skargę spółki akcyjnej "E." na decyzję Izby Skarbowej w (...) w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Uzasadnienie strona 3/3

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych /Dz.U. nr 86 poz. 959 ze zm./ podatkowi wymienionemu w tej ustawie podlega między innymi sprzedaż i zamiana praw majątkowych. Nabyte przez spółkę "E." wierzytelności stanowią prawa majątkowe odpowiadające hipotezie tego przepisu. Żądając zwrotu uiszczonego podatku, skarżąca przeciwstawia umowę "przelewu wierzytelności" /art. 509-518 Kc/ umowie sprzedaży /art. 535-602 Kc/, twierdząc, że są to dwa odrębne rodzaje umów nazwanych, określonych przepisami Kodeksu cywilnego. Stanowisko to jest błędne. Tylko sprzedaż jest szczególnego rodzaju umową nazwaną, przewidzianą w części szczególnej księgi trzeciej Kodeksu cywilnego, obejmującej różnego rodzaju umowy. Natomiast przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela. Istotą jej jest przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią bez zgody dłużnika /art. 509 par. 1 Kc/. Przeniesienie to może nastąpić, co w sposób oczywisty wynika z art. 510 par. 1 Kc, na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Przelew wierzytelności przysługujących przedsiębiorstwu "L." na rzecz spółki "E." nastąpił na podstawie umowy kupna-sprzedaży tych wierzytelności i w ten sposób dłużnicy zbywcy stali się dłużnikami nabywcy wierzytelności. Umowa z dnia 15 stycznia 2002 r. należała do kategorii czynności cywilnoprawnych, które - z zasady - podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Żądając stwierdzenia nadpłaty uiszczonego podatku, skarżąca powołała się na przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowiący, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest z tytułu dokonania tej czynności opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku na podstawie odrębnych przepisów. Spółka "E." powołała się również na to, że przelew wierzytelności mieści się w pojęciu "usług w zakresie pośrednictwa finansowego", usługą jest nabycie wierzytelności przez skarżącą, obie strony umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, a usługi pośrednictwa finansowego korzystają ze zwolnienia z tego podatku /art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./. Na poparcie swego stanowiska skarżąca wskazała uchwałę siedmiu sędziów NSA z dnia 19 maja 1997 r. FPS 4/97 /ONSA 1997 Nr 3 poz. 107/, a także kilka orzeczeń zwykłych składów NSA. W argumentacji tej jednak pominięto zasadniczy dla wyniku postępowania fakt zmiany stanu prawnego, spowodowany wejściem w życie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych /Dz.U. nr 86 poz. 959/ i o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 86 poz. 960/ i uchyleniem ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./. Przedstawione w skardze i piśmie uzupełniającym orzeczenia zostały wydane pod rządami tej uchylonej już ustawy, która zawierała rozwiązania prawne odmienne od obecnych. Jak wynika z powołanej wyżej uchwały siedmiu sędziów NSA, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2000 r., o wyłączeniu sprzedaży wierzytelności spod opłaty skarbowej decydowało to, że przynajmniej jedna ze stron tej umowy była podatnikiem podatku od towarów i usług. Odmienne rozwiązanie niż w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej zawiera ustawa obecnie obowiązująca. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych /Dz.U. nr 86 poz. 959 ze zm./ o wyłączeniu umowy sprzedaży spod działania przepisów tej ustawy nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

Za w pełni uzasadnione należy uznać stanowisko organów podatkowych, że z tytułu zawarcia w dniu 15 stycznia 2002 r. umowy kupna-sprzedaży wierzytelności żadna ze stron tej umowy nie została opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub nie uzyskała z niego zwolnienia. Sprzedawca zbywał własne wierzytelności, nie świadczył usług pośrednictwa finansowego i nie został opodatkowany z tytułu dokonania tej czynności podatkiem od towarów i usług. Natomiast skarżąca Spółka wprawdzie świadczyła usługi pośrednictwa finansowego, lecz nie miała obowiązku podatkowego z tytułu samego nabycia wierzytelności w dniu 15 stycznia 2002 r., nie uzyskała ona bowiem obrotu w rozumieniu art. 15 powołanej ustawy o podatku od towarów i usług. Obrót taki skarżąca może uzyskać dopiero w przyszłości, gdy sama dokona zbycia nabytej wierzytelności i z tego tytułu będzie opodatkowana lub zwolniona z tego podatku. Takie przyszłe czynności nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Skarga więc jest nieuzasadniona, gdyż zaskarżona nią decyzja odpowiada obowiązującemu prawu. Dlatego na mocy art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ orzeczono jak w sentencji.

Strona 3/3