Nie można uznać opłat za rejestrację w placówkach służby zdrowia za opłaty administracyjne za czynności urzędowe wykonywane przez organy podległe radzie gminy w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31/.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Wojewody (...) na uchwałę Rady Miasta G. z dnia 24 czerwca 1992 r. oraz uchwałę Zarządu Miasta G. z dnia 17 lipca 1992 r. w przedmiocie opłat za czynności rejestracyjne w placówkach zakładów służby zdrowia i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonych uchwał.
W dniu 24 czerwca 1992 r. Rada Miasta G. podjęła uchwałę nr XLV/345/92 w sprawie ustalenia opłaty administracyjnej za czynności rejestracyjne w placówkach zakładów opieki zdrowotnej na obszarze miasta G. Przewidziano opłatę z tytułu rejestracji w przychodniach i pogotowiu w wysokości 5.000 zł, z tytułu rejestracji w izbie przyjęć placówek szpitalnych w wysokości 10.000 zł i z tytułu rejestracji pobytu w placówce szpitalnej w wysokości 100.000 zł.
Zarząd Miasta G. upoważniony do tego w powyższej uchwale, wydał w dniu 17 lipca 1992 r. uchwałę nr 615/92 w sprawie wykonania uchwały Rady Miasta z dnia 24 czerwca 1992 r. Uchwała Zarządu precyzuje czynności rejestracyjne podlegające opłacie, ustanawia tryb postępowania, wprowadza zwolnienia od opłat oraz ustala zasadę, że pacjent zgłaszający się do zakładu służby zdrowia będzie objęty opieką lekarską bez względu na ewentualne nieuiszczenie opłaty.
Skargę na obydwie wymienione uchwały wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego Wojewoda (...), zarzucając, że uchwały są sprzeczne z prawem. Skarga została wniesiona na podstawie art. 93 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95/.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sąd uznał skargę za uzasadnioną, albowiem zgodzić się należy ze stanowiskiem Wojewody co do tego, że obie uchwały naruszają powołane w nich przepisy art. 18 ust. 2 pkt 8 oraz art. 30 ust. 1 powyższej ustawy o samorządzie terytorialnym, jak również art. 18 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31/.
Pierwszy z powyższych przepisów upoważnia radę gminy do podejmowania uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach. Jeśli chodzi o opłaty lokalne, granice te zostały wyznaczone przez art. 18 wyżej cytowanej ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r., który upoważnia radę gminy do wprowadzania opłaty administracyjnej za czynności urzędowe wykonywane przez podległe jej organy, jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Nie można jednak uznać opłat za rejestrację w placówkach służby zdrowia za opłaty administracyjne za czynności urzędowe, wykonywane przez organy podległe radzie gminy, albowiem ani nie występują tu czynności urzędowe, ani nie są one wykonywane przez podległe radzie organy. Nie można bowiem rejestracji uznać za czynność urzędową, a placówki służby zdrowia za podległy radzie organ uprawniony do pobierania za swe czynności opłat administracyjnych. (...)
Postanowienie omawianej ustawy, że opłata administracyjna może być wprowadzona przez gminę tylko wtedy, gdy nie jest przewidziana w przepisach o opłacie skarbowej /ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej - Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ pozwala ustalić istotę opłaty administracyjnej z uwzględnieniem także przepisów tej ostatniej ustawy. Wynika zaś z nich niewątpliwie, że opłatą administracyjną może być tylko opłata pobierana w postępowaniu w sprawach indywidualnych z zakresu administracji państwowej /obecnie także administracji samorządowej/, między innymi za czynności urzędowe /art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. "b" ustawy o opłacie skarbowej/. Ponadto opłatę skarbową pobiera się tylko od czynności cywilnoprawnych i od dokumentów.
Sąd zatem uwzględnił skargę i stwierdził nieważność sprzecznych z prawem uchwał na podstawie art. 207 par. 3 w związku z art. 216a Kpa.