Okoliczność, że nieruchomość Spółka nabyła za cenę równą nieumorzonej wartości budynku, za którą uprzednio były płacone przewidziane w umowie leasingu uzasadnia wnioskowanie, że zamiarem stron umowy leasingu nie był leasing budynku i prawa wieczystego użytkowania gruntu, lecz w istocie stronom chodziło o umowę sprzedaży nieruchomości za cenę ustaloną już przy zawarciu umowy leasingu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Anny i Stanisława N. na decyzję Izby Skarbowej w B. z dnia 21 września 2000 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1996 rok - oddala skargę.
Inspektor Kontroli Skarbowej Ewa G. w Urzędzie Kontroli Skarbowej w B., decyzją z dnia 30 czerwca 2000 r., powołując przepisy art. 45 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./; art. 21 par. 1 pkt 1 i par. 3, art. 51 par. 1, art. 52 par. 1 pkt 2, art. 53 par. 1 i par. 4, art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./; art. 24 ust. 2 pkt 1 i art. 31 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /t.j. Dz.U. 1999 nr 54 poz. 572/, określiła małżonkom Annie i Stanisławowi N. należny podatek dochodowy od osób fizycznych za 1996 r. w kwocie 46.551,30 w miejsce zadeklarowanego w kwocie 37.657,60 zł, zaległość podatkową w tym podatku w kwocie 8.893,70 zł, wysokość odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej na dzień wydania decyzji w kwocie 12.504,67 zł. W uzasadnieniu podano, iż przedmiotem opodatkowania był dochód uzyskany w 1996 r. przez Stanisława N. z działalności gospodarczej uzyskanej przez spółkę cywilną "N." w B.-P., której był wspólnikiem obejmującym 50 procent udziałów Spółki. Przeprowadzona w Spółce kontrola wykazała zaniżenie dochodu Spółki o kwotę 39.207,66 zł, z której to kwoty - 19.603,83 przypada na wspólnika Stanisława N. Korekta dochodu Spółki spowodowana została nie uznaniem za koszty uzyskania przychodu zapłaconych przez Spółkę siedmiu rat czynszu miesięcznego w kwocie: brutto 6.833,33 zł, VAT - 1.232,24 wynikających z realizacji umowy nazwanej przez strony "umową leasingu operacyjnego". Stronami umowy była Spółka cywilna "N." i (...) Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w B. Przedmiotem umowy była nieruchomość, budynek produkcyjny z częścią administracyjną o pow. 1.060 m2, usytuowany na działce o pow. 871 m2, położony w B.-P. przy ulicy P. Nr 41. Umowa zawarta została na okres jednego roku, co stanowiło 2,5 procent normatywnego okresu amortyzacji, który wynosił 40 lat. Wartość przedmiotu leasingu określono na kwotę 82.000 zł. Opcję zakupu uwarunkowano wpłatą ostatniej raty przedmiotu umowy powiększonej o kwotę stanowiącą równowartość 25 procent wartości gruntu z daty zakończenia umowy. Przeniesienie przez leasingodawcę prawa własności budynku oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu miało nastąpić w terminie jednego miesiąca od daty zakończenia czasu trwania umowy, czyli do dnia 25 sierpnia 1996 r. W treści umowy zawarte było prawo jednostronnego wypowiedzenia umowy przez leasingodawcę bez obowiązku zwrotu leasingobiorcy wpłaconych przez niego rat, jeżeli nastąpi zwłoka w płatności za dwa okresy. Z umowy wynikało, że budynek był zaliczany do składników majątku leasingodawcy. W związku z nieuregulowaniem przez Spółkę cywilną "N." kwoty stanowiącej równowartość 25 procent wartości gruntu z dnia zakończenia umowy pismem z dnia 5 listopada 1996 r. Spółdzielnia wypowiedziała umowę leasingu i wpłacone raty zaliczyła na poczet czynszu za okres sierpień 1995 - lipiec 1996 r. Spółka wpłacone raty odniosła w koszty uzyskania przychodów. Zdaniem organu, brak było podstaw prawnych i faktycznych do wypowiedzenia umowy leasingu bowiem nie miała miejsca dwumiesięczna zwłoka z zapłatą ustalonej umową rat. Spółka nie dopełniła jedynie obowiązku zapłaty równowartości 25 procent wartości gruntu, a okoliczność ta nie dawała podstaw do wypowiedzenia i rozwiązania umowy. Ponadto umowa została wypowiedziana w listopadzie czyli po upływie już okresu na jaki była umowa zawarta. W tej sytuacji organ przyjął, że rozwiązanie umowy nastąpiło w wyniku porozumienia pomiędzy stronami, celem którego było umożliwienie Spółce odniesienia wpłaconych kwot w koszty działalności, a tym samym obniżenie dochodu podlegającego opodatkowaniu. Rozwiązanie umowy uznano za czynność pozorną, dowodem czego miało być pozostawienie w dalszym ciągu przedmiotu leasingu w dyspozycji Spółki nawet bez opłacania jakiegokolwiek czynszu. W dniu 10 grudnia 1996 r. strony zawarły umowę sprzedaży, na mocy której Spółka nabyła za cenę 32.952 zł nieruchomość /własność budynku i prawo wieczystego użytkowania gruntu/, co stanowiło 40,7 procent wartości ofertowej równej nieumorzonej wartości budynku. Organ uznał, że zamiarem stron nie było zawarcie umowy leasingu operacyjnego, a w konsekwencji przyjął, iż kwoty wpłacone na poczet tej umowy stanowiły koszt nabycia nieruchomości. Nieruchomość stanowiła środek trwały i nabycie go nie mogło być dokonane w ciężar kosztów uzyskania przychodów co wynikało z przepisu art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.