Jeżeli zeznania darczyńcy i obdarowanego, składane w toku postępowania w sprawie wymierzenia podatku od darowizny, są rozbieżne co do wartości przedmiotu, organ administracji powinien zgodnie z art. 89 Kpa przeprowadzić z ich udziałem rozprawę dla ustalenia rzeczywistej wartości podstawy opodatkowania.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Piotra M. na decyzję Wojewody Tarnobrzeskiego z dnia 2 czerwca 1981 r. w przedmiocie wymiaru podatku od darowizny i na podstawie art. 207 par. 1 i par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Naczelnika Miasta i Gminy w B.S. z dnia 28 kwietnia 1981 r., a także, zgodnie z art. 208 Kpa, zasądził od Wojewody Tarnobrzeskiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
W ramach prowadzonego w 1981 r. przez Urząd Miasta i Gminy w B.S. postępowania informacyjno-wyjaśniającego w sprawie ustalenia źródeł pochodzenia środków finansowych, wydatkowanych przez skarżącego Piotra M. na budowę domu jednorodzinnego w W.B. stwierdzono, że skarżący otrzymał w 1979 r. kwotę 150.000 zł od swego ojca Stanisława M. tytułem darowizny. Naczelnik Miasta i Gminy B.S., opierając się na ogólnych w tym zakresie oświadczeniach skarżącego z dnia 2 marca 1981 r., decyzją z dnia 28 kwietnia 1981 r., nr 2/81 wymierzył mu podatek od spadków i darowizn w kwocie 11.000 zł.
Od tej decyzji skarżący złożył odwołanie do Wojewody Tarnobrzeskiego podnosząc, że wprawdzie od rodziców otrzymał 150.000 zł, ale darowiznę stanowiła tylko kwota 35.000 zł, kwota 115.000 zł była zaś zwrotem pieniędzy jakie przekazywał rodzicom ze swych zarobków do 1976 r., kiedy to jako kawaler mieszkał u nich w domu. Okoliczność tę potwierdził w czasie przesłuchania w Wydziale Finansowym Urzędu Wojewódzkiego w dniu 20 maja 1981 r. Przesłuchana w tymże Urzędzie w dniu 28 maja 1981 r. matka skarżącego Regina M. stwierdziła, że skarżący otrzymał od niej i jej męża 150.000 zł jako pomoc finansową na wydatki związane z budowę domu.
Wojewoda Tarnobrzeski, decyzją z dnia 2 czerwca 1981 r., nr L. Fn.III.-3252/2/6/81, uwzględnił częściowo motywy odwołania, przyjmując, że darowizny na rzecz skarżącego dokonali oboje rodzice, tj. Stanisław M. i Regina M., każde po 75.000 zł i obniżył skarżącemu wymiar podatku od darowizny z kwoty 11.000 zł do 5.000 zł. Wojewoda stanął na stanowisku, że zebrany materiał dowodowy nie daje podstawy do przyjęcia, iż przekazana skarżącemu przez jego rodziców kwota 150.000 zł stanowiła w części zwrot zaoszczędzonych przez niego pieniędzy, które zdeponował wcześniej u rodziców.
Decyzję Wojewody Tarnobrzeskiego Piotr M. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jej uchylenie. W skardze swej nawiązuje on do motywów zawartych w odwołaniu.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie, stojąc na stanowisku, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa. W uzasadnieniu odpowiedzi podniesiono między innymi, że ustalenie w sprawie wymiaru podatku oparto na pierwszym wyjaśnieniu skarżącego z dnia 2 marca 1981 r. oraz zeznaniach jego matki złożonych w charakterze świadka w dniu 28 maja 1981 r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarżący w swym pierwszym wyjaśnieniu z dnia 2 marca 1981 r. oświadczył bardzo ogólnie, że na budowę domu otrzymał od ojca Stanisława M. kwotę 150.000 zł. Organ administracji, nie wyjaśniając bliżej tej sprawy, dokonał wymiaru podatku od spadków i darowizn przyjmując, że jest to darowizna pochodząca od ojca skarżącego. Organ administracji II instancji, uzupełniając postępowanie dowodowe i napotykając sprzeczne oświadczenie skarżącego i jego matki, powinien był przeprowadzić rozprawę /art. 89 Kpa/, powiadamiając o niej skarżącego /art. 79 par. 1/ i dając mu możliwość brania udziału przy przeprowadzaniu dowodów /art. 79 par. 2/. W charakterze świadka należało także przesłuchać ojca skarżącego. Przy przesłuchaniu rodziców nie można było pominąć milczeniem zarzutu skarżącego, że część przekazanej mu kwoty stanowić miała zwrot skarżącemu środków pieniężnych, jakie wcześniej przekazał rodzicom.
Organy administracji I i II instancji nie wzięły też pod uwagę postępowania art. 5 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków i darowizn /Dz.U. nr 45 poz. 228/. Z przepisu tego wynika bowiem, że w omawianej sprawie na rodzicach skarżącego ciąży na równi ze skarżącym obowiązek podatkowy w zakresie podatku od darowizny, gdyby oczywiście należało go wymierzyć.
Z akt niniejszej sprawy wynika, że organy obu instancji /pomijając stosowne druki przesłuchań świadków/ kierują się w postępowaniu w sprawach podatkowych zasadami wynikającymi z nie obowiązującego już dekretu z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym /Dz.U. 1963 nr 11 poz. 60 ze zm./, zamiast stosować przepisy aktualnie obowiązującego kodeksu postępowania administracyjnego /Dz.U. 1980 nr 9 poz. 26/. Stwierdzić zatem należy, że organy administracji I i II instancji, wydając zaskarżone decyzje, naruszyły przepisy art. 7, art. 79, art. 89 i art. 107 Kpa.
W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 207 par. 1 i par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną tą decyzją w mocy decyzję organu administracji I instancji.
Orzeczenie o kosztach postępowania zostało wydane na podstawie art. 208 Kpa.