1. Wprawdzie uznaniowy charakter obniżenia opłaty skarbowej sprawia, że decyzja w tym zakresie nie podlega kontroli sądowej, nie jest to jednak równoznaczne z pełnym wyłączeniem tego rodzaju decyzji spod kontroli sądowej. Jeżeli bowiem przyznanie uprawnienia lub nałożenie obowiązku prawodawca pozostawił uznaniu organu, określając jednak kryteria ocenne, jakimi ma kierować się organ administracji, na Naczelnym Sądzie Administracyjnym spoczywa obowiązek kontroli m.in. zgodności ustaleń dokonanych przez organ administracji ze wskazanymi kryteriami i ich zastosowania w sprawie.
2. Możliwość obniżenia rzemieślnikowi wysokości opłaty skarbowej do 50 procent stawki podstawowej, pozostawiona uznaniu organu administracji państwowej /par. 5 ust. 2 pkt 1 lit. "b" rozporządzenia z dnia 31 stycznia 1977 r. w sprawie opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła - Dz.U. nr 5 poz. 23 ze zm./, nie zwalnia organu od obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego pozwalającego na ocenę, czy rozmiar działalności rzemieślnika "tak znacznie odbiega od rozmiaru przeciętnej działalności podobnego rodzaju, że określona w tabeli stawka byłaby oczywiście za wysoka".
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Euzebiusza D. na decyzję Wojewody Bydgoskiego z dnia 17 marca 1981 r. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta I., z dnia 24 stycznia 1981 r. w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła, a także, zgodnie z art. 98 Kpc w związku z art. 21 Kpa, zasądził od Wojewody Bydgoskiego na rzecz skarżącego kwotę złotych osiemset dziesięć tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Euzebiusz D. prowadzi w miejscu swego zamieszkania w I. rzemieślniczy zakład usługowy z zakresu mechaniki pojazdowej na podstawie potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła nr 136 z dnia 9 lipca 1974 r. W dniu 30 grudnia 1980 r. Euzebiusz D. wystąpił z wnioskiem o obniżenie o 50 procent stawki opłaty skarbowej motywując to tym, że jako pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze godzin w przedsiębiorstwie państwowym osiąga z wykonywanej działalności rzemieślniczej ograniczoną przychodowość.
Decyzją Prezydenta Miasta I. z dnia 24 stycznia 1981 r., nr Fn.III-5/81 ustalono Euzebiuszowi D. wysokość opłaty skarbowej, należnej za bieżący rok z tytułu wykonywanej przez niego działalności rzemieślniczej, w pełnym wymiarze, tj. w wysokości 32.400 zł i odmówiono zastosowania ulg określonych przepisem par. 5 ust. 2 pkt 1 lit. "b" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 stycznia 1977 r. w sprawie opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła /Dz.U. nr 5 poz. 23 ze zm./. Z dokonanych przez organ administracji ustaleń wynika, iż Euzebiusz D. wykonuje w ramach prowadzonej działalności rzemieślniczej usługi z zakresu naprawy wałów korbowych w ograniczonym wymiarze czasowym, gdyż sam zatrudniony jest w pełnym wymiarze godzin w uspołecznionym zakładzie pracy, a w prowadzonym przez siebie zakładzie rzemieślniczym zatrudnia na 1/2 etatu jednego pracownika.
Na podstawie wyjaśnień złożonych przez podatnika ustalono, że osiąga on z prowadzonej działalności rzemieślniczej roczny obrót w wysokości 302.500 zł i uznano, iż nie daje to podstaw do obniżenia określonej przepisami stawki opłaty skarbowej.
Wojewoda Bydgoski, rozpoznając odwołanie Euzebiusza D., decyzją z dnia 17 marca 1981 r., nr IV/3250/1-21/81 utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji wskazując, że po stronie skarżącego nie zachodzą warunki określone treścią par. 5 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 stycznia 1977 r., których spełnienie mogłoby uzasadniać obniżenie stawki opłaty skarbowej.
Decyzję Wojewody Bydgoskiego Euzebiusz D. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o uchylenie wydanych decyzji. Skarżący zarzucił wadliwość ustalenia dokonanego przez organy administracji obu instancji, że rozmiar wykonywanej przez niego działalności rzemieślniczej nie odbiega w sposób znaczny od przeciętnej działalności podobnego rodzaju /par. 5 ust. 2 pkt 1 lit. "b" cytowanego wyżej rozporządzenia/.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda Bydgoski wniósł o jej oddalenie, wyrażając przy tym pogląd, że uznaniowy charakter decyzji wydawanych w przedmiocie obniżenia stawki opłaty skarbowej sprawia, że badanie prawidłowości oceny rozmiarów działalności rzemieślnika przekracza zakres sądowej kontroli decyzji administracyjnych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Minister Finansów, działając na podstawie upoważnienia zawartego w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 45 poz. 226/, rozporządzeniem z dnia 31 stycznia 1977 r. w sprawie opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła /Dz.U. nr 5 poz. 23 ze zm./ określił warunki pobierania opłaty skarbowej zamiast podatku obrotowego i dochodowego, wysokość stawek opłaty skarbowej, terminy i tryb jej pobierania oraz zasady całkowitego lub częściowego zwolnienia od tej opłaty.