Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, stwierdzenie nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie /art. 16 Kpa/.
Jeżeli więc podatnik złożył ponownie wniosek o umorzenie tej samej zaległości podatkowej, a organ podatkowy rozstrzygnął sprawę w sposób merytoryczny, decyzja zawierająca rozstrzygnięcie podlega stwierdzeniu nieważności /art. 156 par. 1 pkt 3 Kpa/.
Wspólnicy spółki cywilnej Marek M. i Waldemar S., prowadzący działalność handlową w postaci Mini-Delikatesów, zwrócili się do właściwego Urzędu Skarbowego z podaniem o umorzenie zaległości podatkowej w podatku od towarów i usług za okres od lipca do listopada 1993 r. w wysokości 14.291 zł 20 gr. W uzasadnieniu wniosku podali, że niewielkie dochody z prowadzonej działalności nie pozwalają na uregulowanie zadłużenia, które nie powstało z ich winy, ale na skutek zaniedbania biura rachunkowego, prowadzącego spółce sprawy podatkowe.
Decyzją z dnia 1 kwietnia 1994 r. Urząd Skarbowy w C. odmówił umorzenia powyższej zaległości, a Izba Skarbowa - decyzją z dnia 2 lipca 1994 r. utrzymała w mocy orzeczenie I instancji. Organy podatkowe powołały się na uznaniowy charakter umorzenia podatków oraz brak przesłanek gospodarczych i społecznych do uwzględnienia wniosku podatników.
Maria M. i Waldemar S. zwrócili się do Ministra Finansów o uchylenie ostatecznej decyzji Izby Skarbowej. Minister Finansów nie znalazł podstaw do uchylenia lub zmiany tej decyzji, czemu dał wyraz w podjętej w trybie art. 155 Kpa decyzji z dnia 5 listopada 1994 r. W związku z kolejnym pismem podatników Minister Finansów wydał w dniu 17 lutego 1995 r. decyzję, którą na podstawie art. 127 par. 3 i art. 129 par. 2 Kpa odmówił uchylenia lub zmiany swej uprzedniej decyzji. Równocześnie w piśmie do Izby Skarbowej z dnia 17 lutego 1995 r. Naczelnik Wydziału w Ministerstwie zalecił umorzenie zaległego podatku VAT w 80 procent w przypadku zwrócenia się spółki z wnioskiem o jego umorzenie.
Maria M. i Waldemar S., powołując się na powyższe zalecenia Ministerstwa Finansów, skierowali ponowny wniosek o umorzenie zaległości podatkowej w oparciu o art. 31 ustawy o zobowiązaniach podatkowych.
Pierwszy Urząd Skarbowy w C. wniosku tego nie uwzględnił i decyzją z dnia 27 marca 1995 r. nie wyraził zgody na umorzenie zaległości.
Rozpoznając odwołanie od tej decyzji Izba Skarbowa uchyliła ją w całości na podstawie art. 138 par. 1 pkt 2 Kpa. Stwierdziła bowiem, że decyzję tę wydano w sprawie już uprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną. Stanowi to przesłankę stwierdzenia nieważności decyzji na podstawie art. 156 par. 2 pkt 3 Kpa.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Maria M. i Waldemar S. wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wskazali, że od dwóch lat zabiegają o umorzenie zaległości podatkowej, której nie są w stanie spłacić, ale organy podatkowe nie chcą uwzględnić ich trudnej sytuacji finansowej. Mimo zalecenia Ministerstwa Finansów, które dawało nadzieję na zmniejszenie tej zaległości, nie nastąpiła żadna zmiana w stanowisku miejscowych organów podatkowych. Taki sposób postępowania uważają za krzywdzący i niesprawiedliwy. Podkreślili, że pozbawienie ich samochodów w wyniku egzekucji należności podatkowych spowoduje konieczność zlikwidowania działalności gospodarczej, która jest jedynym źródłem utrzymania.
Odpowiadając na skargę Izba Skarbowa wniosła o jej oddalenie.