Uchwała w sprawie zmiany statutu miasta i gminy, wprowadzająca przepis, który pozbawia osoby spoza rady wchodzące w skład komisji prawa głosowania na posiedzeniach tych komisji, rażąco narusza prawo /art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym - Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa w związku z art. 216a Kpa i art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ skargę Rady Miasta i Gminy M. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody (...) z dnia 12 maja 1995 r. w przedmiocie zmiany statutu Miasta i Gminy.
Rozstrzygnięciem nadzorczym nr ON.IX.0914/61/95 z dnia 12 maja 1995 r., na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./, Wojewoda (...) stwierdził nieważność par. 1 pkt 3 uchwały nr 28/XI/95 Rady Miasta i Gminy M. z dnia 7 kwietnia 1995 r. w sprawie zmiany statutu Miasta i Gminy M.
Uzasadniając rozstrzygnięcie nadzorcze, Wojewoda wskazał, że przepis par. 1 pkt 3 uchwały, rozszerzający par. 18 ust. 1 statutu, pozbawia osoby spoza Rady wchodzące w skład komisji prawa głosowania, przez co rażąco narusza art. 21 ust. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym. Ustawa zezwala osobom spoza rady gminy na wchodzenie w skład komisji w liczbie nie przekraczającej połowy składu komisji, nie wprowadzając żadnych ograniczeń w ich prawach. Brak więc podstaw prawnych do pozbawienia tych osób prawa głosowania; podważa to również sens ich uczestniczenia w pracach komisji.
W skardze na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody (...) Rada Miasta i Gminy M. stwierdziła, że argumentacja rozstrzygnięcia nadzorczego nie przekonuje Rady, gdyż ustawa o samorządzie terytorialnym wyraźnie nie przyznała osobom spoza rady wchodzącym w skład komisji prawa głosowania na posiedzeniach komisji, ponieważ udział tych osób ma charakter wyłącznie doradczy. Ponadto radni, jako osoby pochodzące z wyboru i odpowiadające przed wyborcami, mają prawo do samodzielnego podejmowania decyzji, w tym decyzji stanowiących.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie, podnosząc między innymi, że komisje /stałe czy doraźne/ nie są organami stanowiącymi, lecz jedynie doradczymi rady, nie podejmują więc wiążących decyzji, lecz jedynie przedstawiają radzie swoje stanowisko w określonych sprawach. Podlegają one radzie gminy, która podejmuje decyzje stanowiące w formie uchwał rady gminy. Głosowanie członków komisji spoza rady w żaden sposób nie narusza uprawnień stanowiących rady gminy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest niezasadna. Z treści art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ jednoznacznie wynika zasada właściwości rady gminy we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy. Jest to organ o właściwości ogólnej, uprawniony do podejmowania i realizowania wszystkich spraw zastrzeżonych przez ustawodawcę dla gminy.
Stosownie do art. 21 ust. 1 ustawy rada gminy może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając jednocześnie przedmiot działania oraz skład osobowy tych komisji. Ustęp 2 tego artykułu uprawnia radę gminy do powoływania w skład komisji osób spoza rady w liczbie nie przekraczającej połowy składu komisji. Komisje podlegają radzie gminy i przedstawiają radzie plan pracy oraz sprawozdania z działalności. Liczbę komisji, zakres ich działań, tryb pracy, a także liczbę członków komisji określa statut gminy. (...) Innych ograniczeń, zwłaszcza w zakresie uprawnień członków komisji w pracach komisji, ustawa nie przewiduje.