1. Nałożenie obowiązku przedłożenia inwentaryzacji budowlanej będzie zasadne w sytuacji, gdy rodzaj samowolnie wykonanych robót budowlanych uzasadniałby obowiązek sporządzenia projektu budowlanego w razie realizacji ich zgodnie z prawem. Nie jest natomiast z reguły zasadne nakładanie obowiązku sporządzenia inwentaryzacji budowlanej w razie samowolnego zrealizowania robót budowlanych, których wykonanie zgodne z prawem wymagałoby tylko zgłoszenia właściwemu organowi. Wykonanie robót budowlanych na podstawie zgłoszenia właściwemu organowi nie powoduje bowiem obowiązku sporządzenia projektu budowlanego.
2. Przywrócenie możliwości ogrzewania lokalu mieści się w granicach definicji remontu /odtworzenie stanu pierwotnego/.
3. Konieczność nałożenia obowiązku sporządzenia oceny technicznej nie wynika wprost z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /t.j. Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1126 ze zm./. Wskazówką pozwalającą określić przypadki, w których taka ocena byłaby konieczna, może być art. 81c ust. 2 tej ustawy, który daje organowi nadzoru budowlanego uprawnienie do żądania przedstawienia oceny technicznej w razie uzasadnionych wątpliwości, co do stanu technicznego obiektu budowlanego. Wątpliwości takie z reguły będą występować w razie samowolnego zrealizowania obiektu budowlanego przez osoby, które nie posiadają stosownych uprawnień budowlanych. Nie można jednak tej reguły rozciągać na nieskomplikowane obiekty budowlane, w szczególności na takie, które są objęte uproszonym nadzorem, mianowicie obowiązkiem zgłoszenia właściwemu organowi, a nie obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Łucji i Stanisława G. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 29 stycznia 2003 r. (...) w przedmiocie nakazania wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. z dnia 27 grudnia 2002 r. (...), (...).
Decyzją z dnia 27 grudnia 2002 r. (...) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w T., powołując się na art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1126 ze zm./, nakazał skarżącym Łucji i Stanisławowi G. sporządzić w terminie do 28 lutego 2003 r. inwentaryzację budowlaną wraz z oceną techniczną wykonanych robót budowlanych polegających na wykonaniu instalacji grzewczej wodnej oraz zamontowaniu kotła centralnego ogrzewania w lokalu nr 2 w budynku znajdującym się na działce nr 156 w Ł., z której jednoznacznie miało wynikać, czy roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, przy zachowaniu wymogów art. 5 i art. 10 Prawa budowlanego. Z decyzji tej wynikało też, że skarżący są zobowiązani do przedłożenia w tym samym terminie opinii kominiarskiej.
Uzasadniając decyzję organ administracji stwierdził, że skarżący, będący współwłaścicielami jednego z wielu lokali w budynku, w czerwcu 2002 r. odcięli instalację centralnego ogrzewania w swoim mieszkaniu od ogólnej sieci grzewczej w budynku i wykonali niezależną instalację grzewczą. Wykonanie tej instalacji polegało, jak wynika z decyzji, na zamontowaniu pieca centralnego ogrzewania w kuchni i wykonaniu nowej instalacji grzewczej. Wykorzystano przy tym dotychczas istniejące grzejniki oraz przewód kominowy. W ocenie organu administracji wykonane przez skarżących roboty budowlane wymagały uzyskania pozwolenia na budowę. Ustalono przy tym, że skarżący takiego pozwolenia nie uzyskali. W konsekwencji, przyjmując, że zachodzi przypadek inny niż wymieniony w art. 48 Prawa budowlanego, na podstawie art. 51 ust. 4 Prawa budowlanego, gdyż roboty budowlane zostały wykonane, zastosowano art. 51 ust. 1 Prawa budowlanego w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.
W odwołaniu od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego skarżący przedstawili okoliczności przeprowadzonych robót budowlanych. W szczególności stwierdzili, że zostali do tego niejako zmuszeni przez właścicieli pozostałych lokali w budynku, którzy mimo ich sprzeciwu zdecydowali o likwidacji wspólnego dla wszystkich lokali systemu ogrzewania. Wskazywali też na swoją sytuację materialną i osobistą, twierdząc, że nie jest ich stać na wykonanie dokumentacji wskazanej w decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Twierdzili też, że wykonane przez nich roboty budowlane nie wymagały pozwolenia na budowę, gdyż pozwolenie takie jest wymagane jedynie przy robotach związanych z instalacją gazową.