W świetle art. 144 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /Dz.U. nr 115 poz. 741 ze zm./ organ nie może dowolnie wybierać jednego ze współwłaścicieli nieruchomości i obciążać go w całości opłatą adiacencką. Organ powinien obciążyć opłatą adiacencką wszystkich właścicieli w częściach stosownych do ich udziałów. Także wszyscy właściciele nieruchomości powinni być stronami postępowania administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Marka B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia 25 czerwca 2002 r. (...) w przedmiocie opłaty adiacenckiej - uchyla zaskarżona decyzję;
Zarząd Miasta B. decyzją z dnia 15.04.2002 r. (...) ustalił Markowi B., Andrzejowi J. i Wierze F. - współwłaścicielom nieruchomości /oznaczonej nr geod. 1114, obr. 16, o pow. 731 m2, położonej w B. przy ulicy W. 8-8/1/ opłatę adiacencką w wysokości 1.758,50 zł. z tytułu wzrostu wartości przedmiotowej nieruchomości, spowodowanego modernizacją drogi.
Od decyzji tej Marek B. złożył odwołanie, w którym zakwestionował zasadność obciążenia go opłatą, którą obciążani są właściciele lub użytkownicy wieczyści. Marek B. podniósł, że jest tylko władającym nieruchomością gdyż nie ma aktu notarialnego ani stosownego wpisu w księdze wieczystej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia 25.06.2002 r. (...) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję uznając, iż odpowiada ona prawu bowiem spełnia przesłanki z art. 144 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Skargę na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego wywiódł Marek B., zarzucając obciążenie go w całości opłatą adiacencką w sytuacji, gdy nie jest właścicielem działki, a współwłaścicielem w 1/3 części.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B., wnosząc o jej oddalenie, podtrzymało argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Art. 144 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. /Dz.U. nr 115 poz. 471 ze zm./ stanowi, że właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gmin opłat adiacenckich.
Zgodnie z art. 143 ust. 2 tej ustawy - przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub gminy rozumie się urządzenie lub modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, gazowych i telekomunikacyjnych. Zatem, o ile zostały wybudowane urządzenia infrastruktury technicznej, to właściciele nieruchomości mają obowiązek wnoszenia opłat adiacenckich. Opłaty te mają charakter obligatoryjny, wynikający bezpośrednio z ustawy, a ich obowiązek istnieje niezależnie od tego, czy właściciel nieruchomości korzysta, bądź ma zamiar korzystać z wybudowanych urządzeń.
Z treści art. 148 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że obowiązek wniesienia opłaty adiacenckiej powstaje po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca opłaty stała się ostateczna. W konkretnej sprawie nie można uznać, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, bowiem obciąża ona opłatą adiacencką tylko jednego ze współwłaścicieli, zaś jedynie wymienia dwóch pozostałych, którzy nie brali udziału w toczącym się postępowaniu administracyjnym. Tego rodzaju postępowanie i rozstrzygnięcie jest sprzeczne z treścią art. 144 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. /Dz.U. nr 115 poz. 741 ze zm./, który stanowi, że właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gmin opłat adiacenckich.
W świetle powyższego zapisu organ nie może dowolnie wybierać jednego ze współwłaścicieli nieruchomości i obciążać go w całości opłatą adiacencką. Winien zaś obciążać wszystkich właścicieli w częściach stosownych do ich udziałów. Także wszyscy właściciele przedmiotowej nieruchomości powinni być stronami postępowania administracyjnego.
Tak więc wysokość opłaty adiacenckiej w sprawie niniejszej nie została ustalona zgodnie z wymogami art. 143-148 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. i z zachowaniem wymogów procedury administracyjnej, w tym zapewnienia wszystkim właścicielom przedmiotowej nieruchomości udziału w sprawie poprzez realizację obowiązków z art. 10 ust. 1 Kpa - dlatego skarga, jako zasadna została uwzględniona na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 1 i 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./.
O kosztach zaś rozstrzygnięto w myśl art. 55 ust. l; cytowanej ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.