Stosownie do uregulowania zawartego w art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 134 poz. 646/, za datę powstania nadpłaty uważa się, w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji - datę dokonania zapłaty. Skoro zapłaty dokonano w 1991 r., a od końca 1991 r. upłynęło więcej niż 3 lata to organy podatkowe nie naruszyły prawa, odmawiając zwrotu nadpłaty, bowiem ustawa stanowi, że po upływie 3 lat nadpłata nie podlega zwrotowi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Głównym zarzutem skargi jest niewłaściwa interpretacja przepisów art. 29 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/ przez orzekające organy podatkowe.
Skarżący zarzuca, że organ odwoławczy stwierdził istnienie nadpłaty w podatku obrotowym za 1991 r., w związku z czym miałyby w sprawie zastosowanie przepisy art. 29 ust. 3 ustawy w brzmieniu obowiązującym w okresie powstania nadpłaty, a z drugiej strony bezzasadnie orzekające organy podatkowe zastosowały przepisy art. 29 ust. 4 ustawy w brzmieniu aktualnie obowiązującym co powodowałoby, że prawo miałoby działać wstecz.
Istotnie, przepisy ustawy o zobowiązaniach podatkowych regulujące zagadnienie zwrotu nadpłaconych i nienależnie uiszczonych podatków /nadpłaty/ w okresie od 1991 r. do dnia orzekania tj. 18.08.1997 r. uległy dość daleko idącym zmianom.
Pierwotnie, tj. według brzmienia ustawy opublikowanej w Dz.U. 1980 nr 27 poz. 111, artykuł 29 ustawy miał brzmienie:
"art. 29.1. Kwoty nadpłaconych nienależnie uiszczonych podatków /nadpłaty/ podlegają z urzędu zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia powstania nadpłaty, chyba że podatnik zgłosi wniosek o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań. Nadpłatę, wynikłą z decyzji dotyczącej zaliczki lub przedpłaty zwraca się dopiero po ostatecznym ustaleniu wysokości zobowiązania podatkowego za dany rok.
2. Nadpłaty osób fizycznych oraz nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej osób prawnych i nie posiadających osobowości prawnej, wynikłe w związku z uchyleniem lub zmianą decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, podlegają od dnia dokonania zapłaty, oprocentowania w wysokości przewidzianej dla tych wkładów oszczędnościowych płatnych na każde żądanie.
3. Nadpłata nie podlega zwrotowi po upływie 3 lat od końca roku, w którym powstała, jeżeli nie można ustalić w tym czasie osoby uprawnionej do jej odbioru."
Powyższy tekst obowiązywał do dnia 31 grudnia 1989 roku. Pierwszej nowelizacji dokonano ustawą z dnia 28 grudnia 1989 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania /Dz.U. nr 74 poz. 443/, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1990 r.
W wyniku tej zmiany art. 29 ust. 2 otrzymał brzmienie:
"2. Nadpłaty wynikłe w związku z uchyleniem lub zmianą decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego podlegają od dnia zapłaty oprocentowaniu w wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych".
Tekst powyższy obowiązywał do dnia 31 grudnia 1993 r. Następnej nowelizacji dokonano ustawą z dnia 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 134 poz. 646/, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1994 r.
W wyniku tej nowelizacji art. 29 ustawy o zobowiązaniach podatkowych otrzymał brzmienie:
"art. 29.1. Kwoty nadpłaconych i nienależnie uiszczonych podatków /nadpłaty/ podlegają z urzędu zaliczeniu na zaległe i bieżące zobowiązania podatkowe, a w razie braku takich zobowiązań podlegają z zastrzeżeniem ust. 4, zwrotowi z urzędu w ciągu 3 miesięcy od dnia powstania nadpłaty, chyba że podatnik zgłosi wniosek o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań.