Przepis art. 29 par. 1 ustawy z dnia 11 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./ nie pozwala na badanie zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.
Nie oznacza to jednak, że wierzyciel może uchylić się od wskazania, z jakiego aktu prawnego określony w tytule obowiązek wynika.
uchyla zaskarżoną decyzję.
Postanowieniem z dnia 7 lipca 1994 r. Urząd Skarbowy w Ch., na podstawie m.in. art. 34 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /t.j. Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./, po rozpatrzeniu zarzutów Ch.F.M. Spółka Akcyjna w Ch. w przedmiocie prowadzonego postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez Urząd Rejonowy w Ch., uznał zarzut nieistnienia obowiązku za nieuzasadniony.
W uzasadnieniu organ egzekucyjny podniósł, iż zarzutu tego nie podzielił wierzyciel, a organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.
W postępowaniu odwoławczym skarżąca Spółka podniosła iż tytuł wykonawczy nie powinien być w ogóle wystawiony na Skarżącą, gdyż nie ona jest użytkownikiem wieczystym gruntu, a przedsiębiorstwo, które już nie istnieje, natomiast prawo wieczystego użytkowania wykreślone zostało z ksiąg wieczystych.
Izba Skarbowa w B. postanowieniem z dnia 12 września 1994 r. utrzymała w mocy postanowienie organu pierwszej instancji podnosząc w uzasadnieniu, iż treść art. 29 par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie pozwala na badanie zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, a wobec uzyskania od wierzyciela merytorycznego stanowiska w tym przedmiocie, nie było też podstaw do odstąpienia od czynności egzekucyjnych bądź zawieszenia postępowania egzekucyjnego, zwłaszcza że zobowiązana Spółka nie okazała wystarczających dowodów stwierdzających nieistnienie obowiązku.
Zaskarżając powyższe postanowienie, Spółka domagała się jego uchylenia. Zarzucając naruszenie art. 45 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji twierdziła, iż nie jest użytkownikiem wieczystym gruntów przekazanych po przedsiębiorstwie, a w księdze wieczystej po wykreśleniu z niej użytkownika wieczystego - jako właściciel wpisany jest Skarb Państwa. Dlatego też nie można dochodzić od Spółki opłat za użytkowanie wieczyste, bowiem takowe nie istnieją.
W odpowiedzi na skargę, Izba Skarbowa wnosząc o jej oddalenie i przytoczyła wzmiankowane powyżej argumenty stwierdzając, iż w sprawie nie zachodziły ewidentne podstawy do uznania nieistnienia obowiązku, a co za tym idzie, nie było podstaw do zastosowania art. 45 ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał jednak skargę spółki za uzasadnioną.
Oceniając zaskarżone postanowienie Sąd zwrócił uwagę na naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy przez błędną jego wykładnię w związku z zarzutem opartym na art. 33 pkt 1, a dotyczącym nieistnienia obowiązku, bowiem organy egzekucyjne nie badały w ogóle czy istnieje obowiązek, ograniczając się do przyjęcia informacji wierzyciela. Natomiast wierzyciel w ogóle nie wykazał, z czego ma wynikać obowiązek uiszczenia przez Skarżącą opłat z tytułu użytkowania wieczystego, gdyż nie wykazał, by Skarżąca była wieczystym użytkownikiem. Z załączonych do akt dokumentów /postanowienie Sądu Rejonowego w B. z dnia 3 sierpnia 1993 r. i zawiadomienie tegoż Sądu z dnia 13 grudnia 1993 r./ wynika, że użytkowanie wieczyste byłego przedsiębiorstwa pod nazwą Ch.F.M. z siedzibą w Ch., zostało wykreślone, a nie przedstawiono wpisu strony skarżącej jako użytkownika wieczystego.
W odniesieniu do kwestii wymagalności obowiązku Sąd stwierdził, że przepis art. 29 ust. 1 ustawy nie pozwala na badanie zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, czyli nie jest np. możliwe badanie czy określony ostateczną decyzją obowiązek jest zasadny.
Nie oznacza to jednak, że wierzyciel może uchylić się od wskazania, z jakiego aktu prawnego określony w tytule obowiązek wynika. W sprawie nie przedstawiono podstawy żądania opłat. Zdaniem Sądu chodziło o badanie treści obowiązku, ale zbadanie czy tytuł wykonawczy znajduje oparcie w odpowiednim akcie, bowiem dopiero wynikający z aktu prawnego obowiązek objęty tytułem wykonawczym nie podlega ocenie co do jego zasadności czy wymagalności, gdyż korzysta z klauzuli prawomocności /ostateczności/.