnia 14 czerwca 1995 r. wezwał Zarząd Miasta Ł. do zaprzestania praktyki ukrywania protokołów Zarządu przed członkami wspólnoty samorządowej. W uzasadnieniu podał, że 31 maja 1995 r. po raz kolejny próbował zapoznać się z protokołami Zarządu Miasta, jednak również i w tym dniu odmówiono mu udostępnienia protokołów.
Kolejnym pismem z dnia 4 lipca 1995 r. Zenon M., w związku z nieudostępnieniem protokołów Zarządu, prosił o odpowiedź na pytanie, jakie kwoty były wydatkowane z budżetu gminy /zał. nr 7, dział 89, bieżące, jednostki pomocnicze, 1.417 mln zł/ w pierwszym półroczu 1995 r.
Sekretarz Miasta Ł. pismem z dnia 20 lipca 1995 r. poinformował, że w I półroczu 1995 r. względy natury prawnej uniemożliwiły uruchomienie środków finansowych rezerwowanych w budżecie miasta na wydatki bieżące jednostek pomocniczych. Będzie to możliwe po uregulowaniu problematyki funkcjonowania jednostek pomocniczych co nastąpi w terminie do 30 września 1995 r. Rada Miejska uchwałą z dnia 12 lipca 1995 r. podjęła uchwałę w sprawie zmian budżetu, w której podzieliła środki zarezerwowane dla jednostek pomocniczych na dwa tytuły: na finansowanie inicjatyw społecznych oraz na wydatki bieżące jednostek pomocniczych. Kwota dotycząca inicjatyw społecznych /59.455 zł/ zostanie w najbliższym czasie uruchomiona a wnioski organów samorządu mieszkańców w sprawie wydatków bieżących /kwota 82.245 zł/ są już przyjmowane. Poinformował także, że protokoły są dokumentami wewnętrznymi i mogą być udostępniane tylko stronie postępowania administracyjnego w zakresie ograniczonym do konkretnej sprawy.
12 września 1995 r. do Sądu wpłynęła skarga Zenona M. na działalność Zarządu Miasta Ł. polegającą na odmowie dostępu do protokołów Zarządu Miasta, co narusza jego uprawnienia jako członka wspólnoty samorządowej - gminy Ł. /pismo z datą 22 sierpnia 1995 r./.
W uzasadnieniu skargi Zenon M. wyjaśnił, że w II półroczu 1994 r. i w I półroczu 1995 r. wielokrotnie zwracał się o udostępnienie protokołów Zarządu Miasta i wielokrotnie spotkał się odmową. Na kolejną odmowę zareagował pismem wzywającym Zarząd do zaprzestania tej praktyki. Otrzymał pismo sekretarza miasta z odpowiedzią na inne jego pismo, a odpowiedź ta w istocie zawierała odmowę udostępnienia protokołów zarządu miasta, a tym samym wezwanie okazało się bezskuteczne. Wyrażony w piśmie sekretarza pogląd, że protokoły zarządu gminy są tzw. dokumentami wewnętrznymi i z tego względu dostęp do nich może być w istocie dowolnie ograniczany, nie daje się pogodzić z prawami członka wspólnoty samorządowej.
Praktyka Zarządu stoi również w sprzeczności z przepisem art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych. Wynika z niego bowiem, że ustawodawca ustanowił obowiązek informacji ograniczony jedynie przepisami o tajemnicy państwowej i służbowej. Opracowana w doktrynie administracji definicja informacji określa ją jako oświadczenie wiedzy a nie woli organu.