Przymiot strony w postępowaniu w sprawie zmiany sposobu użytkowania części lokalu mieszkalnego nie przysługuje poszczególnym mieszkańcom budynku albowiem ich zainteresowanie sprawą ma jedynie charakter faktyczny.
Wyraz swemu stanowisku w sprawie zmiany sposobu użytkowania jednego z lokali mieszkalnych sąsiedzi mogą dać jedynie poprzez zgłoszenie uwag zarządowi spółdzielni mieszkaniowej i poprzez wywieranie na zarząd wpływu co do zgody na taką zmianę.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Elżbiety M. na decyzję Wojewody P. z dnia 9 listopada 1999 r. (...) w przedmiocie pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania pomieszczenia w lokalu mieszkalnym - stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; (...).
Zaskarżoną decyzją, podjętą w dniu 9 listopada 1999 r. Wojewoda P. po rozpatrzeniu odwołań części mieszkańców klatki pierwszej budynku wielorodzinnego, położonego w B. przy ul. W. 13 od decyzji Prezydenta Miasta B. z dnia 6 sierpnia 1999 r., udzielającej Elżbiecie M. pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania pokoju w lokalu mieszkalnym nr 2 na gabinet pediatryczny, orzekł o uchyleniu decyzji pierwszoinstancyjnej i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy zalecił uzupełnienie materiału dowodowego o dostarczoną przez inwestorkę zgodę Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. na zmianę sposobu użytkowania części lokalu mieszkalnego, pozostającego w zasobach tejże spółdzielni. Jednocześnie wojewoda stwierdził, że brak było podstaw do zobowiązania inwestorski do przedkładania zgody na zmianę sposobu użytkowania swego mieszkania udzielonej przez pozostałych mieszkańców bloku, którym nie służy tytuł prawny do nieruchomości, a jedynie własnościowe prawo do poszczególnych lokali mieszkalnych.
W wywiedzionej do NSA skardze na powyższą decyzję kasacyjną Elżbieta M. zarzuciła jej rażące naruszenie prawa, tj. art. 138 par. 1 pkt 3 Kpa w zw. z art. 105 Kpa i art. 28 Kpa poprzez przyznanie mieszkańcom bloku statusu strony w postępowaniu administracyjnym w sytuacji, gdy nie przysługiwał im materialny tytuł do władania nieruchomością pozostającą w wyłącznym, wieczystym użytkowaniu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej, reprezentującej interesy mieszkańców w administracyjnym postępowaniu.
Wojewoda P. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie uznając, że składający odwołanie mieszkańcy bloku dowiedli, że są stroną w postępowaniu administracyjnym, ponieważ zmiana sposobu użytkowania lokalu na gabinet lekarski będzie miała wpływ na ich sytuację i za nadaniem im statusu strony przemawia ochrona interesów osób trzecich w sprawach budowlanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skardze nie można odmówić słuszności.
Stroną postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 28 Kpa jest podmiot, któremu w danym postępowaniu służy interes prawny /"każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczący postępowanie (...)", "każdy, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek"/. W doktrynie i orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jest pogląd, że o tym czy interes ma charakter prawny decyduje treść przepisów prawa materialnego, jako, że interes prawny istnieje wówczas, gdy zgłaszane żądanie oparte jest na konkretnej normie prawnej oraz, że interes prawny musi mieć charakter obiektywny, co oznacza, że o jego istnieniu nie decyduje przekonanie zainteresowanego ale ocena ustawodawcy. Interes prawny nie istnieje w sytuacji, gdy brak jest bezpośredniego wpływu sprawy, będącej przedmiotem konkretnego postępowania administracyjnego na sferę prawną danego podmiotu.
W niniejszym przypadku przedmiotem postępowania była zmiana sposobu użytkowania jednego z pomieszczeń wchodzących w skład lokalu mieszkalnego skarżącej, użytkowanego na zasadzie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, pozostającego w zasadach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B., której członkiem jest skarżąca. Nie ulega wątpliwości, że cała nieruchomość zabudowana wielorodzinnym budynkiem mieszkalnym przy ul. W. 13 w B. pozostaje w wyłącznym wieczystym użytkowaniu tejże spółdzielni mieszkaniowej a poszczególni mieszkańcy tego budynku swoimi lokalami dysponują na takich samych jak skarżąca zasadach, tj. jako członkowie spółdzielni posiadający spółdzielcze własnościowe prawo do lokali mieszkalnych bez udziałów w prawie użytkowania wieczystego gruntu.