Od rygoru art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ nie można odstąpić w żadnym przypadku - chyba, że samowola budowlana nie będzie dostrzeżona przez okres pięciu lat /art. 49/, lub gdy z mocy art. 103 ust. 2 stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ co wyklucza stosowanie art. 48 nowego Prawa budowlanego.
Żadne względy społeczno-ekonomiczne nie mogą przy jednoznacznej redakcji przepisu powodować odstąpienia od wydania nakazu rozbiórki.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu (...) sprawy ze skargi Henryka Sz. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 27 kwietnia 1999 r. (...) w przedmiocie nakazania rozbiórki - oddala skargę.
Decyzją (...) z dnia 3 lutego 1999 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. na podstawie art. 48 ustawy - Prawo budowlane nakazał Henrykowi Sz. dokonanie rozbiórki wykonanej rozbudowy budynku mieszkalnego na działce Nr 826 w B. przy ul. Z. 72.
Ustalono, że wyżej wymieniony rozpoczął budowę murowanej dobudowy piętrowej z podpiwniczeniem bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę. Wprawdzie wszczął starania o wydanie takowego pozwolenia, ale faktycznie roboty budowlane zostały rozpoczęte przed uzyskaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę /decyzja organu I instancji została w wyniku rozpatrzenia odwołania uchylona, a postępowanie w przedmiocie pozwolenia na budowę umorzone/. Skoro stwierdzono samowolę budowlaną to, jak wskazano w uzasadnieniu, należało orzec nakaz rozbiórki samowolnie wykonanego obiektu budowlanego.
W odwołaniu od powyższej decyzji Henryk Sz. wnosił o jej uchylenie, podnosząc brak złej woli ze swojej strony. Wskazał, iż rozpoczął starania o uzyskanie pozwolenia na budowę i do robót budowlanych przystąpił w przekonaniu, że decyzja stałą się ostateczną. Sąsiedzi bowiem od granicy nieruchomości, których miały być wykonywane roboty budowlane - nie wnieśli odwołania. Natomiast, jak później dowiedział się - takie odwołanie złożyła Danuta G., właścicielka nieruchomości sąsiedniej, od strony której żadna dobudowa nie miała być wykonywana. Odwołujący się akcentował konieczność jak najszybszego wykonania robót wynikłą ze stanu technicznego głównego budynku, który pochylił się i wymagał wsparcia przedmiotową dobudową.
Dowodził, że rozbiórka wykonanych elementów spowoduje rozsypanie się starego domu, który nie wytrzyma wstrząsów związanych z wyburzaniem nowych elementów. Dlatego wnosił o odstąpienie od nakazania rozbiórki.
W toku postępowania odwoławczego Henryk Sz. przedłożył opinię PZIiTB w B., z której wynikało, iż przedmiotowa dobudowa wyeliminowała zagrożenie zawalenia się starego ganku oraz polepszyła konstrukcję całego budynku zapobiegając dalszemu poszerzeniu się zarysowań wzdłuż belek stropowych. Rozbiórka dobudowanej części, jak ocenił biegły - jest niemożliwa bez naruszenia elementów konstrukcyjnych budynku "starego".
Po rozpoznaniu odwołania (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję (...).
Powołał się na treść art. 28 ustawy - Prawo budowlane, dopuszczającego rozpoczęcie robót budowlanych dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wykonanie obiektu budowlanego bez takiego pozwolenia - czyni budowę samowolną, do której stosuje się obligatoryjnie nakaz rozbiórki wynikający z art. 48 cyt. ustawy.
Podkreślił fakt przystąpienia przez Henryka Sz. do robót budowlanych przed uzyskaniem ostatecznego charakteru decyzji z dnia 21 sierpnia 1998 r. w przedmiocie pozwolenia na budowę, co skutkowało jej uchyleniem i umorzeniem postępowania /o pozwolenie na budowę/.