Nie ustala się jednorazowo diet za uczestnictwo w konkretnej sesji rady gminy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rady Gminy w- S. na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w B. z 1 lutego 2000 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w S. z 29 grudnia 1999 r. (...) w sprawie diet dla radnych i sołtysów - oddalił skargę.
Zaskarżoną uchwałą, wydaną na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz.U. nr 85 poz. 428 ze zm./, po zbadaniu w postępowaniu nadzorczym uchwały (...) Rady Gminy w S. z 29 grudnia 1999 r. w sprawie diet dla radnych i sołtysów, Regionalna Izba Obrachunkowa w B. postanowiła uznać, iż uchwała Rady została podjęta z istotnym naruszeniem prawa i w związku z tym stwierdziła jej nieważność. W uzasadnieniu organ nadzoru stwierdził, co następuje:
Rada Gminy ww. uchwałą ustaliła, jednorazowo diety za uczestnictwo w sesji w dniu 29 grudnia 1999 r. w wysokości (...)", a więc ustaliła diety o charakterze dodatkowej jednorazowej nagrody. Wskazuje na to brak jednoczesnego określenia zasad przyznawania diet i nieuchylenie wcześniejszych uchwał Rady Gminy w S.. normujących wysokość i zasady wypłaty diet.
Zgodnie z art. 25 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, radnym i członkom komisji spoza rady przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych na zasadach ustalonych przez radę gminy. W związku z tym uchwała ustalająca jednorazowe diety nie spełnia wymogów ustawy i konieczne jest stwierdzenie jej nieważności.
W skardze do NSA Rada Gminy w S, wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały organu nadzoru, ponieważ - zdaniem skarżącej Rady - nie nastąpiło rażące naruszenie prawa. W uzasadnieniu podniesiono, iż zgodnie z art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w związku z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, organ administracji stwierdza nieważność decyzji, jeżeli została wydana bez podstawy prawnej bądź z rażącym naruszeniem prawa. Kolegium nie potwierdziło rażącego naruszenia prawa, a jedynie istotne naruszenie prawa, natomiast przepisy Kpa, do których odsyła art. 91 ustawy o samorządzie gminnym, nie przewiduje "instytucji istotnego naruszenia prawa". Rada Gminy w S. zdaje sobie sprawę, że jednorazowe przyznanie diet radnym i sołtysom nie jest zasadą wynikającą z poprzednich uchwał Rady Gminy (...) w sprawie diet dla radnych, ale jest to nieistotne naruszenie prawa. Skarżąca Rada uważa, że rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium RIO w B. w znaczącym stopniu wkracza w kompetencje i ingeruje w suwerenność gminy.
W odpowiedzi na skargę organ nadzoru wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoją argumentację.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z przepisem art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych, na zasadach ustalonych przez radę. Przedmiotem uchwały powinny być "zasady" wypłacania diet oraz zwrotu kosztów podróży, a więc reguły ustalone na określony czas. Nie ustala się natomiast diet jednorazowo za uczestnictwo w konkretnej sesji, ponieważ ustalenie jednorazowych "diet" ma charakter nagrody, którą radni sobie przyznali odrębną uchwałą - bez podstawy prawnej i błędnie nazywając tę nagrodę "dietą". Organ nadzoru zasadnie stwierdził nieważność takiej uchwały.
Stanowisko strony skarżącej jakoby stwierdzenie nieważności uchwały mogło nastąpić jedynie w przypadku "rażącego naruszenia prawa jest bezpodstawne i wynika z błędnego odczytania przepisu art. 91 ustawy w związku z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa. Ustawa o samorządzie gminnym nie wymaga. aby uchwała naruszała prawo w sposób rażący. Przesłanką stwierdzenia jej nieważności przez organ nadzoru jest "istotne naruszenie prawa" i z takim naruszeniem mamy do czynienia w sytuacji, gdy uchwała przyznająca radnym nagrody nazywana jest uchwałą w sprawie diet.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd stwierdził, iż zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze jest zgodne z prawem i orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./.