Umowa zawarta przed notariuszem -osobą zaufania publicznego - ma charakter dokumentu urzędowego /art. 2 par. 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie - Dz.U. nr 22 poz. 91 ze zm./ i poza zakresem kompetencji organów podatkowych pozostaje kwestionowanie czynności notarialnych. Dla przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta. Skarżący nie podnosili okoliczności, by Sąd wieczystoksięgowy dokonał odmowy wpisu zmian w księdze z powodu zawarcia umowy o cechach nieważności.
W razie wątpliwości, rozstrzygnięcie w tym przedmiocie należy do właściwego w sprawach cywilnych sądu powszechnego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zdzisława i Małgorzaty P. na decyzję Izby Skarbowej w B. z dnia 8 kwietnia 2002 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej - oddala skargę.
Decyzją z dnia 8 kwietnia 2002 r. (...) Izba Skarbowa w B. utrzymała w mocy decyzję II Urzędu Skarbowego w B., określającą Zdzisławowi i Małgorzacie P., opłatę skarbową od umowy sprzedaży udziału 3/4 części niezabudowanej nieruchomości oznaczonej nr 605/1 położonej w Ch.
Stan sprawy przedstawiał się następująco:
Aktem notarialnym Repertorium (...) sporządzonym w Kancelarii Notarialnej przez Notariusz Teodozję G. w dniu 31 sierpnia 1998 r. została zawarta umowa kupna-sprzedaży działki nie zabudowanej oznaczonej numerem geodezyjnym 605/1 położonej w Ch. Na mocy tej umowy Zdzisław P. i Leonard P. wspólnicy "T." spółka cywilna Zdzisław i Leonard P. z siedzibą w N. sprzedali z majątku spółki Zdzisławowi P. 3/4 części tej nieruchomości do majątku dorobkowego z żoną Małgorzatą.
Cenę sprzedaży całej nieruchomości strony ustaliły na kwotę 10.000 zł, w tym cenę udziału 3/4 części nieruchomości na kwotę 7.500 zł.
Od powyższej wartości Notariusz pobrała należną opłatę skarbową.
Postanowieniem z dnia 31 października 2001 r. Drugi Urząd Skarbowy wszczął postępowanie podatkowe oraz skierował do stron umowy wezwanie do podwyższenia podanej w akcie notarialnym wartości proponując według własnej oceny wartość 3/4 części nieruchomości w wysokości 74.583 zł.
Małgorzata i Zdzisław P. nie wyrazili zgody na podwyższenie wartości.
W związku z powyższym Drugi Urząd Skarbowy w B. ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości w oparciu o opinię biegłego. Wartość całej nieruchomości rzeczoznawca majątkowy określił na kwotę 81.564 zł, co oznacza, iż 3/4 części tej działki stanowi kwotę 61.173 zł.
Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku w dniu 28 grudnia 2001 r. wydał decyzję, w której określił wysokość zaległości podatkowej w zakresie opłaty skarbowej w kwocie 2.683,70 zł, informując jednocześnie o odsetkach za zwłokę na dzień wydania decyzji.
Zdzisław i Małgorzata P. zarzucili decyzji w odwołaniu naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy o opłacie skarbowej w związku z art. 247 par. 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania w sprawie.
Zdaniem odwołujących się, pomimo formy aktu notarialnego, do zawarcia umowy sprzedaży przenoszącej własność udziału w nieruchomości nie doszło, bowiem nie można sprzedać sobie samemu udziału w nieruchomości. Odwołujący się uważają przedmiotową umowę za nieważną, a zatem, ich zdaniem nie zaistniał tu obowiązek podatkowy w zakresie opłaty skarbowej.
Izba Skarbowa w B. utrzymując w mocy decyzję organu I instancji wyjaśniła, że umowa sprzedaży podlega opłacie skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./. Stosownie do art. 5 pkt 4 powołanej wyżej ustawy, obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a termin wpłaty, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy wynosi 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w tym konkretnym przypadku /gdy opłata pobierana jest przez płatnika/ obowiązkiem notariusza jest obliczyć i pobrać opłatę skarbową z chwilą powstania obowiązku jej uiszczenia tj. z chwilą zawarcia umowy.