Zasada łącznego wymiaru podatku dochodowego na imię obojga małżonków /art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym - Dz.U. nr 53 poz. 339 ze zm./ oznacza, że operacji rachunkowych, przewidzianych w dalszych przepisach ustawy, dokonuje się w odniesieniu do już zsumowanych dochodów, wobec czego za wadliwe należy uznać osobne obliczenie dochodów każdego z małżonków w stosunku rocznym i następnie zsumowanie uzyskanych wyników.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Elżbiety i Stefana małżonków P. na decyzję Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 5 marca 1984 r. w przedmiocie ustalenia wysokości podatku dochodowego i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w P., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej w Gdańsku kwotę złotych jeden tysiąc osiemset trzydzieści cztery tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżących.
Małżonkowie Elżbieta i Stefan P., za zgodą macierzystego zakładu pracy, zajmowali się działalnością zarobkową w zakresie pomiarów geodezyjnych. W deklaracjach miesięcznych i w zeznaniu rocznym za 1982 r. wykazali osiągniecie obrotu, nie wykazali natomiast dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Urząd Skarbowy w P. decyzją nr US.III-2/860/509/82 z dnia 5 września 1983 r. wymierzył obojgu małżonkom łącznie podatek dochodowy w wysokości 36.679 zł, obliczony w następujący sposób: z przedstawionych ksiąg podatkowych nr 3 wynika, że Stefan P., prowadząc działalność od dnia 17 kwietnia do końca grudnia 1982 r., osiągnął obrót w wysokości 100.000 zł, a Elżbieta P., prowadząc działalność w listopadzie i grudniu 1982 r., osiągnęła obrót w wysokości 72.200 zł. Według norm szacunkowych dochód wynosi 60 procent obrotu. Wobec tego dochód Stefana P. wyniósł 60.000 zł, obliczany zaś w stosunku rocznym - 84.700 zł, a dochód Elżbiety P. - 43.320 zł /w stosunku rocznym 259.920 zł/. Łącznie dochody obojga małżonków, obliczone w stosunku rocznym, wyniosły 344.620 zł. Kwotę wolną od podatku dochodowego ustalono na 120.000 zł, wobec czego do opodatkowania pozostało 224.620 zł. Obliczony według właściwej skali podatek dochodowy wynosi 102.372 zł, co stanowi 37,6 procent dochodu w wysokości 224.620 zł. Powyższa stopa procentowa, zastosowana do faktycznego dochodu /103.320 zł/, daje ostateczną sumę podatku 38.848 zł /a więc o 2.169 zł wyższą od podatku wymierzonego w zaskarżonej decyzji/.
Izba Skarbowa w Gdańsku utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego.
Elżbieta i Stefan małżonkowie P. wnieśli skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zarzucając, że niewłaściwie potraktowano ich działalność jako okresową, skoro wykonywali zlecenia jednorazowe za zezwoleniem zakładu pracy na konkretną robotę, wobec czego w żadnym razie obliczenie dochodów w stosunku rocznym nie powinno doprowadzić do przekroczenia sumy, na którą w stosunku rocznym uzyskali zezwolenie /100.000 zł na osobę w ciągu roku/.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zarzutu skarżących nie można uznać za uzasadniony. Organy podatkowe trafnie zastosowały art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym /Dz.U. nr 53 poz. 339 ze zm./, przyjmując, że źródło przychodów powstało w roku podatkowym i dochody nie miały charakteru dochodów nieperiodycznych, o których mowa w art. 19 ust. 3. Skarżący bowiem zgłosili obowiązek podatkowy na prowadzenie działalności w oznaczonych okresach i nie chodziło w ich wypadku o sporadyczne tylko wykonywanie zleceń pomiarów geodezyjnych.
Niemniej jednak Sąd, nie będąc związany granicami skargi /art. 206 Kpa/, stwierdził, że zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem przepisów powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym.